وصله

وصله . [ وَ ل َ / ل ِ ] (از ع ، اِ) هر چیز که آن را به چیز دیگر پیوند کنند. (فرهنگ فارسی معین ). || پاره ٔ جامه و کاغذ و غیره . (غیاث اللغات ) (آنندراج ). پاره و کژنه و لاخه و وژنگ وپینه و درپی . (ناظم الاطباء). درپی و رقعه . (یادداشت مرحوم دهخدا). قطعه . (ناظم الاطباء). || دوخت ودوز. ترمیم لباس و جوراب های پاره . (فرهنگ فارسی معین از فرهنگ لغات عامیانه ٔ جمالزاده ) :
تا که رختم به بر جامه بران خواهد بود
از پی وصله دو چشمم نگران خواهد بود.

نظام قاری .

چون تو را پنج حواس است کز آن داری حظ
پنج وصله ست ز تو جامه چنان برخوردار.

نظام قاری .

- وصله انداختن ؛ وصله کردن . پینه کردن .
- وصله برداشتن (برنداشتن ) ؛ وصله پذیر بودن (نبودن ). قبول کردن (نکردن ) وصله پینه را.
- امثال :
چیزی که شده پاره ، وصله برنمیداره .
- وصله پیراستن ؛ وصله کردن . وصله زدن :
شرمم از خرقه ٔ آلوده ٔ خود می آید
که بر او وصله به صد شعبده پیراسته ام .

حافظ.

- وصله ٔ تن ؛ در تداول ، خویشاوند. قوم و خویش . (فرهنگ فارسی معین ).
- وصله ٔ جهودی ؛ وصله ای که جهودان بر قبا دوزندبرای تمییز با مسلمانان . (یادداشت مرحوم دهخدا). رجوع به غیار شود.
- وصله چسباندن ؛ ملحق کردن وصله به چیزی . پینه کردن . (فرهنگ فارسی معین ).
- || متهم ساختن .
- وصله خوردن ؛ وصله پینه شدن . وصله برداشتن .
- وصله خورده ؛ مورد وصله و پینه قرارگرفته . وصله شده .
- وصله دار ؛ پینه دار. جامه ٔ باوصله پینه . هر چیز درپی دار مانند جامه و کفش و جز آن . (ناظم الاطباء).
- وصله زدن ؛ وصله کردن . پینه کردن .
- وصله شدن ؛ وصله خوردن . وصله برداشتن .
- وصله کاری ؛ کار وصله زدن .شغل و حرفه ٔ وصله کار.
- وصله ٔ کاغذی ؛ کاغذی که بر جامه چسبانند و بهای آن جامه بر آن نویسند.
- وصله کردن ؛ پینه کردن . رفو کردن . درپی کردن و لاخه نمودن . (ناظم الاطباء).
- وصله کردن شکم ؛ ته بندی غذا خوردن . خوردن مقدار کمی نان و خوراک یا تنقل برای کاستن از شدت گرسنگی . (فرهنگ فارسی معین از فرهنگ عامیانه ٔ جمال زاده ).
- وصله ٔ لوطی ؛ هر یکی از آلات و ابزار لوطی . (یادداشت مرحوم دهخدا). هفت وصله ٔ لوطی گری . رجوع به همین مدخل شود.
- وصله ٔ ناجور ؛ در تداول ، پینه ای که از حیث رنگ و جنس با اصل (پارچه ، چرم و غیره ) فرق دارد.
- || کسی در میان جمعی که بهیچوجه با آنها تناسب و تفاهم روحی و اخلاقی ندارد. غیرمتجانس . (فرهنگ فارسی معین ) :
همدم بیگانگان مباش و بپرهیز
عاقبت از جنس بد، ز وصله ٔ ناجور.

عارف .

- وصله نشاندن ؛ پینه کردن . رفو کردن :
فرسود جامه لیکن خازن به وصله ننشاند
بود آن مرا به بالا اما نگشت واصل .

نظام قاری .

- وصله ٔ ناهمرنگ ؛ وصله ٔ ناجور: فلان وصله ٔ ناهمرنگ است ؛ یعنی مناسبت و هم آهنگی ندارد. رجوع به ترکیب «وصله ٔ ناجور» شود.

تگل

درپی

در پارسی " وژنگ " در نسک ، فرهنگ برابرهای پارسی واژگان بیگانه از ابوالقاسم پرتو .
وژنگیدن = وصله کردن

وصله : ( اصطلاح خیاطی ) : نوعی از سوزن دوزی است که شامل دوختن قطعات کوچک پارچه برای ایجاد یک لکه دار مانند جلوه است. این بسیار مورد استفاده برای لحاف است. می توان با دست یا ماشین انجام داد.

وصله ( Soft Patch ) [اصطلاح دریانوردی] :فلزی که آن را روی محل شکاف و یا سوراخ قرار داده و بوسیله پرچ آنرا محکم می کنند . این وصله بوسیله گاسکت نفوذ ناپذیر میگردد .