از پادشاهان صفویه است پسر سید مرتضی و مادر او دختر سلطان حسین اول صفوی است .
شاه اسماعیل سوم
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
شاه اسماعیل سوم . [ اِ ل ِ س ِوْ وُ ] (اِخ ) از پادشاهان صفویه است پسر سید مرتضی و مادر او دختر سلطان حسین اوّل صفوی است . رجوع به شاه اسماعیل سوم شود.
دانشنامه عمومی
شاه اسماعیل سوم صفوی (۱۱۴۶ یا ۱۱۵۵–۱۱۸۷ ه.ق) ۲۴ سال پادشاه ظاهری ایران بود. او کمتر از ۴ ماه پس از سرنگونی شاه سلیمان دوم بر تخت نشست.
سرنگونی صفویان
بینش و ایدئولوژی صفویان
شهرستان آباده
کریم خان زند
شجره نامه مرعشیان اصفهان
شاه اسماعیل سوم فرزند صدرالصدور «میرزا سید مرتضی خلیفه سلطانی» و «مریم بیگم» (یا شاید «خان آغابیگم») دختر شاه سلطان حسین بود. پدرش فرزند «میر سید علی خلیفه سلطانی» و نوهٔ «میر سید حسین خلیفه سلطان» (علاءالدین حسین مرعشی) بود. شهاب الدین مرعشی نجفی نسب او را چنین می داند: میرزا ابوتراب، پسر میرزا سید مرتضی پسر میرزا سیدعلی و او پسر میر سید حسین خلیفه سلطان. میر سید حسین در دو نوبت وزیر اعظم سه تن از شاهان صفوی (شاه عباس یکم، شاه صفی و شاه عباس دوم) بود. برادر شاه اسماعیل سوم به نام میرزا احمد نیازی از شاعران سدهٔ ۱۲ هجری است که با عصمت بیگم دختر شاه تهماسب دوم ازدواج کرد.
در دوران پس از قتل نادر شاه افشار، ایران دست خوش آشوب شد. گماشتهٔ افشاریان و شاه سلیمان دوم در اصفهان فردی به نام ابوالفتح خان بختیاری بود. از سوی دیگر یکی دیگر از خان های بختیاری یعنی علیمردان خان به قصد تصرف اصفهان، در منطقهٔ مورچه خورت با ابوالفتح خان درگیر می شود اما شکست می خورد. علیمردان خان برای تصرف اصفهان با کریم خان زند متحد می شود و این دو می توانند بدون درگیری شدید و با تسلیم ابوالفتح خان و پیوستنش به اتحاد، اصفهان را بگشایند.
این سه سردار جهت مشروعیت دادن به قدرت خویش یکی از دخترزادگان شاه سلطان حسین به نام «میرزا ابوتراب خلیفه سلطانی» را با نام «شاه اسماعیل سوم» در ۲۵ رجب ۱۱۶۳ ه.ق (۲۹ ژوئن ۱۷۵۰ م.) به پادشاهی بر گزیدند. برخی منابع سن او را در آغاز پادشاهی ۸ و برخی دیگر ۱۷ سال ذکر کرده اند. شایان ذکر است که او برادران بزرگ تری هم داشته است. در این اتحاد علیمردان خان با شرط خارج نشدن از اصفهان به سمت «وکیل الدوله» (نایب السلطنه) برگزیده شد. ابوالفتح خان حاکم اصفهان گشت و وظیفهٔ لشکرکشی و فتح نواحی دیگر بر دوش کریم خان گذاشته شد.
سرنگونی صفویان
بینش و ایدئولوژی صفویان
شهرستان آباده
کریم خان زند
شجره نامه مرعشیان اصفهان
شاه اسماعیل سوم فرزند صدرالصدور «میرزا سید مرتضی خلیفه سلطانی» و «مریم بیگم» (یا شاید «خان آغابیگم») دختر شاه سلطان حسین بود. پدرش فرزند «میر سید علی خلیفه سلطانی» و نوهٔ «میر سید حسین خلیفه سلطان» (علاءالدین حسین مرعشی) بود. شهاب الدین مرعشی نجفی نسب او را چنین می داند: میرزا ابوتراب، پسر میرزا سید مرتضی پسر میرزا سیدعلی و او پسر میر سید حسین خلیفه سلطان. میر سید حسین در دو نوبت وزیر اعظم سه تن از شاهان صفوی (شاه عباس یکم، شاه صفی و شاه عباس دوم) بود. برادر شاه اسماعیل سوم به نام میرزا احمد نیازی از شاعران سدهٔ ۱۲ هجری است که با عصمت بیگم دختر شاه تهماسب دوم ازدواج کرد.
در دوران پس از قتل نادر شاه افشار، ایران دست خوش آشوب شد. گماشتهٔ افشاریان و شاه سلیمان دوم در اصفهان فردی به نام ابوالفتح خان بختیاری بود. از سوی دیگر یکی دیگر از خان های بختیاری یعنی علیمردان خان به قصد تصرف اصفهان، در منطقهٔ مورچه خورت با ابوالفتح خان درگیر می شود اما شکست می خورد. علیمردان خان برای تصرف اصفهان با کریم خان زند متحد می شود و این دو می توانند بدون درگیری شدید و با تسلیم ابوالفتح خان و پیوستنش به اتحاد، اصفهان را بگشایند.
این سه سردار جهت مشروعیت دادن به قدرت خویش یکی از دخترزادگان شاه سلطان حسین به نام «میرزا ابوتراب خلیفه سلطانی» را با نام «شاه اسماعیل سوم» در ۲۵ رجب ۱۱۶۳ ه.ق (۲۹ ژوئن ۱۷۵۰ م.) به پادشاهی بر گزیدند. برخی منابع سن او را در آغاز پادشاهی ۸ و برخی دیگر ۱۷ سال ذکر کرده اند. شایان ذکر است که او برادران بزرگ تری هم داشته است. در این اتحاد علیمردان خان با شرط خارج نشدن از اصفهان به سمت «وکیل الدوله» (نایب السلطنه) برگزیده شد. ابوالفتح خان حاکم اصفهان گشت و وظیفهٔ لشکرکشی و فتح نواحی دیگر بر دوش کریم خان گذاشته شد.
wiki: شاه اسماعیل سوم
کلمات دیگر: