مترادف نگهبان : پاسبان، پاسدار، حارس، داروغه، هارون، پاینده، حافظ، محافظ، مراقب، مستحفظ، نگاهدارنده، دیده بان، دیده ور، قراول، کشیک، گشتی، نگاهبان، پشتیبان، حامی، طرفدار، دربان، سرایدار
نگهبان
مترادف نگهبان : پاسبان، پاسدار، حارس، داروغه، هارون، پاینده، حافظ، محافظ، مراقب، مستحفظ، نگاهدارنده، دیده بان، دیده ور، قراول، کشیک، گشتی، نگاهبان، پشتیبان، حامی، طرفدار، دربان، سرایدار
فارسی به انگلیسی
guard(sman), watchman, half - back
guard, lookout, sentinel, sentry, warder, watch, watchman
فارسی به عربی
حارس , حارس الانقاذ , حامی , مرافق , مراقب , ولی الامر
مترادف و متضاد
پشتیبان، قیم، محافظ، نگهبان
سرپرست، رئیس، ناظر، متصدی، نگهبان، بازرس، قراول، زوار، والی
نگهبان، محجور، اطاق عمومی بیماران بستری، صغیری که تحت قیومت باشد
بایگان، نگهدار، نگهبان، حافظ
بایگان، محافظ، سرایدار، نگهبان، پاسدار
پناه، نگهدار، حائل، پاسبان، محافظ، مستحفظ، احتیاط، نگهبان، گارد، پاسدار، پاس، نرده روی عرشه کشتی، نرده حفاظتی، نگهداری و دفاع کردن از
نگهدار، کتاب دار، نگهبان، موزه دار
نگهبان، دیده بان، کشیک، قراول، سرباز محافظ
نگهدارنده، نگهبان
نگهبان، متولی
نگهبان، گارد، مامور نجات غریق
نگهبان، پاسدار، کشیک، قراول، نگهبانی
نگهبان، پاسدار، سرباز هنگ نگهبان
نگهدار، نگهبان، سگ نگهبان، سگ پاسبان، سگ چشم سفید
۱. پاسبان، پاسدار، حارس، داروغه، هارون
۲. پاینده، حافظ، محافظ، مراقب، مستحفظ، نگاهدارنده
۳. دیدهبان، دیدهور، قراول، کشیک، گشتی، نگاهبان
۴. پشتیبان، حامی، طرفدار
۵. دربان، سرایدار
پاسبان، پاسدار، حارس، داروغه، هارون
پاینده، حافظ، محافظ، مراقب، مستحفظ، نگاهدارنده
دیدهبان، دیدهور، قراول، کشیک، گشتی، نگاهبان
پشتیبان، حامی، طرفدار
دربان، سرایدار
فرهنگ فارسی
( صفت ) ۱ - حافظ حارس محافظ . ۲ - سربازی که کشیک میدهد قراول .
حارس . رقیب . مراقب . نگاهبان . مواظب . پاسدار . حافظ . نگاهدار . نگهدارنده .
حارس . رقیب . مراقب . نگاهبان . مواظب . پاسدار . حافظ . نگاهدار . نگهدارنده .
فرهنگ معین
(نِ گَ ) (اِ. ) نک . نگاهبان .
لغت نامه دهخدا
نگهبان. [ ن ِ گ َ ] ( ص مرکب ، اِ مرکب ) حارس. ( دهار ). رقیب. ( السامی ) ( صراح ) ( منتهی الارب ). مراقب. نگاهبان. مواظب. پاسدار. حافظ. نگاه دار. نگه دارنده :
نگهبان گنجی تو از دشمنان
و دانش نگهبان تو جاودان.
پناه جهان بود و پشت سوار.
نگهبان جان است و آن سپاس.
پدروار لرزنده بر جان اوی.
نگه دار مرز و نگهبان کیش.
نگهبان خداوند هفت آسمان.
دولت میر نگهبان من است ای دلبر.
بخت مطواع تو و چرخ به فرمان تو باد.
سخن بی دل به دانش گفت نتوان.
بدینجایت از بد نگهبان بود
چو ز ایدر شدی توشه جان بود.
دلت را خِرَد کرد بر جان نگهبان.
ز دیوان جبرئیل او را نگهبان.
ما را توئی نگهبان از آفت سمائی.
بر ملک نباشد بجز از سیف نگهبان.
اژدها گرچه عمرکاهان است
هم نگهبان گنج شاهان است.
دعای نیکان از چشم بد نگهبانت.
خدایش نگهبان و یاور بود.
نگهبان گنجی تو از دشمنان
و دانش نگهبان تو جاودان.
بوشکور.
سپهدارلشکر نگهبان کارپناه جهان بود و پشت سوار.
دقیقی.
نخست آفرینش خِرَد را شناس نگهبان جان است و آن سپاس.
فردوسی.
تو را بود باید نگهبان اوی پدروار لرزنده بر جان اوی.
فردوسی.
همه پادشاهید بر چیز خویش نگه دار مرز و نگهبان کیش.
فردوسی.
تو را یار هومان بس و بارمان نگهبان خداوند هفت آسمان.
فردوسی.
عشق و جز عشق مرا بد نتوانند نموددولت میر نگهبان من است ای دلبر.
فرخی.
تاجهان باشد جبار نگهبان تو بادبخت مطواع تو و چرخ به فرمان تو باد.
منوچهری.
زبان را دل بود بی شک نگهبان سخن بی دل به دانش گفت نتوان.
( ویس و رامین ).
این نوشته ای است از جانب ابوجعفر... به سوی یاری دهنده ٔدین خدا و نگهبان بنده های او. ( تاریخ بیهقی ص 306 ). و باشی از برای رعیت پدر مشفق و مادر مهربان چرا که امیرالمؤمنین تو را نگهبان ایشان کرده. ( تاریخ بیهقی ص 313 ).بدینجایت از بد نگهبان بود
چو ز ایدر شدی توشه جان بود.
اسدی.
نگهبان تن جان پاک است لیکن دلت را خِرَد کرد بر جان نگهبان.
ناصرخسرو.
ز غفران خدای او را عمارت ز دیوان جبرئیل او را نگهبان.
ناصرخسرو.
آب طمع ببرده ست از خلق شرم یارب ما را توئی نگهبان از آفت سمائی.
ناصرخسرو.
تو سیفی و از توست نگه داشته دولت بر ملک نباشد بجز از سیف نگهبان.
مسعودسعد.
مصالح جهان همه زیر بیم و امید است... یکی از آهن بگریزد تا بیمش نگهبان او شود. ( نوروزنامه ).اژدها گرچه عمرکاهان است
هم نگهبان گنج شاهان است.
سنائی.
بیا وگر همه بد کرده ای که نیکت باددعای نیکان از چشم بد نگهبانت.
سعدی.
چو حاکم به فرمان داوربودخدایش نگهبان و یاور بود.
سعدی.
هرکو نکاشت مهر و ز خوبی گلی نچیدنگهبان . [ ن ِ گ َ ] (ص مرکب ، اِ مرکب ) حارس . (دهار). رقیب . (السامی ) (صراح ) (منتهی الارب ). مراقب . نگاهبان . مواظب . پاسدار. حافظ. نگاه دار. نگه دارنده :
نگهبان گنجی تو از دشمنان
و دانش نگهبان تو جاودان .
سپهدارلشکر نگهبان کار
پناه جهان بود و پشت سوار.
نخست آفرینش خِرَد را شناس
نگهبان جان است و آن سپاس .
تو را بود باید نگهبان اوی
پدروار لرزنده بر جان اوی .
همه پادشاهید بر چیز خویش
نگه دار مرز و نگهبان کیش .
تو را یار هومان بس و بارمان
نگهبان خداوند هفت آسمان .
عشق و جز عشق مرا بد نتوانند نمود
دولت میر نگهبان من است ای دلبر.
تاجهان باشد جبار نگهبان تو باد
بخت مطواع تو و چرخ به فرمان تو باد.
زبان را دل بود بی شک نگهبان
سخن بی دل به دانش گفت نتوان .
این نوشته ای است از جانب ابوجعفر... به سوی یاری دهنده ٔدین خدا و نگهبان بنده های او. (تاریخ بیهقی ص 306). و باشی از برای رعیت پدر مشفق و مادر مهربان چرا که امیرالمؤمنین تو را نگهبان ایشان کرده . (تاریخ بیهقی ص 313).
بدینجایت از بد نگهبان بود
چو ز ایدر شدی توشه ٔ جان بود.
نگهبان تن جان پاک است لیکن
دلت را خِرَد کرد بر جان نگهبان .
ز غفران خدای او را عمارت
ز دیوان جبرئیل او را نگهبان .
آب طمع ببرده ست از خلق شرم یارب
ما را توئی نگهبان از آفت سمائی .
تو سیفی و از توست نگه داشته دولت
بر ملک نباشد بجز از سیف نگهبان .
مصالح جهان همه زیر بیم و امید است ... یکی از آهن بگریزد تا بیمش نگهبان او شود. (نوروزنامه ).
اژدها گرچه عمرکاهان است
هم نگهبان گنج شاهان است .
بیا وگر همه بد کرده ای که نیکت باد
دعای نیکان از چشم بد نگهبانت .
چو حاکم به فرمان داوربود
خدایش نگهبان و یاور بود.
هرکو نکاشت مهر و ز خوبی گلی نچید
در رهگذار باد نگهبان لاله بود.
|| متصدی و مأمور کاری یا جائی . که او را مأمور پاسداری و نگه داری چیزی یا جائی کرده اند.
- نگهبان ایوان :
تو گفتی یکی آتش استی درست
که پیش نگهبان ایوان برست .
- نگهبان بار :
چو زی خوابگه شد یل نامدار
بیامد همانگه نگهبان بار.
- نگهبان پاس :
جهان را دل از خویشتن پرهراس
جرس برگرفته نگهبان پاس .
- نگهبان در :
نگهبان در گفت کامروز کار
نباید گرفتن به دیگر شمار.
- نگهبان دژ :
ز گردان نگهبان دژ شد هزار
همه نامداران خنجرگذار.
- نگهبان دیده :
نگهبان دیده برآمد ز دور
همی دید راه سواران تور.
- نگهبان رود :
نیاورد کشتی نگهبان رود
نیامد به گفت ِ فریدون فرود.
- نگهبان زندان :
نگهبان زندان چواو را بدید
شد از بیم رنگ رخش ناپدید.
|| قراول . مأمور. گماشته . پاسدار :
چو بشنید شیروی چندی گریست
وز آن پس نگهبان فرستاد بیست
بدان تا زن و کودکانْشان نگاه
بدارد پس از مرگ آن کشته شاه .
به هر جای بر باره شد دیدبان
نگهبان به روز و به شب پاسبان .
آز بر جانْت نگهبان بلا گشت بکوش
تا مگر جانْت بدین زشت نگهبان ندهی .
بر من و تو که بخسبیم نگهبان است
که نگردد هرگز رنجه ز بیداری .
سیه خانه ٔ آبنوسین نائی
به نُه روزن و ده نگهبان بماند.
نگهبانان بترسیدند از آن کار
کز آن صورت شود شیرین گرفتار.
چو شاه آمد نگهبانان دویدند
زر افشاندند و دیباها کشیدند.
نگهبان برانگیزد آن راه را
کند بر خود ایمن گذرگاه را.
|| چوپان . مهتر. ساربان . که از اغنام و مواشی نگه داری کند :
چنان بد که بر کوه ایشان گله
بدی بی نگهبان و کرده یله .
سوی کشتمند آمد اسب جوان
نگهبان او از پس اندر دمان .
نگهبان شد از بیم خسرو روان
بدان کشته نزدیک اسب جوان .
جهانجوی را دید جامی به دست
نگهبان اسبان همه خفته مست .
شنیدم من که موشی در بیابان
مگر دید اشتری را بی نگهبان .
نگهبان راعی بخندید و گفت
نصیحت ز شاهان نشاید نهفت .
|| ناطور. باغبان . که از باغ و کشتزار نگه داری کند :
نگهبان آن رز نبودی به رنج
نه دینار دادی بها را نه گنج .
هرچند ستمکاران بسیار شدستند
فرزند رسول است در این باغ نگهبان .
|| مرزبان . مرزدار. سرحددار. حاکم و نماینده ٔ سلطان در شهری و ولایتی . که حکومت و حفاظت ناحیتی بدو سپرده شده است :
یکی پرهنر بود نامش گراز
کز او یافتی شاه آرام و ناز
که بودی همیشه نگهبان روم
یکی دیوسر بود بیداد و شوم .
تو شاهی و شنگل نگهبان هند
چرا باژ خواهد ز چین و ز سند.
همه روی کشور نگهبان نشاند
چو ایمن شد از دشت لشکر براند.
نگهبان مرو آمد آن روزگار
چو ماهوی شد کشته بر خوار و زار.
|| فرمانده سپاه . سپهدار :
فرستاد بر هر سوئی لشکری
نگهبان هر لشکری مهتری .
بدان ای نگهبان توران سپاه
که فرمان چنین نیست ما را ز شاه .
نگهبان لشکر ز ایران تخوار
که بودی به نزدیک او رزم خوار.
|| زندان بان . مستحفظ زندان . که از زندانی مراقبت و حفاظت کند :
وآنگهم سنگدل نگهبانی
که چو او در کلیسیا باشد.
|| کوتوال . قلعه بان . دژبان :
تو با او به نیک و به بد یار باش
نگهبان دژ باش و بیدار باش .
نگهبان آن دژ توانگر بدی
که دربند او گنج قیصر بدی .
|| مراقب . دیده بان :
رقیبان لشکر به آئین پاس
نگهبان تر از مرد انجم شناس .
|| در شهربانی و ارتش ، مأمور کشیک . قراول دم در.
نگهبان گنجی تو از دشمنان
و دانش نگهبان تو جاودان .
بوشکور.
سپهدارلشکر نگهبان کار
پناه جهان بود و پشت سوار.
دقیقی .
نخست آفرینش خِرَد را شناس
نگهبان جان است و آن سپاس .
فردوسی .
تو را بود باید نگهبان اوی
پدروار لرزنده بر جان اوی .
فردوسی .
همه پادشاهید بر چیز خویش
نگه دار مرز و نگهبان کیش .
فردوسی .
تو را یار هومان بس و بارمان
نگهبان خداوند هفت آسمان .
فردوسی .
عشق و جز عشق مرا بد نتوانند نمود
دولت میر نگهبان من است ای دلبر.
فرخی .
تاجهان باشد جبار نگهبان تو باد
بخت مطواع تو و چرخ به فرمان تو باد.
منوچهری .
زبان را دل بود بی شک نگهبان
سخن بی دل به دانش گفت نتوان .
(ویس و رامین ).
این نوشته ای است از جانب ابوجعفر... به سوی یاری دهنده ٔدین خدا و نگهبان بنده های او. (تاریخ بیهقی ص 306). و باشی از برای رعیت پدر مشفق و مادر مهربان چرا که امیرالمؤمنین تو را نگهبان ایشان کرده . (تاریخ بیهقی ص 313).
بدینجایت از بد نگهبان بود
چو ز ایدر شدی توشه ٔ جان بود.
اسدی .
نگهبان تن جان پاک است لیکن
دلت را خِرَد کرد بر جان نگهبان .
ناصرخسرو.
ز غفران خدای او را عمارت
ز دیوان جبرئیل او را نگهبان .
ناصرخسرو.
آب طمع ببرده ست از خلق شرم یارب
ما را توئی نگهبان از آفت سمائی .
ناصرخسرو.
تو سیفی و از توست نگه داشته دولت
بر ملک نباشد بجز از سیف نگهبان .
مسعودسعد.
مصالح جهان همه زیر بیم و امید است ... یکی از آهن بگریزد تا بیمش نگهبان او شود. (نوروزنامه ).
اژدها گرچه عمرکاهان است
هم نگهبان گنج شاهان است .
سنائی .
بیا وگر همه بد کرده ای که نیکت باد
دعای نیکان از چشم بد نگهبانت .
سعدی .
چو حاکم به فرمان داوربود
خدایش نگهبان و یاور بود.
سعدی .
هرکو نکاشت مهر و ز خوبی گلی نچید
در رهگذار باد نگهبان لاله بود.
حافظ.
|| متصدی و مأمور کاری یا جائی . که او را مأمور پاسداری و نگه داری چیزی یا جائی کرده اند.
- نگهبان ایوان :
تو گفتی یکی آتش استی درست
که پیش نگهبان ایوان برست .
فردوسی .
- نگهبان بار :
چو زی خوابگه شد یل نامدار
بیامد همانگه نگهبان بار.
اسدی .
- نگهبان پاس :
جهان را دل از خویشتن پرهراس
جرس برگرفته نگهبان پاس .
فردوسی .
- نگهبان در :
نگهبان در گفت کامروز کار
نباید گرفتن به دیگر شمار.
فردوسی .
- نگهبان دژ :
ز گردان نگهبان دژ شد هزار
همه نامداران خنجرگذار.
فردوسی .
- نگهبان دیده :
نگهبان دیده برآمد ز دور
همی دید راه سواران تور.
فردوسی .
- نگهبان رود :
نیاورد کشتی نگهبان رود
نیامد به گفت ِ فریدون فرود.
فردوسی .
- نگهبان زندان :
نگهبان زندان چواو را بدید
شد از بیم رنگ رخش ناپدید.
فردوسی .
|| قراول . مأمور. گماشته . پاسدار :
چو بشنید شیروی چندی گریست
وز آن پس نگهبان فرستاد بیست
بدان تا زن و کودکانْشان نگاه
بدارد پس از مرگ آن کشته شاه .
فردوسی .
به هر جای بر باره شد دیدبان
نگهبان به روز و به شب پاسبان .
فردوسی .
آز بر جانْت نگهبان بلا گشت بکوش
تا مگر جانْت بدین زشت نگهبان ندهی .
ناصرخسرو.
بر من و تو که بخسبیم نگهبان است
که نگردد هرگز رنجه ز بیداری .
ناصرخسرو.
سیه خانه ٔ آبنوسین نائی
به نُه روزن و ده نگهبان بماند.
خاقانی .
نگهبانان بترسیدند از آن کار
کز آن صورت شود شیرین گرفتار.
نظامی .
چو شاه آمد نگهبانان دویدند
زر افشاندند و دیباها کشیدند.
نظامی .
نگهبان برانگیزد آن راه را
کند بر خود ایمن گذرگاه را.
نظامی .
|| چوپان . مهتر. ساربان . که از اغنام و مواشی نگه داری کند :
چنان بد که بر کوه ایشان گله
بدی بی نگهبان و کرده یله .
فردوسی .
سوی کشتمند آمد اسب جوان
نگهبان او از پس اندر دمان .
فردوسی .
نگهبان شد از بیم خسرو روان
بدان کشته نزدیک اسب جوان .
فردوسی .
جهانجوی را دید جامی به دست
نگهبان اسبان همه خفته مست .
فردوسی .
شنیدم من که موشی در بیابان
مگر دید اشتری را بی نگهبان .
عطار.
نگهبان راعی بخندید و گفت
نصیحت ز شاهان نشاید نهفت .
سعدی .
|| ناطور. باغبان . که از باغ و کشتزار نگه داری کند :
نگهبان آن رز نبودی به رنج
نه دینار دادی بها را نه گنج .
فردوسی .
هرچند ستمکاران بسیار شدستند
فرزند رسول است در این باغ نگهبان .
ناصرخسرو.
|| مرزبان . مرزدار. سرحددار. حاکم و نماینده ٔ سلطان در شهری و ولایتی . که حکومت و حفاظت ناحیتی بدو سپرده شده است :
یکی پرهنر بود نامش گراز
کز او یافتی شاه آرام و ناز
که بودی همیشه نگهبان روم
یکی دیوسر بود بیداد و شوم .
فردوسی .
تو شاهی و شنگل نگهبان هند
چرا باژ خواهد ز چین و ز سند.
فردوسی .
همه روی کشور نگهبان نشاند
چو ایمن شد از دشت لشکر براند.
فردوسی .
نگهبان مرو آمد آن روزگار
چو ماهوی شد کشته بر خوار و زار.
فردوسی .
|| فرمانده سپاه . سپهدار :
فرستاد بر هر سوئی لشکری
نگهبان هر لشکری مهتری .
فردوسی .
بدان ای نگهبان توران سپاه
که فرمان چنین نیست ما را ز شاه .
فردوسی .
نگهبان لشکر ز ایران تخوار
که بودی به نزدیک او رزم خوار.
فردوسی .
|| زندان بان . مستحفظ زندان . که از زندانی مراقبت و حفاظت کند :
وآنگهم سنگدل نگهبانی
که چو او در کلیسیا باشد.
مسعودسعد.
|| کوتوال . قلعه بان . دژبان :
تو با او به نیک و به بد یار باش
نگهبان دژ باش و بیدار باش .
فردوسی .
نگهبان آن دژ توانگر بدی
که دربند او گنج قیصر بدی .
فردوسی .
|| مراقب . دیده بان :
رقیبان لشکر به آئین پاس
نگهبان تر از مرد انجم شناس .
نظامی .
|| در شهربانی و ارتش ، مأمور کشیک . قراول دم در.
فرهنگ عمید
۱. پاسبان، مراقب.
۲. نگهدارنده.
۳. [قدیمی] مرزبان.
۴. [قدیمی] فرماندهِ سپاه.
۲. نگهدارنده.
۳. [قدیمی] مرزبان.
۴. [قدیمی] فرماندهِ سپاه.
دانشنامه عمومی
نگهبان (ابهام زدایی). نگهبان ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
نگهبان (سرده)
نگهبان (فیلم ۲۰۱۰)
نگهبان (فیلم ۲۰۱۱)
نگهبان (مجموعه تلویزیونی)
نگهبان (سرده)
نگهبان (فیلم ۲۰۱۰)
نگهبان (فیلم ۲۰۱۱)
نگهبان (مجموعه تلویزیونی)
wiki: شبکه ۲ سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش گردید.
اکبر عبدی
رضا خندان
نادیا دلدار گلچین
حمید عبدالملکی
محمدعلی ورشوچی
معصومه اسکندری
رضا حامدی خواه
ویدا شهشهانی
محسن مجیب
آزاده امیری
میرکمال میرنصیری
شمسی شمس الدینی
خانوادهٔ یک نگهبان طی وقایعی، او را در مقابل یک عمل انجام شده قرار می دهند. با بروز تغییراتی در رفتار این نگهبان، کم کم این تصور پیش می آید که او قصدِ تلافی و انتقام دارد. ماجرا با دخالت برادرزن نگهبان، شکل حادتری به خود می گیرد و اختلافات آنان تا جایی پیش می رود که خانواده، در آستانه از هم گسیختگی قرار می گیرد اما...
اکبر عبدی
رضا خندان
نادیا دلدار گلچین
حمید عبدالملکی
محمدعلی ورشوچی
معصومه اسکندری
رضا حامدی خواه
ویدا شهشهانی
محسن مجیب
آزاده امیری
میرکمال میرنصیری
شمسی شمس الدینی
خانوادهٔ یک نگهبان طی وقایعی، او را در مقابل یک عمل انجام شده قرار می دهند. با بروز تغییراتی در رفتار این نگهبان، کم کم این تصور پیش می آید که او قصدِ تلافی و انتقام دارد. ماجرا با دخالت برادرزن نگهبان، شکل حادتری به خود می گیرد و اختلافات آنان تا جایی پیش می رود که خانواده، در آستانه از هم گسیختگی قرار می گیرد اما...
واژه نامه بختیاریکا
جِلو گِر؛ جلو دار
جدول کلمات
پاسدار
پیشنهاد کاربران
بپا
کشیک
پاد
عسس
پاسبان
به معنی هشیار وزیرک
حارس
پلیس
نگهبان :
دکتر کزازی در مورد واژه ی نگهبان می نویسد : ( ( نگهبان در پهلوی نگاسپان nīgāspān می توانسته است بود. ) )
نخست آفرینش خرد را شناس
نگهبان جانست و آنِ سه پاس
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 185 )
دکتر کزازی در مورد واژه ی نگهبان می نویسد : ( ( نگهبان در پهلوی نگاسپان nīgāspān می توانسته است بود. ) )
نخست آفرینش خرد را شناس
نگهبان جانست و آنِ سه پاس
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 185 )
اتالیق
پاسبان، پاسدار، حارس، داروغه، هارون، پاینده، حافظ، محافظ، مراقب، مستحفظ، نگاهدارنده، دیده بان، دیده ور، قراول، کشیک، گشتی، نگاهبان، پشتیبان، حامی، طرفدار، دربان، سرایدار
گسی که از چیزی مواظبت میکند
کلمات دیگر: