کلمه جو
صفحه اصلی

شاه تهماسب یکم

دانشنامه عمومی

شاه تهماسپ یکم صفوی (زاده ۲۶ ذی الحجه ۹۱۹ (۳ اسفند ۹۲۰ خورشیدی) شه آباد، اصفهان - درگذشته ۲۴ اردیبهشت ۹۵۵ قزوین) فرزند ارشد شاه اسماعیل یکم و دومین پادشاه از سلسله صفویه بود.
سلطانم بیگم، ملکه رسمی شاه طهماسب و دختر موسی سلطان موصلوی ترکمان بود.
سلطان آغا خانم، شاهزاده خانمی چرکس تبار و خواهر شمخال سلطان بود.
سلطانزاده خانم، شاهزاده خانمی گرجی تبار و دختر علی خان گرجی بود.
زهرا باجی خانم، بانوی گرجی تبار و دختر شاهزاده اوتار بود.
خان پرور خانم، بانوی گرجی تبار و خواهر زال بیگ گرجی بود.
حوریخان خانم، شاهزاده خانمی گرجی تبار بود.
فریده سلطان خانم، دختر فرمان روای داغستان بود.
عایشه بگی خانم، دختر صوفی خان فرمانروای خانات خیوه بود.
زینب سلطان خانم، دختر عمادالدین شروان شاهی بود. او بیوه بهرام میرزا بود.
او پس از مرگ پدر با آشوب داخلی و حمله ازبکان و عثمانیان مواجه شد که با حسن تدبیر و شجاعت و تا حدی بهره مندی از بخت و اقبال از پس این مشکلات برآمد و دوره ای طولانی از صلح و ثبات را برای ایران به ارمغان آورد. وی فردی معتقد به مذهب شیعه دوازده امامی بود. شاه تهماسپ یکم حدود ۵۴ سال بر ایران حکومت کرد که در بین تمام پادشاهان پس از اسلام در ایران بیشترین زمان حکمرانی بوده است.
تَهم به معنی پیل تَن و توانا و تهماسب (تهم + اسب) به معنی دارنده اسب تواناست.
تهماسب در روز چهارشنبه ۲۶ ذی الحجة الحرام سال ۹۱۹ هجری قمری (۳ اسفند ۸۹۲) در روستای شه آباد اصفهان متولد شد. پس از مرگ شاه اسماعیل یکم صفوی، شاه طهماسب یکم در سال ۹۲۹ هـ. ق (۱۵۲۳ م) در ۱۰ سالگی به سلطنت رسید. روشن است که به دلیل کم بودن سن و سال شاه جدید، فرصتی برای کسب قدرت برای امرای قدرت طلب قزلباش فراهم شد. ۱۰ سالِ اولِ سلطنت شاه طهماسب در واقع عرصه رقابت امرای قزلباش برای کسب قدرت بود. شاه جوان به علت شجاعت و تدبیر، کم کم توانست خود را به عنوان شاهی مقتدر برای ایران مطرح کند و زمام قدرت را در دست گیرد. شاه طهماسب در دوره بلند حکومت خود توانست با وجود کمبود منابع، به خوبی تهدیدات مکرر ازبکان و سپس عثمانیان را دفع کند و سپس دوره ای از صلح و ثبات را برای کشور به ارمغان آورَد؛ دوره ای که تا مرگ وی در سال ۹۸۴ و به سلطنت رسیدن فرزند تندخوی او، شاه اسماعیل دوم، ادامه داشت.


کلمات دیگر: