دست نمودن

( مصدر ) اظهار قوت و قدرت نمودن

دست نمودن. [ دَ ن ُ / ن ِ / ن َ دَ ] ( مص مرکب ) کنایه از قدرت ظاهر کردن و اظهار قوت و قدرت. اظهار جاه و سلطنت نمودن :
یکی برخروشید چون پیل مست
سپر بر سر آورد و بنمود دست.ندانی که پیش که داری نشست
بر شاه منشین و منمای دست.مرا نیز ار بود دستی نمایم
وگرنه در دعا دستی گشایم.تو به مه دستی نمودی وآفتاب
زرد گشته در زمین بگریخته.- دست نمودن خورشید ؛ اشاره به طلوع آن است :
چو خورشید بنماید از چرخ دست
برین دشت خیره نباید نشست.چو بنمود خورشید بر چرخ دست
شب تیره بار غریبان ببست.رجوع به مجموعه مترادفات ص 44 شود.
|| گویا انگشت برداشتن و یا دست برافراختن بوده است به علامت انکار. ( یادداشت مرحوم دهخدا ). برافراشتن دست است به نشانه انکار :
یکی گر دروغ است بنمای دست
بمان تا بگویم همه هرچه هست.سه دیگر چنین است رویم که هست
یکی گر دروغ است بنمای دست.نگه کن مرا تا مرا نیز هست
اگر هست بیهوده بنمای دست. || نشان دادن صدر و مسند و مجلس. صدر و مسند و مجلس نمودن. ( برهان ) :
چو تنگ اندرآمد بجای نشست
به هر مهتری شاه بنمود دست.