ارهاص

اِرْهاص، اصطلاحی کلامی که به حوادث خارق العادهٔ همزمان با تولد یا کودکی پیامبران اشاره می کند. ارهاص پیش از بعثت انبیاء و هدف از آن، آماده کردن جامعه برای پذیرش ادعای بعدی آن پیامبر است. نجات موسی از آب، سخن گفتن عیسی در گهواره و حوادث عام الفیل در سال تولد محمد و مانند آن ارهاص نامیده می شوند. برخی متکلمان ارهاص را قبول ندارند.
زمانی که موسی متولد شد، خداوند به مادرش دستور داد که او را برای نجات از دست فرعون، روی تخته ای گذاشته و به آب بیندازد. خداوند موسی را نجات داد و او در قصر فرعون پرورش یافت. این، برای کسانی که از این کار آگاهی داشتند ارهاص بود.
عیسی بدون پدر متولد شد و در حالی که هنوز در گهواره بود سخن گفت.
پیامبر اسلام در عام الفیل متولد شد. نقل می کنند در همان سال شخصی به نام ابرهه با سپاهی از فیل به قصد ویران کردن کعبه حرکت کرد که در نزدیکی کعبه با انبوهی از پرندگان روبرو می شوند که سنگ ریزه های را به سوی آنها پرتاب می کردند و همه لشکر را از بین برد. نابودی سپاه ابرهه را یک نوع ارهاص دانسته اند.
مواردی چون خاموش شدن آتشکده فارس، افتادن چهارده کنگره از ایوان کسری، سرنگونی بت ها، همگی را همزمان با ولادت پیامبر اسلام و از مصادیق ارهاص دانسته اند.
ارهاص، اصطلاحی کلامی که به حوادث خارق العاده ای که همزمان با تولد یا کودکی پیامبران و پیش از بعثت آنها اتفاق می افتد، گفته می شود. هدف از آن، آمادگی جامعه برای پذیرش ادعای بعدی آن پیامبر است. شعرانی، در شرح کشف المراد اشاره می کند، کسانی که کرامت را قبول ندارند، وقوع ارهاص را نیز انکار می کنند. اما قرآن به برخی ارهاصات اشاره کرده است.

اِرهاص
(در لغت به معنی پی افکندن و بنیادنهادن) در اصطلاح کلام، گونه ای کردار خارق العاده است که پیش از برانگیخته شدن به پیامبری از سوی پیامبران انجام می پذیرد و از پیامبری آنان در آینده خبر می دهد؛ مانند سایه افکندن ابر بر سر حضرت محمد (ص) در سفرها.

[ویکی فقه] اِرهاص به معنی زمینه سازی برای وقوع بعثت انبیا (علیهم السلام) می باشد.
ارهاص در لغت به معنای «اثبات» و «اصرار» از ریشه «ر ه ص» (تأسیس بنیان، ساختن رگه زیرین بنا) و «رِهص» (شالوده، چینه و بنیان) آمده است. برای ارهاص معانی دیگری نیز گفته شده است.
اِرهاص از دید متکلمان
در اصطلاح متکلّمان، حوادث خارق العاده یا شگفتی است که در آستانه میلاد انبیا و یا بعد از آن و پیش از بعثت ایشان به وقوع می پیوندد و از نبوت آن ها در آینده حکایت دارد تا مردم با مشاهده آن امور، آماده شنیدن دعوت انبیا (علیهم السلام) شوند. آنچه مقدمه آماده سازی پیامبران برای نبوّت باشد مانند تذکرات غیبی به ایشان نیز، ارهاص دانسته شده است تناسب بین معنای لغوی و اصطلاحی آن، این است که با ارهاص، شالوده نبوّت پی ریزی می شود.
تفاوت ارهاص با معجزه
ارهاص همچون معجزه و کرامت از باب لطف است؛ و زمینه انجام اطاعت و دوری از گناه را فراهم می سازد. تفاوت ارهاص با معجزه در این است که ارهاص، پیش از زمان دعوت و بدون تحدّی (مبارزه طلبی) است. گرچه متکلّمان گاهی از باب مجاز و علاقه مشابهت یا تغلیب، به ارهاص معجزه نیز گفته اند. بعضی از متکلّمان معتزلی ارهاص را نپذیرفته اند.چنان که کرامت را نیز انکار نموده اند آنان ارهاصات واقع شده در هر عصری را به پیامبر موجود در آن عصر نسبت داده و از معجزات وی می دانند و این در حالی است که برخی از ارهاصات در زمانی تحقق یافته که پیامبری وجود نداشته است.
رابطه ارهاص با کرامت
...