خشتریته

خشتریته (Xšathrita) (کشاتریتی، خشثریتا و صورت های مشابه بسیار دیگر) نام یکی از پادشاهان سلسهٔ ماد، از سلسله های پادشاهی ایران است. پس از دیاکو رهبری ماد را خشتریته در دست گرفت. به دنبال حمله مجدد آشور به اراضی ماد، خشتریته برای پایان دادن به حملات آشور با ماننا و کیمریان پیمان دوستی بست و عملاً با آشور وارد جنگ شد. خشتریته در سال ۶۲۵ پ.م. در گذشت.
مرتضی راوندی: تاریخ اجتماعی ایران. (جلد ۱) - ۱۴۲–۱۵۷
تاریخ ماد - دکتر خنجی PDF
مقابر صخره ای دکان داوود در جادهٔ اکباتان به بابل موسوم به قیزقاپان و کورخ وکیچ در درّهٔ شهر زور کنار دهکدهٔ سورداش نزدیک سلیمانیه است. هر دو مقبره مسلماً متعلق به شاهان ماد است ولی هر دو در سرزمین سابق آشور قرار دارند و بالنتیجه نباید پیش از سال ۶۱۲ پ.م. ساخته شده باشند. حدس زده می شود که قیزقاپان قبر هوخشتره و دکان داوود قبر ایشتوومگو باشد.
قیزقاپان مانند مقبرهٔ صحنه، تقلیدی است از یک خانه با سقف بزرگ پیش آمده. ستون ها به جرزهای ستون نما تبدیل یافته و سقف تقلید از پوششی است که از تنهٔ درختان تعبیه شده باشد. در فاصلهٔ ستون ها نقوش برجستهٔ مظاهر خدایان دیده می شود. بدین قرار:
صفحهٔ مدوری با هیکلی چهار بال، و صفحهٔ مدور دیگری که هیکل آدمی بر آن منقوش است و هلالی زیر آن دیده می شود و صفحهٔ مدور دیگری که ستاره ای بر آن نقش است. مضهر اخیر در شرق باستان علی الرسم خاص ایشتار می باشد ولی اینها شاید مظهر آناهیتا باشد. دوتای دیگر به معنی خورشید و ماه یا به عقیدهٔ هرتسفلد اهوارامزدا و میترا می باشند.