پل الله وردی خان

پل اَلله وِردی خان
پل اَلله وِردی خان
(یا: سی وسه پل) پلی بر روی زاینده رود در شهر اصفهان در فاصلۀ خیابان های چهارباغ پایین و چهارباغ بالا. در ۱۰۰۶ق به فرمان شاه عباس صفوی اول و به دست سردار معروف او، الله وردی خان احداث شده است. به نام های پل چهل چشمه، به سبب داشتن دهانه های زیاد، سی وسه پل، به سبب داشتن سی وسه دهانه، پل جلفا، به سبب ارتباط دادن محله جلفا با شهر، چهارباغ، زاینده رود و شاه عباس نیز خوانده شده است. بنایی آجری و دو طبقه با ۳۰۰ متر درازا، چهار متر پهنا و ۳۳ دهانه یا چشمه با قوس جناغی است، به این سبب بیشتر آن را با نام سی وسه پل می شناسند. دهانه های آن علاوه بر برقراری ارتباط بین دو سوی پل، از گذشته محل تفریح و جشن و سرور بوده است. دو طرف آن رواق سرپوشیده ای برای رفت وآمد بین طبقه های اول و دوم در دو انتهای پل، داخل دو برج مدور پله است. بالای رواق ها معبرهای دیگری هست که با همان بنا محدود شده است. در واقع، گذرگاه اصلی برای عبور ارابه و کالسکه و درشکه بوده و گذرگاه های جانبی برای عبور افراد پیاده بوده است. در طبقه بالای پل، ایوانی با چند اتاق هست که با چند پله به بام پل راه دارد. حدود ۹۹ روزنه در دیوارۀ خارجی رواق، چشم انداز پل به رودخانه را فراهم آورده است. شاه عباس مراسم نوروز ۱۰۱۸ق را بر روی پل الله وردی خان برگزار کرد. او در جشن آبریزان نیز که هر سال در تیرماه کنار این پل برگزار می شد، شرکت می کرد. در شمال شرقی پل، بنای یادبود آجری کمال الدین اسماعیل، شاعر معروف اصفهانی، و خیابانی به همین نام وجود دارد. در دورۀ پهلوی جلو پل، مجسمۀ رضاشاه سوار بر اسب به ارتفاع پنج متر نصب شده بود، به همین سبب آن جا به میدان ۲۴ اسفند یا میدان مجسمه شهرت داشت، این میدانگاه پس از پیروزی انقلاب به میدان انقلاب اسلامی موسوم شد.