کورش بزرگ

کوروش بزرگ (۵۷۶–۵۲۹ پیش از میلاد) شاه پارسی، به خاطر بخشندگی، بنیان گذاشتن حقوق بشر، پایه گذاری نخستین امپراتوری چندملیتی و بزرگ جهان، آزاد کردن برده ها و بندیان، احترام به دین ها و کیش های گوناگون، گسترش تمدن و غیره شناخته شده است. کوروش نخستین شاه و بنیان گذار دودمان هخامنشی است.
• گوناگونی و گستردگی دستاوردهای او بسیار بیشتر از اسکندر (بزرگ)، پادشاه مقدونیه ای بود که امپراتوری هخامنشی را ویران ساخت اما نتوانست جایگزین پایداری برای آن فراهم کند.چارلز فریمن (Charles Freeman) در کتاب The Greek Achievement• دیودروس:• کنت دوگبینو در ستایش کوروش بزرگ می گوید:• افلاطون که در فهرست بزرگترین مردمان گذشت روزگاران است می فرماید:• سخنان ایسکیلوس• در جهان امروز بارزترین شخصیت جهان باستان کورش شناخته شده است. زیرا نبوغ و عظمت او در بنیان گذاری امپراتوری چندین دهه ای ایران مایهٔ شگفتی است. آزادی به یهودیان و ملت های منطقه و کشورهای مسخر شده که در گذشته نه تنها وجود نداشت بلکه کاری عجیب به نظر می رسیده است که از شگفتی های اوست.پروفسور ایلیف (مدیر موزهٔ لیورپول انگلستان)• این پادشاه بزرگ برعکس سلاطین قسی القلب و ضالم بابل و آشور بسیار عادل، رحیم و مهربان بود زیرا اخلاق روح ایرانی اساسش تعلیمات زردشت بوده. به همین سبب بود که شاهنشاهان هخامنشی خود را مظهر صفات (خشترا) می شمردند و همه قوا و اقتدار خود را از خداوند دانسته و آن را برای خیر بشر و آسایش و سعادت جامعه انسان صرف می کردند.دکتر هانری بر () -> تمدن ایران باستان
• خوش زبانی او از پاسخی که در داستان رقص ماهیان به یونانیان داده است آشکار است. مطالب کتاب مقدس تورات و نوشته های یونانی و سنت های ایرانی همه هم داستانند که کوروش سزاوار لقب بزرگ بوده است. مردم او را دوست می داشتند و پدر می خواندند. ما نیز می توانیم بدان ببالیم که نخستین مرد بزرگ آریایی که سرگذشتش بر تاریخ روشن است، صفاتی چنان عالی و درخشان داشته است.سرپرسی سایکس• به راستی من در گمانم که آیا برای ما مردم آریایی هیچ بنای دیگری هست که از آرامگاه بنیادگذار دولت پارس و ایران ارجمندتر و مهم تر باشد؟.سرپرسی سایکس• در شاهنشاهی کورش زیبایی، مردانگی، شجاعت، قهرمانیت و عدالت به عیان دیده شده است. وی هیچگاه عیاشی نکرد. کاری که اکثر بزرگان گرفتار آن بوده و هستند. آزادی هایی که داشت به هیچ وجه به شخصیت او صدمه نزد و افکاری داشت که به راستی متعلق به تاریخ نبوده است. او هیچ گاه خوش گذرانی و تن آسایی نکرد. هیچ گاه مغرور نشد و همیشه به یاد خداوند خود بود. کورش در شوخ طبعی و انسانیت سرآمد روزگار خود بود.سرپرسی سایکس• مهم ترین علتی که سبب شد، کوروش خیلی از سرزمین ها را بدون جنگ و خونریزی فتح کند این بود که شهرت دادگری او به همه جا رسیده بود و مردمان نیز از پادشاهی او خرسند بودند؛ چراکه در سایهٔ پادشاهی او از یورش ها و قتل و غارت های سالیانهٔ این قوم یا آن قوم، نجات می یافتند؛ بنابراین اگر کوروش به بخش بزرگی از فرمان خود عمل کرده باشد که تاریخ این را گواهی می دهد، او نمونه آرمانی یک شهریار دادگر در طول تاریخ است.پروفسور عبدالمجید ارفعی• کورش نه تنها به دورانی سیاه و خون آلود پایان داد، بلکه قلب ها و فرهنگ ها را به هم نزدیک و خویشاوند ساخت. مردم ایران و یونان و هند و بین النهرین را با هم آشنا کرد و مایه آن شد که فرهنگ و افکار آنان با هم برخورد کند و پیشرفت نماید. وی یکی از مردان تاریخی و از فرمانروایان توانایی است که بر دامن پاکی و انسانیت لکه ای به جای نگذارد.پروفسور شاپور شهبازی• هنگامیکه اوضاع تاریک و اندوهبار جهان را در اندک روزگاری پیش از کورش به یاد می آوریم، اهمیت بی کران آن شاه شکوهمند و بزرگ، بهتر نمایان می شود. او را به حق لقب بزرگ داده اند زیرا بدان گروه انگشت شماری از مردمان تعلق دارد که انسانیت نمی تواند از دادن لقب بزرگ بدانان دریغ کند.فلویگل• کورش پارسیان را از باجگذاری رهایی می دهد و بزرگترین قوم فرمانروای جهان می سازد. وی اندیشه های خردمندانه و هنرهای شاهانه دارد و از این روی برای پارسیان نیرومندترین شاهنشاهی را بنیاد می ریزد. پایه و ارجش چنانست که آنان حتی فرزندان خود را در برابر وی ارزشی نمی نهند.• و ما از آنجا که این بزرگ مرد را در خور همه گونه ستایش می دانیم، در بارهٔ تبار و خاندانش، زایش و پرورشش، و گوهرها و هنرهای خدادادیش و فرهنگ و آموخته هایش که این همه او را در فرمانروایی کردن بر مردمان کامیابی داده بود، پژوهش ها کرده ایم. باری می دانم که مردمان به دلخواه خود کورش را فرمان بردند. با آنکه گروهی از آنان از او چندان دور بودند که مسافت میانشان را چند روز و یا حتی چند ماه می بایست طی کرد و بسیاری از آنان هرگزش ندیده بودند و برای بسیاری امیدی هم نمی رفت که روزی به دیدارش رسند، با این همه، همگان او را از صمیم قلب بندگی می کردند… چون او کسی شایسته فرمانروایی از مادر زائیده نشده است.گزنفن• او هیچگاه نظیر خود را در این عالم نداشته است… این یک مسیح بود، مردی که درباره اش تقدیر مقرر داشته بود باید برتر از دیگران باشد.گوبینو• چنان می نماید که کورش در زندگی خصوصی و خانوادگی نیز همان سادگی و میانه روی آزادانه ای را که در کارها داشت، نگه می داشته است. می دانم که وی یک زن بیشتر نگرفت و وی شاهدخت کاسان دانا از تخمه هخامنشی بود… که چون درگذشت، شوهر را به اندوهی گران فرو برد.جرج راولینسن• مشخصات ذکر شده از ذوالقرنین در قرآن کریم و تاریخ ها، با منش تاریخی کورش بزرگ همسویی دارد و می توان وی را همان کورش دانست.ابوالکلام آزاد• کورش یکی از کسانی بود که گویا برای فرمانروایی آفریده شده اند، و به گفتهٔ امرسون همهٔ مردم از تاجگذاری ایشان شاد می شوند. روح شاهانه داشت و شاهانه به کار برمی خاست. در ادارهٔ امور به همانگونه شایستگی داشت که در کشورگشایی های حیرت انگیز خود چنین بود. با شکست خوردگان به بزرگواری رفتار می کرد و نسبت به دشمنان سابق خود مهربانی می کرد.• مدارا و تساهل دینی او، رفتار بزرگ وارانه و مهربانانه ای که با دشمنان مغلوب خویش داشتو مهارت و قابلیت فوق العاده او به عنوان یک فرمانده جنگی، توضیح دهنده علت ستایشی است که همه جهان، حتی بابلیان و یونانیان، نسبن به کوروش بزرگداشتند.بوسانی. در کتاب (Bausani, The Persians, p.18)• این مرد شایسته همه گونه تحسین است. کوروش زیباترین چهره، بخشنده ترین و بزرگوارترین قلب، آزمندترین فرد برای آموختن و بلندپروازترین پادشاه بود، چنان که می توانست انواع سختی ها و خطرات را تحمل کند.گزنفون. در کتاب (Xenophon, Cyropaedia, vol. 1, p. 11)• «کمتر پادشاهی است که پس از خود چنین نام نیکی باقی گذاشته باشد. کورش سرداری بزرگ و نیکوخواه بود. او آنقدر خردمند بود که هر زمانی کشور تازه ای را تسخیر می کرد به آنها آزادی مذهب می داد و فرمانروای جدید را از بین بومیان آن سرزمین انتخاب می نمود. او شهرها را ویران نمی نمود و قتل عام و کشتار نمی کرد. ایرانیان کورش را پدر و یونانیان که سرزمینشان بوسیله کورش تسخیر شده بود وی را سرور و قانونگذار می نامیدند و یهودیان او را مسیح خداوند می خوانند.»پروفسور گیریشمن – ایران از آغاز تا اسلام• چندصدایی در شورا، تک صدایی در فرمان.گزاره ای که علت موفقیتش را خلاصه وار بیان می کند.• «من اعلام می کنم که هر کس مسئول اعمال خود می باشد و هیچ کس را نباید به مناسبت تقصیری که یکی از خویشاوندانش کرده مجازات کرد و مجازات برادر گناهکار و بر عکس ممنوع است و اگر یک فرد از خانواده یا طایفه ای مرتکب تقصیر می شود فقط مقصر باید مجازات گردد نه دیگران.»• پارسیان در زمان شاهنشاهی کورش اندازهٔ میان بردگی و آزادگی را نگاه داشتند. از این رو نخست خود آزاد شدند و سپس سرور بسیاری از ملت های جهان شدند. در زمان او فرمانروایان به زیردستان خود آزادی می دادند و آنان را به رعایت قوانین انسان دوستانه و برابری ها راهنمایی می کردند. مردمان رابطه خوبی با پادشاهان خود داشتند از این رو در موقع خطر به یاری آنان می شتافتند و در جنگ ها شرکت می کردند. شاهنشاه در راس سپاه، آنان را همراهی می کرد و به آنان اندرز می داد. آزادی و رعایت حقوق مختلف اجتماعی به زیبایی انجام می گرفت.• کورش سرداری بزرگ بود. در زمان او ایرانیان از آزادی برخوردار بودند و بر بسیاری از ملت های دیگر فرمانروایی می نمودند. بعلاوه او به همهٔ مللی که زیر فرمانروایی او بودند آزادی می بخشید و همه او را ستایش می نمودند. سربازان او پیوسته برای وی آمادهٔ جانفشانی بودند و به خاطر او از هر خطری استقبال می کردند.• «هیچ چیز زیباتر از دانش نیست.»• «جهان آنقدر زیباست که نمی توان زیبایی های آنرا در چهره یک زن تجلی کرد.»• «حاکم وقت دولت شهرهای یونان به کوروش بزرگ گفت: ما برای شرف می جنگیم شما برای پول. کوروش پاسخ داد: هرکس برای نداشته هایش می جنگد.»• «دست هایی که کمک می کنند مقدس تر از دست هایی اند که رو به آسمان دعا می کنند.»• «باران باش و ببار و نگو که این کاسه های خالی از آن کیست.»• آفتاب به گیاهی حرارت می دهد که سر از خاک بیرون آورده باشد.• «اگر می خواهید دشمنان خود را تنبیه کنید به دوستان خود محبت کنید.»• «خداوندا دستهایم خالی است ودلم غرق در آرزوها -یا به قدرت بیکرانت دستانم را توانا گردان یا دلم را ازآرزوهای دست نیافتنی خالی کن.»• «من یاور یقین و عدالتم من زندگی ها خواهم ساخت، من خوشی های بسیار خواهم آورد من ملتم را سربلند ساحت زمین خواهم کرد، زیرا شادمانی او شادمانی من است.»• «عمر شما از زمانی شروع می شود که اختیار سرنوشت خویش را در دست می گیرید.»• «وقتی توبیخ را با تمجید پایان می دهید، افراد دربارهٔ رفتار و عملکرد خود فکر می کنند، نه رفتار و عملکرد شما.»• «دشوارترین گام، همان گام نخست است .»• «فرمان دادم تا بدنم را بدون تابوت و مومیایی به خاک بسپارند تا اجزاء بدنم ذرات خاک ایران را تشکیل دهد.»