مترادف نارسیده : خام، کال، نارس، نرسیده، بی بهره، بی نصیب، بچه، خردسال، نوباوه
متضاد نارسیده : رسیده، یانع
نارسیده
مترادف نارسیده : خام، کال، نارس، نرسیده، بی بهره، بی نصیب، بچه، خردسال، نوباوه
متضاد نارسیده : رسیده، یانع
فارسی به انگلیسی
مترادف و متضاد
۱. خام، کال، نارس، نرسیده
۲. بیبهره، بینصیب
۳. بچه، خردسال، نوباوه ≠ رسیده، یانع
فرهنگ فارسی
( صفت ) ۱ - نارس ( میوه ) کال : اگر تند بادی بر آید ز کنج بخاک افکند نارسیده ترنج . ( شا.لغ. ) ۲ - نابالغ ( کودک ) : [ و فرق نیست میان آنکه شوهر دومین بالغ باشد یا نارسیده ] ۳ - آنکه یا آنچه هنوز نرسیده و وارد نشده ۴ - نورسیده نوزاد : این یکی ( مرغ ) گویا چرا شد نارسیده چون مسیح ? وان دگر ( خاک ) بی شوی چون مریم چرا برداشت بار ? ( منوچهری ) ۵ - بی بهره بی نصیب .
فرهنگ معین
(ر دَ ) (ص مف . ) ناقص ، خام .
لغت نامه دهخدا
نارسیده. [ رَ دَ / دِ ] ( ن مف مرکب ) از: نا ( نفی ، سلب ) + رسیده ( اسم مفعول از رسیدن ). ( حاشیه برهان قاطعدکتر معین ). آنکه هنوز نرسیده و وارد نشده باشد. ( ناظم الاطباء ). نرسیده. واصل نشده. نیامده :
به رستم چنین گفت گیرم که اوی
جوانست و بد نارسیده به روی.
ز دانش غم نارسیده نخورد.
روز گذشته را و شب نارسیده را
درهم زنی به پویه اسبان بادپای.
هنوز وعده یک وصل نارسیده بسر.
گفت آفت نارسیده دریاب.
از نوفلیان چو شد بریده.
دانستن و ناشنیده کردن.
که نفس ناطقه لال است در فضایل ایشان.
که نارسیده بگردش غبار خواهی شد.
خدا جزای مؤذن دهد که رفته ببام.
اگر تندبادی برآید ز کنج
بخاک افکند نارسیده ترنج.
دانگکی چند نارسیده در آن نار.
بجنبانیش نارسیده کسی.
نارسیده گل و ناپخته ثمر بگشائید.
همه موبدان شاد گشتند سخت
که سبز آمد این نارسیده درخت.
به رستم چنین گفت گیرم که اوی
جوانست و بد نارسیده به روی.
فردوسی ( شاهنامه ج 2 ص 509 ).
چو بشنید بهرام اندیشه کردز دانش غم نارسیده نخورد.
فردوسی.
هیچ آسیب دشمن به ملک او نارسیده و هیچ چشم زخم در محل رفیع او اثر نانموده. ( تاریخ بیهق ص 288 ).روز گذشته را و شب نارسیده را
درهم زنی به پویه اسبان بادپای.
سوزنی.
هنوز مدت یک هجر نارسیده بپای هنوز وعده یک وصل نارسیده بسر.
انوری.
با سید عامری در این باب گفت آفت نارسیده دریاب.
نظامی.
کآن مرغ به کام نارسیده از نوفلیان چو شد بریده.
نظامی.
تا کی غم نارسیده خوردن دانستن و ناشنیده کردن.
نظامی.
به آب روی جوانان نارسیده بوصلت که نفس ناطقه لال است در فضایل ایشان.
طغرائی فریومدی.
هلالی از پی آن شهسوار تند مروکه نارسیده بگردش غبار خواهی شد.
هلالی.
شب وصال و دل خسته نارسیده بکام خدا جزای مؤذن دهد که رفته ببام.
جلال الدین قاجار.
|| در میوه ها، نارس. خام. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). میوه های ناپخته. ( از شعوری ). نرسیده. کال. ناپخته. نارسیده : اگر تندبادی برآید ز کنج
بخاک افکند نارسیده ترنج.
فردوسی.
سرش چو ناری است کفته وز پی کفتن دانگکی چند نارسیده در آن نار.
سوزنی.
چو در میوه نارسیده رسی بجنبانیش نارسیده کسی.
نظامی ( شرفنامه ص 48 ).
گلشن آتش بزنید وز سر گلبن و شاخ نارسیده گل و ناپخته ثمر بگشائید.
خاقانی.
پیرمردی را دیدند که کشت می دروید بعضی رسیده و بعضی نارسیده. ( قصص الانبیاء ص 171 ). گفت آن مرد را دیدید که کشت رسیده و نارسیده می دروید آن صورت ملک الموت است. ( قصص الانبیاء ص 171 ). || نورسته. تازه سال : همه موبدان شاد گشتند سخت
که سبز آمد این نارسیده درخت.
فردوسی.
نارسیده . [ رَ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) از: نا (نفی ، سلب ) + رسیده (اسم مفعول از رسیدن ). (حاشیه ٔ برهان قاطعدکتر معین ). آنکه هنوز نرسیده و وارد نشده باشد. (ناظم الاطباء). نرسیده . واصل نشده . نیامده :
به رستم چنین گفت گیرم که اوی
جوانست و بد نارسیده به روی .
چو بشنید بهرام اندیشه کرد
ز دانش غم نارسیده نخورد.
هیچ آسیب دشمن به ملک او نارسیده و هیچ چشم زخم در محل رفیع او اثر نانموده . (تاریخ بیهق ص 288).
روز گذشته را و شب نارسیده را
درهم زنی به پویه ٔ اسبان بادپای .
هنوز مدت یک هجر نارسیده بپای
هنوز وعده یک وصل نارسیده بسر.
با سید عامری در این باب
گفت آفت نارسیده دریاب .
کآن مرغ به کام نارسیده
از نوفلیان چو شد بریده .
تا کی غم نارسیده خوردن
دانستن و ناشنیده کردن .
به آب روی جوانان نارسیده بوصلت
که نفس ناطقه لال است در فضایل ایشان .
هلالی از پی آن شهسوار تند مرو
که نارسیده بگردش غبار خواهی شد.
شب وصال و دل خسته نارسیده بکام
خدا جزای مؤذن دهد که رفته ببام .
|| در میوه ها، نارس . خام . (برهان قاطع) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). میوه های ناپخته . (از شعوری ). نرسیده . کال . ناپخته . نارسیده :
اگر تندبادی برآید ز کنج
بخاک افکند نارسیده ترنج .
سرش چو ناری است کفته وز پی کفتن
دانگکی چند نارسیده در آن نار.
چو در میوه ٔ نارسیده رسی
بجنبانیش نارسیده کسی .
گلشن آتش بزنید وز سر گلبن و شاخ
نارسیده گل و ناپخته ثمر بگشائید.
پیرمردی را دیدند که کشت می دروید بعضی رسیده و بعضی نارسیده . (قصص الانبیاء ص 171). گفت آن مرد را دیدید که کشت رسیده و نارسیده می دروید آن صورت ملک الموت است . (قصص الانبیاء ص 171). || نورسته . تازه سال :
همه موبدان شاد گشتند سخت
که سبز آمد این نارسیده درخت .
|| نابالغ. (برهان قاطع) (آنندراج ). آنکه هنوز بحد تکلیف و بلوغ نرسیده باشد. (ناظم الاطباء). پسر و دختر نابالغ: هاجن ؛ دختر نارسیده که او را شوی دهند. (منتهی الارب ) : دو دختر بود امیر یوسف را یکی بزرگ شده و دیگری خردتر و نارسیده و این نارسیده را به نام امیر مسعود کرد. (تاریخ بیهقی ص 249). رعیت به اطفال نارسیده ماند و پادشاه به مادر مهربان . (مرزبان نامه ).
- نارسیده بجای ؛ نابالغ :
همی کودکی نارسیده بجای
بر او برگزینی نه ای نیک رای .
چنین کودک نارسیده بجای
یکی زن گزین کرد و شد کدخدای .
یکی دخترنارسیده بجای
کنم چون پرستار پیشش بپای .
|| کامل نشده . (ناظم الاطباء). || نورسیده . نوزاد :
خاک پنداری بماه و مشتری آبستن است
مرغ پنداری که هست اندر گلستان شیرخوار
این یکی گویا چرا شد نارسیده چون مسیح
و آن دگر بی شوی چون مریم چرا برداشت بار؟
|| بی تجربه . نابالغ. ناآزموده . ناپخته :
چو در میوه ٔ نارسیده رسی
بجنبانیش نارسیده کسی .
|| بی بهره . (برهان قاطع) (آنندراج ) (شمس اللغات ). فرومانده . بی نصیب . بی طالع. (ناظم الاطباء).
- نارسیده به کام ؛ به کام نرسیده . ناکام . کام نادیده :
یکی خرد فرزند شاپور نام
بدی شاه را نارسیده به کام .
به کامت بگیتی برافروخت نام
شدی کشته و نارسیده بکام .
فرود سیاوخش بی کام و نام
چو شد زین جهان نارسیده بکام .
|| باکره . (برهان قاطع) (آنندراج ) :
همه نارسیده بتان طراز
که بسرشتشان ایزد از شرم و ناز.
کنیزی چند با او نارسیده
خیانتکاری شهوت ندیده .
|| یتیم . (فرهنگ دهار) (ترجمان القرآن ). || تمام نبسته : المظلوم ؛ ماست نارسیده . (ربنجنی ). || ترش و شیرین ناشده . (ناظم الاطباء).
به رستم چنین گفت گیرم که اوی
جوانست و بد نارسیده به روی .
فردوسی (شاهنامه ج 2 ص 509).
چو بشنید بهرام اندیشه کرد
ز دانش غم نارسیده نخورد.
فردوسی .
هیچ آسیب دشمن به ملک او نارسیده و هیچ چشم زخم در محل رفیع او اثر نانموده . (تاریخ بیهق ص 288).
روز گذشته را و شب نارسیده را
درهم زنی به پویه ٔ اسبان بادپای .
سوزنی .
هنوز مدت یک هجر نارسیده بپای
هنوز وعده یک وصل نارسیده بسر.
انوری .
با سید عامری در این باب
گفت آفت نارسیده دریاب .
نظامی .
کآن مرغ به کام نارسیده
از نوفلیان چو شد بریده .
نظامی .
تا کی غم نارسیده خوردن
دانستن و ناشنیده کردن .
نظامی .
به آب روی جوانان نارسیده بوصلت
که نفس ناطقه لال است در فضایل ایشان .
طغرائی فریومدی .
هلالی از پی آن شهسوار تند مرو
که نارسیده بگردش غبار خواهی شد.
هلالی .
شب وصال و دل خسته نارسیده بکام
خدا جزای مؤذن دهد که رفته ببام .
جلال الدین قاجار.
|| در میوه ها، نارس . خام . (برهان قاطع) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). میوه های ناپخته . (از شعوری ). نرسیده . کال . ناپخته . نارسیده :
اگر تندبادی برآید ز کنج
بخاک افکند نارسیده ترنج .
فردوسی .
سرش چو ناری است کفته وز پی کفتن
دانگکی چند نارسیده در آن نار.
سوزنی .
چو در میوه ٔ نارسیده رسی
بجنبانیش نارسیده کسی .
نظامی (شرفنامه ص 48).
گلشن آتش بزنید وز سر گلبن و شاخ
نارسیده گل و ناپخته ثمر بگشائید.
خاقانی .
پیرمردی را دیدند که کشت می دروید بعضی رسیده و بعضی نارسیده . (قصص الانبیاء ص 171). گفت آن مرد را دیدید که کشت رسیده و نارسیده می دروید آن صورت ملک الموت است . (قصص الانبیاء ص 171). || نورسته . تازه سال :
همه موبدان شاد گشتند سخت
که سبز آمد این نارسیده درخت .
فردوسی .
|| نابالغ. (برهان قاطع) (آنندراج ). آنکه هنوز بحد تکلیف و بلوغ نرسیده باشد. (ناظم الاطباء). پسر و دختر نابالغ: هاجن ؛ دختر نارسیده که او را شوی دهند. (منتهی الارب ) : دو دختر بود امیر یوسف را یکی بزرگ شده و دیگری خردتر و نارسیده و این نارسیده را به نام امیر مسعود کرد. (تاریخ بیهقی ص 249). رعیت به اطفال نارسیده ماند و پادشاه به مادر مهربان . (مرزبان نامه ).
- نارسیده بجای ؛ نابالغ :
همی کودکی نارسیده بجای
بر او برگزینی نه ای نیک رای .
فردوسی .
چنین کودک نارسیده بجای
یکی زن گزین کرد و شد کدخدای .
فردوسی .
یکی دخترنارسیده بجای
کنم چون پرستار پیشش بپای .
فردوسی .
|| کامل نشده . (ناظم الاطباء). || نورسیده . نوزاد :
خاک پنداری بماه و مشتری آبستن است
مرغ پنداری که هست اندر گلستان شیرخوار
این یکی گویا چرا شد نارسیده چون مسیح
و آن دگر بی شوی چون مریم چرا برداشت بار؟
منوچهری .
|| بی تجربه . نابالغ. ناآزموده . ناپخته :
چو در میوه ٔ نارسیده رسی
بجنبانیش نارسیده کسی .
نظامی .
|| بی بهره . (برهان قاطع) (آنندراج ) (شمس اللغات ). فرومانده . بی نصیب . بی طالع. (ناظم الاطباء).
- نارسیده به کام ؛ به کام نرسیده . ناکام . کام نادیده :
یکی خرد فرزند شاپور نام
بدی شاه را نارسیده به کام .
فردوسی .
به کامت بگیتی برافروخت نام
شدی کشته و نارسیده بکام .
فردوسی .
فرود سیاوخش بی کام و نام
چو شد زین جهان نارسیده بکام .
فردوسی .
|| باکره . (برهان قاطع) (آنندراج ) :
همه نارسیده بتان طراز
که بسرشتشان ایزد از شرم و ناز.
فردوسی .
کنیزی چند با او نارسیده
خیانتکاری شهوت ندیده .
نظامی .
|| یتیم . (فرهنگ دهار) (ترجمان القرآن ). || تمام نبسته : المظلوم ؛ ماست نارسیده . (ربنجنی ). || ترش و شیرین ناشده . (ناظم الاطباء).
کلمات دیگر: