محمدعلی افراشته

محمدعلی افراشته (۱۲۸۷، ۱۹۰۸، رشت -۱۳۳۸، ۱۹۵۹، صوفیه) داستان نویس، روزنامه نگار، طنزپرداز، شاعر و مؤلف ایرانی بود.
«افراشته به قلم به آذین؛ شعر گیلکی- شاعرمردمی». پیک هفته. وبگاه پیک نت. ۵ مارس ۲۰۰۵. بایگانی شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت شده در ۲۰۱۵-۰۳-۱۵.
«گفتگو با نصرت الله نوح دربارهٔ زندگی و آثار محمدعلی افراشته». گفتگو. وبگاه آذین داد :: روزنت خبری سیاسی. ۱۲ اکتبر ۲۰۰۸. بایگانی شده از اصلی در ۶ ژوئن ۲۰۱۴. دریافت شده در ۲۰۱۵-۰۳-۱۵.
زاهدی لنگرودی، احمد (۱۹۵۱-۰۳-۱۰). «یادی از شاعر توده ها، افراشته». آرشیو. وبگاه اینترنت کانون اندیشه. بایگانی شده از اصلی در ۲۵ آوریل ۲۰۱۳. دریافت شده در ۲۰۱۵-۰۳-۱۵.نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (رده)
افراشته، محمدعلی (۱۳۸۹). دماغ شاه . به کوشش بهزاد موسایی. تهران: فرهنگ ایلیا. ص. ۱۰۷. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۱۹۰-۰۹۷-۹. دریافت شده در ۲۰۱۵-۰۳-۱۵.
محمدعلی راد بازقلعه ای (افراشته) فرزند حاج شیخ جواد مجتهد بازقلعه ای به سال ۱۲۸۷ خورشیدی در روستای بازقلعهٔ رشت به دنیا آمد. او از پیشگامان شعر گیلکی و از نام داران شعر ساده و روان فارسی و از بزرگان طنز اجتماعی ایران است.از جوانی در پی تأمین معاش به کارهای گوناگونی پرداخت: گچ فروشی، شاگرد پادوئی شرکت های ساختمانی، شاگردی بنگاه های معاملات املاک، معمار شهرداری، آموزگاری، هنرپیشگی، تئاتر، مجسمه سازی، نقاشی و سرانجام روزنامه نگاری و شاعری. همکاری با مطبوعات را از روزنامهٔ امید در سال ۱۳۱۴ آغاز کرد و بعدها در روزنامهٔ توفیق طنز خود را آزمود. نام او بعد از شهریور ۱۳۲۰ به عنوان شاعری مردمی، مبارز و انساندوست بر سر زبان ها افتاد. در سال های پس از شهریور ۲۰ تا ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ آثار افراشته در نشریات حزب تودهٔ ایران چاپ می شد.
افراشته از ۱۷ اسفند ۱۳۲۹ روزنامهٔ چلنگر را منتشر کرد. این روزنامهٔ فکاهی و سیاسی در چهار صفحه به قیمت دو ریال منتشر می شد و بیشتر اشعار و مطالب آن متعلق به شخص افراشته بود. انتشار این روزنامه یک حادثه در دنیای شعر و مطبوعات ایران به شمار می رفت. بیتی از افراشته «بشکنی ای قلم ای دست اگر / پیچی ازخدمت محرومان سر» سال ها سرتیتر روزنامه بود. دفتر آن در خیابان نواب بود که در عین حال منزل مسکونی افراشته نیز بود. منزلی که روز ۱۴ آذر ۱۳۳۰ مورد حمله اوباش و مخالفان وی قرار گرفت و همه چیز آن ویران شد.
افراشته همواره عشق و علاقهٔ فراوان به گردآوری ادبیات محلی داشت. اگرچه چلنگر به زبان فارسی منتشر می شد، اما از همان شمارهٔ اول صفحه ای را به ادبیات محلی اختصاص داد. در این صفحه اشعاری به گیلکی، آذربایجانی، کردی، ترکمنی، لری، مازندرانی و… چاپ می شد. به خاطر خود افراشته که در شعر گیلکی سرآمد بود سهم اشعار گیلکی بیشتر بود. پس از مدتی این صفحه از چلنگر منتشر نشد و افراشته اعلام کرد که شهربانی از انتشار ادبیات محلی جلوگیری کرده است.

محمدعلی راد بازقلعه ای شهرت یافته به افراشته (۱۸۹۹، رشت - ۷ مه ۱۹۵۹، صوفیه) داستان نویس، روزنامه نگار، طنزپرداز، شاعر و مؤلف فارسی و گیلکی ایرانی بود که برای معیشت خود پیشه های گوناگونی برگرفت.
• «اشعار او… اگر آن جلای فریبندهٔ شعر کلاسیک فارسی را که مدفن معناست، نداشت؛ ولی در عوض ساده ترین و حقیقی ترین و چه بسا شدیدترین احساسات به زبان تودهٔ مردم را بیان می کرد… به نظر من، این از موارد نادری بود که در کشور ما شاعری برای ابداع معانی تازه با حدّت ذهن و لطفِ ذوق به مردم، به کسانی که رنج و راحت و نومیدی و امیدشان کمتر مجالِ تجلّی در صحنهٔ ادبیات ایرانی پیدا کرده است، رو می آورد و زبان راست و بی پیرایهٔ مردم را به عنوان ابزار کار اختیار می نمود. من وجه امتیاز افراشته را با دیگر شاعران ایرانی در همین می دانم و به همین جهت برای او ارزش قائلم. با این همه، من افراشته را بیش از هرچه شاعر گیلک می دانم» -> محمود اعتمادزاده