کلمه جو
صفحه اصلی

جایگاه تولید

فرهنگ فارسی

محلی در مجرای آوایی که با ایجاد گرفتگی در آن، آوا تولید می‌شود


دانشنامه عمومی

جایگاه تولید (به انگلیسی: place of articulation) یکی از معیارهای اساسی در طبقه بندی آواهای گفتار است. در آواشناسی تولیدی، جایگاه تولید به نقطه ای اشاره دارد که در آن اندام های گفتار انواع مختلف بست را ایجاد می کنند.مطالعات سنتی آواشناسی ۱۱ نقطه مجزا را در اندام گفتار شناسایی می کند: دولبی، لبی دندانی، دندانی، لثوی، برگشتی، لثوی کامی، کامی، نرمکامی، ملازی، حلقی و چاکنایی. چنین تقسیم بندی ای معیار افقی را برای تقسیم بندی جایگاه های تولید به کار می برد که خود به نوعی مشکل ساز است. برای نمونه با چنین ملاکی نمی توان تقسیم بندی صحیحی از آواهایی که تنها یک طرف زبان در ایجاد بست درگیر هستند، ارائه کرد. مطالعات جدید با ادغام تقسیم بندی های سنتی نوع دیگری از تقسیم بندی را پیشنهاد می کند که بر اساس اندام های تولیدی فعال است: لب پائین (لبی)، تیغه زبان (پیشین)، تنه زبان (پس زبانی)، ریشه زبان (ریشه ای) و تارآواها (چاکنایی).
آواشناسی تولیدی
شیوه تولید
لدیفوگد و مدیسون تعداد جایگاه تولید را ۱۷ مورد می دانند: دولبی، لبی دندانی، زبانی لبی، درون دندانی، نوک دندانی، دندانی لثوی، نوک لثوی، لثوی، نوک برگشتی، لثوی کامی، برگشتی، کامی، نرمکامی، ملازی، حلقی، برون چاکنایی و چاکنایی.
به طور سنتی طبقه بندی مشابهی هم از واکه ها شده که براساس معیارهای شنیداری است. در این طبقه بندی از مقیاس های افقی دو طبقه پیشین و پسین، و براساس مقیاس عمودی دو طبقه باز و بسته به دست می آید. با این حال به دلیل عدم وجود همبستگی های کالبدشناختی مشخص، صحبت در مورد واکه ها براساس جایگاه تولید، کمتر رایج است.
ثمره ۸ جایگاه تولید را در زبان فارسی شناسایی کرده است:

فرهنگستان زبان و ادب

{place of articulation} [زبان شناسی] محلی در مجرای آوایی که با ایجاد گرفتگی در آن، آوا تولید می شود


کلمات دیگر: