مجتبی مینوی

مجتبی مینُویِ طهرانی (۱۹ بهمن ۱۲۸۱، تهران - ۷ بهمن ۱۳۵۵، تهران) ادیب، نویسنده، مصحح، مورخ و مترجم اهل ایران بود.
نامه تنسر (۱۳۱۱)
نوروزنامه (۱۳۱۲)
ویس و رامین، فخرالدین اسعد گرگانی (۱۳۱۴)
مصنفات افضل الدین کاشانی (با همکاری یحیی مهدوی) (دو جلد ۱۳۳۰ و ۱۳۳۷)
عیون الحکمه، ابن سینا (۱۳۳۳)
کلیله و دمنه، انشای ابوالمعالی نصرالله منشی (۱۳۴۳)
سیرت جلال الدین منکبرنی (۱۳۴۴)
تنکسوق نامه یا طب اهل ختا، رشیدالدین فضل الله همدانی (۱۳۵۰)
احوال و اقوال شیخ ابوالحسن خرقانی به ضمیمه منتخب نورالعلوم (۱۳۵۴)
اخلاق ناصری، خواجه نصیرالدین طوسی (پس از مرگش) (با همکاری علیرضا حیدری)
مجتبی مینوی در ۱۹ بهمن ماه ۱۲۸۱ برابر با ۹ فوریهٔ ۱۹۰۳ در تهران متولد شد و دوران کودکی او در سامره گذشت. پدرش شیخ عیسی شریعت مداری طلبه فاضلی بود که در سامره نزد میرزا محمدتقی شیرازی تدریس می کرد و مجتبی نیز تحصیلات مقدماتی خود را در این شهر انجام داد. در سال ۱۲۹۰ به همراه خانواده به ایران بازگشت و به ادامه تحصیل در مدارس امانت و افتخاریه پرداخت. تحصیلات متوسطه را در دارالفنون گذراند و با برخی شخصیت های ادبی آینده نظیر صادق هدایت هم درس بود. در سال ۱۲۹۸ در پی انتصاب پدر به ریاست عدلیه رشت به همراه خانواده به رشت عزیمت کرد. از سال ۱۲۹۹ ش به تحصیل در دارالمعلمین پرداخت. در سال ۱۳۰۲ در پی اشتغال پدر در مجلس شورای ملی به تهران بازگشت. از همان سال در مجلس شورای ملی به عنوان تندنویس به مدت ۲ سال مشغول کار بود. در همین دوره آموزش زبان پهلوی را نزد پروفسور هرتسفلد آلمانی آغاز کرد.
مجتبی مینوی طی سال های بعد با محمدعلی فروغی و سید حسن تقی زاده آشنایی یافت.
در سال ۱۳۰۷ به عنوان معاون دفتر سرپرستی محصلین در سفارت ایران در فرانسه به آن کشور اعزام شد، ولی پس از چند ماه در پی بروز اختلاف با رئیس دفتر مذکور به ایران بازگشت. در همان سال به ریاست کتابخانه معارف منصوب شد که بعداً به کتابخانه ملی تغییر نام یافت. در همین دوره با محمد قزوینی آشنایی یافت و روش نقد تحقیقی متون را نزد وی فراگرفت. در سال ۱۳۰۸ برای اشتغال در دفتر سرپرستی محصلین در سفارت ایران در لندن به انگلستان رفت. طی سال های بعد به تکمیل آموزش زبان های انگلیسی و فرانسوی پرداخت، و طی دوره اقامت چندساله در اروپا با تعدادی از خاورشناسان به نام اروپایی آشنایی یافت. در سال ۱۳۱۲ به ایران بازگشت و در تهیه و چاپ دورهٔ شاهنامه توسط کتاب فروشی بروخیم شرکت کرد و همچنین با محمدعلی فروغی در تهیه خلاصهٔ شاهنامه همکاری داشت. در سال ۱۳۱۳ در کنگره بین المللی هزاره فردوسی در تهران حضور داشت و با بسیاری از خاورشناسان اروپایی که به ایران آمده بودند آشنایی یافت. در همان سال مجدداً به انگلستان عزیمت کرد و طی پانزده سال بعدی بیشتر در انگلستان اقامت داشت. اقامت طولانی او در این کشور موجب شد که با تعدادی از خاورشناسان سرشناس چون ولادیمیر مینورسکی، دنیسن راس، هارولد بیلی و والتر هنینگ مراوده داشته باشد. همچنین او در اسفند سال ۱۳۱۹ پس از مدت کوتاهی که از تأسیس بخش فارسی بی بی سی توسط حسن موقر بالیوزی می گذشت، همکاری خود را با این رادیو آغار کرد. او پس از بالیوزی دومین شخصی بود که در بخش فارسی بی بی سی مشغول به کار گردید. (فایل صوتی مقابل)

مجتبی مینوی (۱۹ بهمن ۱۲۸۲ تهران - ۷ بهمن ۱۳۵۵ تهران)، ادیب، مورخ و نویسندهٔ نامدار ایرانی است.
• «گر به اندازه بال پشه ای به فرهنگ و تمدن ایران خدمت کرده باشم زندگانی من بیهوده نبوده است.»• «ابراز بهبودِ هر ملت واحدی را همان آموزش و پرورش می دانم و بس، چارهٔ اختلافات و راهِ مهرگرایی و دوستی میان ملت ها را همان راه علم و دانش است و بس.»ویرایش محتوایی شده• «صراحت در بیان یکی از خصائص اخلاقی او بود و این خصلت در وی چنان رسوخ داشت که گاه به تندی و خشونت تعبیر می شد؛ ولی او نه تند بود و نه خشن بلکه ذاتاً مردی بود مهربان که فقط در خط مطالعات خود پیش می رفت و چون عادت به جست و جوی حقایق و بیان آنها داشت از هر چه خلاف حقیقت می شمرد بیزار بود و در برخورد با آن از آشفتگی و برافروختگی خودداری نمی توانست کرد و همین حالت را خرده گیران تنگ حوصله به تندی و خشونت او تعبیر می کردند.» -> ذبیح الله صفا
• «راست آن است که مینوی در راهنمایی و معاضدت و بازیافتن مراجع و گره گشایی، صمیمیتی تمام داشت. از بخل و تنگ چشمی بدور بود. بسیار دیده ام که به یافتن مرجعی، ساعتهای دراز صرف وقت کرده است و خواستار را شرمنده ساخته است.» -> محمد روشن
• «نثر مینوی از استواری و فصاحت و گیرایی خاصی برخوردار است. انشای او نشان می دهد که نویسنده بر زبان فارسی تسلطی فراوان دارد و کلمات و ترکیبات را با معرفت عمیق و حسن انتخاب به کار می برد. به علاوه محکمی و پختگی ساختمان نثر او خواننده را تحت تأثیر قرار می دهد و انسان حس می کند صاحب این قلم می تواند مفاهیم و معانی دشواریاب را هر چه ساده تر و خوش تر بیان کند. نثر او را هر کس بخواند از خواص یا عموم مردم، منظور نویسنده را زود درک می کند.» -> غلامحسین یوسفی
• «اگر بخواهیم دربارهٔ مینوی و ادبیات عرب به یک جمله کوتاه اقتصار و اکتفا کنیم باید بگوییم که مینوی بر آثار ادبی عرب احاطه و در آن تتبع و تبحر و کامل داشت. یکی از اولین کسانی که به اقتفای از مرحوم علامه قزوینی آنچه را که امروز در ایران از آن به ادبیات تطبیقی فارسی و عربی اصطلاح می کنند رایج ساخت، مرحوم مینوی است.» -> احمد مهدوی دامغانی