گوتاما بودا

سیدارتا گَوتاما بودا (هندی: गौतम बुद्ध) ریاضت کش و حکیمی بود که بر پایهٔ آموزش های وی، آیین و اندیشه فلسفی بودایی بنیان گذاشته شد. بودا میان سدهٔ چهارم و ششم پیش از میلاد در بخش خاوری هند باستان می زیسته است.
Rāhula
بودا میانراهی را آموخت که حد واصلی بود میان زیاده روی های نفسانی و ریاضت خواهی های شدیدی که در جنبش شمنی متداول در دین او پیدا شده بود.او سپس در دیگر بخش های خاوری هندوستان از جمله ماگدها و کوشل به آموزش پرداخت.
گوتاما، شخصیت محوری در آیین بودایی است. به باور بوداییان، او آموزگاری بیدارشده بود که به کمال بودا رسیده بود و بصیرت خود را اختیار دیگران گذاشت تا تولد ادواری و زجر کشیدن در موجودات حس دار پایان گیرد. پیروان او، روایات زندگی، گفتمان ها و قانون های رهبانیت وی را پس از مرگش گردآوری کردند و به یاد سپردند. مجموعه های متفاوتی از آموزه هایی که به وی نسبت داده شده به صورت شفاهی سینه به سینه نقل شده و نخستین بار حدود ۴۰۰ سال پس از درگذشت او، به رشتهٔ تحریر درآورده شد.
واژه بودا یعنی بیدار شده یا به عبارت دیگر، کسی که به روشنی رسیده است، واژه بودا با بئوذه /baodha/اوستا و بود و بوی فارسی هم ریشه است. این واژه در فارسی امروزی به بوی و بو تبدیل شده که هم به معنی فکر و اندیشه است و هم به معنی حس شامه. البته در دوران فارسی میانه (شاهنشاهی ساسانی) این واژه به عنوان وام واژه از زبان سانسکریت و به معنی خاص فرد بودا و دین بودایی با صورتِ بوت یا بت به زبان فارسی میانه (پهلوی) وارد شده است و این همان واژه ای است که در فارسی مدرن به معنی بت (پیکره ای که پرستیده می شود) به کار می رود.

گوتاما بودا مؤسس مذهب و تفکر فلسفی بودایی است. بودا بین قرون چهارم و ششم قبل از میلاد در شمال هند می زیسته است.
• به راستی، چیزی هولناک تر از عادتِ شک، وجود ندارد. ایمان، مردم را کنار هم قرار می دهد و شک میان ایشان جدایی می افکند. سِمّی است که دوستی ها را متلاشی می کند و روابط دلنشین را می شکند. تیغی است دردناک که می آزارد؛ شمشیری است مرگ آور. باید از گرامی داشتن ذهنِ شکاک برحذر بود.، ترجمه از ژاپنی توسط دوایت گدار، ص. ۱۱۶ -> بودا، حقیقت و برادری: خلاصهٔ بسیاری از متون بودایی
• «آنکس که میل به مال اندوزی دارد، باید از زنبور عسل سرمشق گیرد. او بدون این که گل را پرپر کند به جمع آوری عسل می پردازد. تو نیز ثروت خویش را بدون نابودی منبع آن، کسب کن! آنگاه اندوخته تو بیش از پیش افزایش خواهد یافت.» -> مجموعه کلمات قصار
• «اگر پادشاه سلطه فقر بر رعیت بگسترد، او به حکم بقا تا ابد راهزنی خواهد کرد.» -> پنج اصل اخلاق
• «اگر می خواهی بدانی که چه بوده ای، بنگر که اکنون کیستی. اگر می خواهی بدانی چه خواهی شد، بنگر که اکنون چه می کنی.»thaiverein.ch/buddha_text.htm -> انجمن بودائیان تایلند
• «اما اگر همراهی باهوش - شخصی معقول و خردمند که راهش با تو یکی است - نیافتی، آنگاه به تنهایی پا در راه گذار؛ چونان پادشاهی که سلطنتی مغلوب را فرومی نهد، یا چون فیلی بزرگ در اعماق جنگل.»• «آزاد باش و زندگی آسان تر خواهد بود. قاشقی از نمک که در لیوانی از آب حل شود، آن را غیر قابل نوشیدن می کند. قاشقی از نمک که در آب دریاچه ای حل شود، طعم اش اصلاً قابل احساس نیست.»• «لحظه ای که به کمال رسیدم و منور شدم ، تمام هستی کامل و منور شد. »مجموعه کلمات قصار• «آن چه را که آفریده اند رو به زوال است. سخت کوش و خستگی ناپذیر، بی وقفه ای که افتد مراقب باشید.» -> آخرین کلام/ ۴۸۳ پیش از میلاد
• «آتشی چون شهوت و شری بدتر از نفرت وجود ندارد.»• «از شهوت ترس و اندوه زاید، کسی که از شهوت رهایی یابد نه ترس را می شناسد و نه اندوه را. مادامی که کار بد ثمر خودرابه بار نیاورده است نادان فکر می کند کار بدی که کرده چون عسل شیرین است ولی همین که عمل بد او پخته شد و رسید، وی دچار عذاب می گردد. عمل بد مانند شیر تازه دوشیده شده فوراً ترشیده نمی شود.»• «اگر انسان چیزها را به همان شکلی که هست ببیند از تعقیب سایه ها صرف نظرکرده و به سوی حقیقت بزرگ نیکی، راه خود را باز خواهد کرد.»• «چشمان گریان دیگران را به نگاه های مسرت آمیز تبدیل کردن لذت بخش ترین خوشبختی هاست.»• «دشمنی را با دشمنی علاج نتوان کرد، دشمنی را فقط دوستی زایل کند.» (فریدریش نیچه این جمله را چندین بار نقل کرده است.)• «لکه ای وجود دارد که از هر لکه ای بدتراست و این لکه، جهالت نام دارد.»• «نادانی باعث میشود که هرشخص خود را از سایر افراد جدا داند و اهمیت فوق العاده ای به من دهد.»• «نکوکاران همچون قله های هیمالیا از دور درخشانند.»• «یار اگر نادان باشد، تنهایی خوش تر است.»• «یک روز زندگی به روشن بینی بهتر از صدسال عمر در تاریکی است.»• «رهایی هرکس در نابودی اوست.»• «هرگاه کسی که نیکی می کند ، با نتیجه آن خود را مشغول نسازد، آنوقت حس غضب و خود خواهی در قلب او خاموش می شود .»• «آزادی در بی آرزوئی است .»• «اشکهای دیگران را مبدل به نگاههای پر از شادی نمودن بهترین خوشبختی هاست .»• «هستی ما به ناپایداری ابرهای پاییز تماشای تولد و مرگ موجودات همچون نظاره شعله های آتش یک عمر مانند جرقه رعدی در آسمان چون سیلابی پر شتاب و روان از سراشیبی کوهیست.»• «بودا، دریائی است بی کران.» -> از سرزمین چین