ولایت بدخشان

ولایت بدخشان (افغانستان). ولایت بَدَخشان یکی از ولایت های افغانستان است. بدخشان در شمال شرقی افغانستان واقع است. این ولایت از نظر موقعیت جغرافیایی بین خطوط طول جغرافیایی شرقی ۷۰ درجه ۴ دقیقه و ۳۶ ثانیه و عرض جغرافیایی شمالی ۳۶ درجه و ۵۰ دقیقه و ۱۶ ثانیه واقع است. بدخشان از سطح دریا ۱۸۰۰ متر ارتفاع دارد و مرکز آن شهر فیض آباد است.
اَرغَنج خواه
اَرگو
اِشکاشِم
بهارک
تَگاب (کِشِمِ بالا)
تیشکان
جُرم
خاش
خواهان
دَرایِم
درواز پائین (نِسَی)
درواز بالا (مایمَی)
راغستان
زیباک
این ولایت در ۴۷۰ کیلومتری کابل واقع است. بدخشان از جنوب با ولایت های پنجشیر، و کاپیسا و از غرب با ولایت تخار هم مرز است. مساحت بدخشان بیش از ۴۷۴۰۳ کیلومتر مربع می باشد و جمعیت آن حدود یک میلیون و هشتصد هزار تن است.
این منطقه در سال ۱۸۹۶ میان دو امپراتوری بزرگ (روسیه تزاری و بریتانیا) به دو بخش تقسیم گردید. یک بخش این استان تحت نام بدخشان روسیه و بعداً منطقه خودگردان کوهستانی بدخشان شوروی با مرکزیت شهر خاروغ به روسیه تعلق گرفت، و بخش دوم با مرکزیت شهر فیض آباد به امارت افغانستان پیوست. روسیه و انگلیس آمودریا (جیحون) را به عنوان مرز طبیعی پذیرفته و توسط ستون های مرزی نشانه گذاری شد. در سال ۱۹۱۷ بعد از پیروزی انقلاب بلشویکی در روسیه بدخشان روسیه به شوروی در تشکیل جمهوری شوروی سوسیالیستی تاجیکستان تعلق گرفت.
بدخشان در شعرهای شاعران به کیفیت لعل خویش معروف بوده است.

بدخشان ولایتی در شمال شرق افغانستان.
• «جغرافیا و طبیعت بدخشان «وحشی» است. در این ولایت جنگ های گورولایی و چریکی می تواند به سادگی پیش برود. چون بدخشان کوها و دره های سر به فلک دارد که نیروهای امنیتی نمی توانند ماه ها در آن مناطق دسترسی پیدا کنند. بناً این ولایت بستر طبیعی است برای گروه های تروریستی. این تروریستان در محل زندگی مردم حصور ندارند؛ آنها در کوه ها متواری هستند.» -> فوزیه کوفی
• «بدخشان یک ولایت استراتژیک است. ما با کشورهای آسیای میانه مرز مشترکِ طولانی داریم. با چین و پاکستان مرز داریم. بدخشان تنها ولایتی است که با سه کشور مرز مشترک و طولانی دارد. از این لحاظ برای جنگجویان خارجی بدخشان یک نقطهٔ وصل برای رسیدن به کشورهای خودشان می باشد. همین چند روز پیش در ولسوالی کوف آب دو تن از اتباع تاجیکستان با چند طالب محلی دستگیر شدند. بدخشان به یک نقطهٔ امن برای تروریستان خارجی تبدیل شده است.» -> فوزیه کوفی