کلمه جو
صفحه اصلی

نوروز در تشیع

دانشنامه عمومی

بر پایهٔ منابع اسلامی، واقعهٔ غدیر خم در تاریخ ۱۸ ذی الحجه برابر با ۱ فروردین و همزمان با نوروز، عید باستانی ایرانیان روی داده است. به همین روی، شیعیان جایگاه خاصی برای این عید قائل هستند.
به علی بن ابیطالب هدیه نوروزی پیشکش شد، پرسید: «این (هدیه) چیست؟» گفتند: «یا امیرالمؤمنین (هدیه) روز نوروز است» پس علی فرمود: «هر روز را برای ما نوروز بسازید».
محمد بن سیرین می گوید: به علی هدیه نوروزی داده شد، گفت: «هر روز را روز پیروزی قرار دهید». ابو اسامه می گوید: (علی) اکراه داشت از این که بگوید: «(هر روزی) نوروز است».
مراسم های نوروزی در طول تاریخ ایران همواره وجود داشته است بعد از اسلام نیز با آن مخالفتی نشد. اما در دوره صفویه که اولین سلسله حکومتی مقتدر شیعی بود جشن های نوروزی مناسبتی حکومتی یافت.
نوروز به طور مستمر در همه دوران تاریخی ایران کم و بیش برگزار می شده است اما در دوره بعد از اسلام در دوران صفویه بخصوص در دوران میانی صفویه این جشن نماد و سمبل ملی تر و درباری تری یافت. بعدها با نفوذ فقهای شیعی به دربار از اهمیت نمادهای ملی کاسته شد و فقاهت بر سمبل ها و نمادها چیره شد.
نوروز در دوره گورکانی(بابری) بخصوص در دوره اکبر شاه و جهانگیر و شاه جهان در شبه قاره هند برگزار می شده است. این جشن از دوره بابری همایون شاه و پس از بازگشت وی از ایران در هند رایج شد بخصوص درباریان جشن مفصلی را به مناسبت نوروز ترتیب می دادند. اما در اواخر دوره گورکانی به مرور این جشن تحت الشعاع جشن هولی قرار گرفته است. اما شیعیان هند بخصوص در شهر لکنو این جشن را هر سال برگزار می کنند که البته آیین آن با جشن ایران متفاوت است و فقط بیشتر به مدح حضرت علی می پردازند و باور دارند که نوروز آغاز خلافت امیر مومنان بوده است. شیعیان پاکستان نیز مراسم مشابهی دارند.

نقل قول ها

متن دعای تحویل سال:یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ


کلمات دیگر: