نعمت الله ولی

رجوع شود به:شاه نعمت الله ولی (کرمان ۷۳۱ ـ ماهان ۸۳۴ ق)

نعمت الله ولی (نام کامل: سید نورالدین نعمت الله بن محمد بن کمال الدین یحیی کوه بنانی کرمانی) معروف به سید نورالدین شاه نعمت الله ولی ماهانی کرمانی (۷۳۰، ۷۳۱-۸۳۲، ۸۳۴)، شاعر عارف ایرانی بود.
• «مرد اگر بی درد باشد مرد نیست// هر که او مردی بود بی درد نیست»• «علم و عقل و زهد من بر باد رفت// غیر یاد او مرا از یاد رفت»• «تو گر جمعیتی خواهی طلب کن از درون خود// که از بیرون نمی خیزد بجز گرد پریشانی»• «یاد می کردم بهشت جاودان// روی او دیدم بهشت از یاد رفت»• «ای که گویی به کجا می روی ای سید ما// از خدا آمده بودم به خدا خواهم رفت»• «هیچ است این جهان و تو دل را در آن مپیچ// وین بند پیچ پیچ مپیچان به پات هیچ»• «زاهد دگر از خلوت تقوا بدر افتاد// عقل آمد و با عشق درافتاد و بر افتاد// ما سر به در خانه خمار نهادیم// پا بر سر ما هر که نهاد او به سر افتاد»• «این چنین رندی که من دیدم که دید// هفت دریا را به یک دم درکشید»• «بود من در بود او نابود شد// فارغم از بود و از نابود خویش»• «من اگر عاقلم و عاشق و مخمورم و مست// غیر را کار به من نیست که من آن خودم»• . چاپ اول، تهران: انتشارات نگاه، ۱۳۷۵. -> دیوان شاه نعمت الله ولی

[ویکی نور] سید نور الدین نعمت الله بن محمد بن کمال الدین یحیی کوه بنانی کرمانی، معروف به «شاه نعمت الله ولی»، شاعر صوفی ایرانی، در سنه 731 / 730 در قصبه کهستان از اعمال هرات متولد شد. برخی محل تولد او را کوه بنان کرمان یا حلب گفته اند (دیوان شاه نعمت الله ولی، مقدمه،ص 5). وی در 832 یا 834 در ماهان کرمان وفات یافت (همان).
شاه نعمت الله از اقطاب صوفیه سده هشتم و نهم هجری است که طریقتی جدید در تصوف ایجاد کرد و پیروان سایر طریقت ها را نیز تحت تأثیر خود قرار داد. او از جمله شعرای تصوف ایران و قطب دراویش نعمت اللهی و مؤسس سلسله مشهور نعمت اللهی است.
او فرزند «میر عبدالله ولی»، از بزرگان عرب بوده است. نسبت او با نوزده نسل به رسول اکرم می رسد.
امیر خلیل الله، نوه او تولد جد خود را روز چهارشنبه چهاردهم ربیع الاول دانسته است و اسد الدین نصر الله، تولد او را پنج شنبه بیست و دوم رجب در قصبه کوه بنان کرمان ذکر کرده است.
او در پنج سالگی با تصوف و عرفان آشنا شد و پدرش میر عبدالله، او را به مجالس صوفیه می برد. شهر حلب در آن زمان مرکز مکتب وحدت وجودی ابن عربی بود. شاه نعمت الله از این فرصت استفاده کرده و در حلب در خدمت محی الدین بن عربی قرار گرفت و از مکتب و عرفان او بهره برد. شاه نعمت الله برای پیشرفت در علوم و فراگیری بیشتر علوم دینی به شیراز سفر کرد. شهر شیراز در آن زمان از مراکز اصلی دروس فقه و مذاهب سنی بود. شاه نعمت الله برای یافتن مرشد و مراد خود به این سووآن سو و در خدمت شیوخ و مشایخ زیادی قدم برداشت.
شاه نعمت الله علوم مقدماتی را نزد شیخ رکن الدین شیرازی تحصیل کرده و علم بلاغت را خدمت شیخ شمس الدین مکی و حکمت را نزد سید جلال الدین خوارزمی و اصول و فقه را نزد قاضی عضد الدین ایجی آموخت. چون علوم ظاهری، طبع او را قانع نمی کرد، سال ها به ریاضت و تصفیه و تزکیه باطن مشغول گردید و در پی مراد به سیر و سفر پرداخت تا عاقبت به مکه مشرف شد و از دست شیخ عبدالله یافعی یکی از عرفای عصر خویش خرقه پوشید.