در مورد کتاب شفا
مقاله اول: از موضوع فلسفه اولی و منفعت و مرتبه و نام این علم و اجمالی از آنچه در این علم مورد بحث قرار می گیرد و… سخن گفته می شود.
مقاله دوم، از جوهر و اقسام آن، جوهر جسمانی و… و عاری نبودن ماده جسمانی از صورت و… و تقدیم صورت بر ماده در مرتبه وجود و… بحث می شود.
مقاله سوم، مباحثی در مورد وضعیت مقولات نه گانه و عرضیت آن ها و واحد و تحقیق واحد و کثیر و عرض بودن عدد و دربارهٔ علم و عرض بودن آن و… مطرح می شود.
مقاله چهارم، متقدم و متأخر و حدوث و قوه و فعل و قدرت و عجز و تام و ناقص و… بررسی می شود.
مقاله پنجم، از امور عامه و کیفیت وجود آن ها و چگونه بودن کلیت برای طبایع کلی و تفاوت بین کل و جزء با کلی و جزیی و تفاوت بین جنس و ماده و… سخن به میان می آید.
مقاله ششم، دربارهٔ اقسام علل و احوال آن ها و حل اشکال بر معیت هر علتی با معلولش و… بحث می شود.
مقاله هفتم، دربارهٔ هوهویت و اقسام آن و غیریت و خلاف و اصناف تقابل و مثل و مبادی تعلیمیات و… بحث می شود.
مقاله هشتم، سخن از تناهی علل فاعلی و قابلی و علل غایی و صوری و اثبات مبدأ اول و صفات اولیه واجب الوجود و… به میان می آید.
مقاله نهم، صفت فاعلی مبدأ اول و اثبات دوام حرکت و کیفیت صدور افعال از مبادی عالیه و… بررسی می شود.
مقاله دهم، دربارهٔ مبدأ و معاد و الهامات و منامات و دعاهای مستجاب و بلاهای آسمانی و احوال نبوت و… سخن گفته می شود.
الشِّفاء مهم ترین و جامع ترین اثر ابن سینا را می توان دائرةالمعارفی به زبان عربی، در علوم عقلی به حساب آورد که در آن چکیدهٔ آرای فلاسفهٔ بزرگ قدیم یونان و شارحان مدرسهٔ اسکندریه و افلاطونیان و نوافلاطونیان و… در همهٔ علوم عقلی، اعم از منطق، طبیعیات، ریاضیات و الهیات فراهم آمده و مورد تحلیل و نقد و بررسی علمی قرار گرفته است. مؤلف در کتاب گران سنگ شفاء در هر چهار قسمتِ منطق، ریاضی، طبیعی و الهیات توانسته به طور دقیق و کامل سخن بگوید و مطالب لازم را دربارهٔ هریک از این چهار علم شریف به صورتی منظم و قابل استفاده در اختیار مخاطب قرار دهد.
کتاب شفاء، مشتمل بر فنون طبیعیات، منطق، الهیات و ریاضیات است؛ به این صورت که مباحث هر علمی به فنونی، و مباحث هر فنی به مقالاتی، و مباحث هر مقاله ای به فصولی تقسیم شده و در هر فصل، مسائل، با حوصله و تفصیلی که شایستهٔ آثار علمی است، بدون تکرار و اطناب، مورد بررسی قرار گرفته است.
این بخش کتاب، با آن که به طور پراکنده و در بیش از ده سال و در حالات و شرایط کاملاً متفاوت و پرفراز و نشیب، نوشته شده است و با آن که بخش اعظم آن، بدون دست رسی به منابع و تنها با تکیه بر حافظه، تألیف گردیده است، از عالی ترین دقایق و تحلیل های علمی و فلسفی برخوردار است. بخش منطق شفا از جامع ترین آثار دربارهٔ علم منطق می باشد و در چهار جلد رحلی، به زبان عربی، به چاپ رسیده است.بخش منطق این کتاب در نه فن تنظیم شده است به این صورت:
مقاله اول: از موضوع فلسفه اولی و منفعت و مرتبه و نام این علم و اجمالی از آنچه در این علم مورد بحث قرار می گیرد و… سخن گفته می شود.
مقاله دوم، از جوهر و اقسام آن، جوهر جسمانی و… و عاری نبودن ماده جسمانی از صورت و… و تقدیم صورت بر ماده در مرتبه وجود و… بحث می شود.
مقاله سوم، مباحثی در مورد وضعیت مقولات نه گانه و عرضیت آن ها و واحد و تحقیق واحد و کثیر و عرض بودن عدد و دربارهٔ علم و عرض بودن آن و… مطرح می شود.
مقاله چهارم، متقدم و متأخر و حدوث و قوه و فعل و قدرت و عجز و تام و ناقص و… بررسی می شود.
مقاله پنجم، از امور عامه و کیفیت وجود آن ها و چگونه بودن کلیت برای طبایع کلی و تفاوت بین کل و جزء با کلی و جزیی و تفاوت بین جنس و ماده و… سخن به میان می آید.
مقاله ششم، دربارهٔ اقسام علل و احوال آن ها و حل اشکال بر معیت هر علتی با معلولش و… بحث می شود.
مقاله هفتم، دربارهٔ هوهویت و اقسام آن و غیریت و خلاف و اصناف تقابل و مثل و مبادی تعلیمیات و… بحث می شود.
مقاله هشتم، سخن از تناهی علل فاعلی و قابلی و علل غایی و صوری و اثبات مبدأ اول و صفات اولیه واجب الوجود و… به میان می آید.
مقاله نهم، صفت فاعلی مبدأ اول و اثبات دوام حرکت و کیفیت صدور افعال از مبادی عالیه و… بررسی می شود.
مقاله دهم، دربارهٔ مبدأ و معاد و الهامات و منامات و دعاهای مستجاب و بلاهای آسمانی و احوال نبوت و… سخن گفته می شود.
الشِّفاء مهم ترین و جامع ترین اثر ابن سینا را می توان دائرةالمعارفی به زبان عربی، در علوم عقلی به حساب آورد که در آن چکیدهٔ آرای فلاسفهٔ بزرگ قدیم یونان و شارحان مدرسهٔ اسکندریه و افلاطونیان و نوافلاطونیان و… در همهٔ علوم عقلی، اعم از منطق، طبیعیات، ریاضیات و الهیات فراهم آمده و مورد تحلیل و نقد و بررسی علمی قرار گرفته است. مؤلف در کتاب گران سنگ شفاء در هر چهار قسمتِ منطق، ریاضی، طبیعی و الهیات توانسته به طور دقیق و کامل سخن بگوید و مطالب لازم را دربارهٔ هریک از این چهار علم شریف به صورتی منظم و قابل استفاده در اختیار مخاطب قرار دهد.
کتاب شفاء، مشتمل بر فنون طبیعیات، منطق، الهیات و ریاضیات است؛ به این صورت که مباحث هر علمی به فنونی، و مباحث هر فنی به مقالاتی، و مباحث هر مقاله ای به فصولی تقسیم شده و در هر فصل، مسائل، با حوصله و تفصیلی که شایستهٔ آثار علمی است، بدون تکرار و اطناب، مورد بررسی قرار گرفته است.
این بخش کتاب، با آن که به طور پراکنده و در بیش از ده سال و در حالات و شرایط کاملاً متفاوت و پرفراز و نشیب، نوشته شده است و با آن که بخش اعظم آن، بدون دست رسی به منابع و تنها با تکیه بر حافظه، تألیف گردیده است، از عالی ترین دقایق و تحلیل های علمی و فلسفی برخوردار است. بخش منطق شفا از جامع ترین آثار دربارهٔ علم منطق می باشد و در چهار جلد رحلی، به زبان عربی، به چاپ رسیده است.بخش منطق این کتاب در نه فن تنظیم شده است به این صورت:
wiki: کتاب شفا