پرتودرمانی
فارسی به انگلیسی
مترادف و متضاد
پرتو درمانی، رادیو تراپی، درمان بوسیله نیروی تشعشعی
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
پرتودرمانی. [ پ َ ت َ / تُو دَ ] ( حامص مرکب ) اشعه مجهول که در 1895م. رنتگن کشف کرد و به سرعت در تشخیص و درمان بیماریها مورد استفاده قرار گرفت. این اشعه مجهول به مقدار کافی باعث تحلیل سلولها میشود و برعکس به مقدار کم سلولها را تحریک میکند و از این خاصیت در درمان سرطان و التهابات و بیماریهای غدد مترشحه داخلی استفاده میشود. پرتودرمانی سرطان پوست ، سرطان گردن زهدان ، سمینوم بیضه و جز آن را علاج میکند و در درمان لنفوگرانولوماتوزِ ردّیه و لوسمی نتایج نیکو میدهد. پرتودرمانی بر قدرت باکتری کش خلطهای بدن می افزاید ( فرضیه هیدنهن وفرید ) و از این راه در درمان التهاباتی نظیر تورم التهابی غدد و آدنیت های سلی و اورام مفاصل و سودای مزمن و دمل بکار میرود. پرتودرمانی از راه تحلیل سلولها و یا تغییراتی که در عمل غدد مترشحه داخلی میدهد در درمان فیبروم و نزف الدم زهدان و آکرومگالی و بیماری بازدو و بزرگ شدن تیموس و بیماریهائی که باغدد فوق کلیوی بستگی دارند مؤثر میشود. اثر ضددرد اشعه مجهول : پرتودرمانی دردهای سرطانی ناشی از فشردگی اعصاب از نسوج سرطانی را به بهترین وجهی آرام میکند بهمین ترتیب در مواردی که اورام و یا نسوج ملتهبی رشته های عصبی را فشرده و یا تحریک کنند رادیوتراپی از راه تحلیل اورام و التهابات ، فشردگی را مرتفع و درد را تسکین میبخشد. در نتیجه مطالعات و آزمایش های زیمرن ثابت گردیده که حساسیت سلسله سمپاتیک در مقابل اشعه مجهول از سایر نسوج بیشتر و بدین جهت است که رادیوتراپی در کوزالژی و بیماریهائی که با سلسله سمپاتیک بستگی دارند مؤثر واقع شده و در درمان ضیق النفس و عسرالنفس ( وجع صدر ) و آنژین دوپواترین ( خناق )نتایج نیکوئی میدهد. اگر در بکاربردن اشعه مجهول نکات فنی درنظر گرفته شود هیچگونه حادثه ای پیش نمی آیدولی در صورت عدم رعایت نکات فنی حوادث شدیدی نظیر رادیودرمیت ، سرطان ، کم خونی ، لوسمی و پوسیدگی نسوج پیش می آید. رجوع به درمانشناسی ج 1 صص 223-225 شود.
فرهنگ عمید
معالجۀ مرض به وسیلۀ اشعۀ ایکس و انواع دیگر تشعشع، رادیوتراپی.
دانشنامه عمومی
پرتودرمانی یا رادیوتراپی (به انگلیسی: radiotherapy) یکی از مهم ترین شاخه های فیزیک پزشکی است. پرتودرمانی به درمان بیماری با استفاده از پرتوهای نافذ مانند پرتوهای ایکس و آلفا و بتا و گاما که یا از دستگاه تابیده می شوند یا از داروهای حاوی مواد نشاندار شده ساطع می شوند گویند.
جامعه آنکولوژی و پرتوشناسی درمانی آمریکا
پرتودرمانی با یون کربن
جبران گر
پرتو درمانی استفاده از پرتوهای یونساز برای از بین بردن یا کوچک کردن بافت های سرطانی است. در این روش در اثر آسیب DNA، سلول های ناحیه درمان (بافت هدف) تخریب و ادامه رشد و تقسیم غیرممکن می شود. اگرچه پرتو علاوه بر سلول های سرطانی به سلول های سالم نیز آسیب می رساند ولی اکثر سلول های سالم بهبودی خود را دوباره بدست می آورند. هدف از پرتو درمانی از بین بردن حداکثر سلول های سرطانی با حداقل آسیب به بافت های سالم است.
کاربرد اصلی پرتو درمانی در معالجه یا تقلیل امراض سرطانی می باشد.
دیگر کاربردهای پرتودرمانی: از بین بردن سلول های سرطانی و ضایعات ارگان های مختلف، بازتوانی و بهبود اعضای بدن بیمار (همچون کبد کلیه پروستات)، پیشگیری گسترش ضایعات اعضا و کاهش علائم بیماری (همانند درد).
جامعه آنکولوژی و پرتوشناسی درمانی آمریکا
پرتودرمانی با یون کربن
جبران گر
پرتو درمانی استفاده از پرتوهای یونساز برای از بین بردن یا کوچک کردن بافت های سرطانی است. در این روش در اثر آسیب DNA، سلول های ناحیه درمان (بافت هدف) تخریب و ادامه رشد و تقسیم غیرممکن می شود. اگرچه پرتو علاوه بر سلول های سرطانی به سلول های سالم نیز آسیب می رساند ولی اکثر سلول های سالم بهبودی خود را دوباره بدست می آورند. هدف از پرتو درمانی از بین بردن حداکثر سلول های سرطانی با حداقل آسیب به بافت های سالم است.
کاربرد اصلی پرتو درمانی در معالجه یا تقلیل امراض سرطانی می باشد.
دیگر کاربردهای پرتودرمانی: از بین بردن سلول های سرطانی و ضایعات ارگان های مختلف، بازتوانی و بهبود اعضای بدن بیمار (همچون کبد کلیه پروستات)، پیشگیری گسترش ضایعات اعضا و کاهش علائم بیماری (همانند درد).
wiki: پرتودرمانی
دانشنامه آزاد فارسی
پَرتودرمانی (radiotherapy)
درمان بیماری ها با پرتوتابی از دستگاه های تولید پرتو ایکس یا منابع پرتوزا. پرتوتابی فعالیت یاخته های در حال تقسیم را کاهش می دهد. به همین سبب، اثر قابل توجهی بر بافت های بدخیم، برخی از تومورهای خوش خیم، و بعضی از بیماری های پوستی دارد. اصولاً پرتوهایی که در دستگاه های پرتو ایکس تشخیصی به کار می روند، قدرت نفوذ چندانی در بدن ندارند و برای درمان مؤثر نیستند. برای تولید پرتوهایی با اثر درمانی دستگاه های قوی تری با قدرت ۱۰هزار تا بیش از ۳۰میلیون ولت لازم است. دستگاه های با ولتاژ پایین شبیه دستگاه های پرتو ایکس معمولی اند. وسایلی که در ولتاژهای بالاتر کار می کنند ممکن است مانند شتاب دهنده های خطی و بتاترون ها طراحی خاصی داشته باشند. عوارض جانبی پرتودرمانی جدید کمتر از روش های قدیمی است. پرتودرمانی سر ممکن است باعث ریزش موقت مو شود. اگر دستگاه گوارش در معرض پرتودرمانی قرار گیرد، ممکن است اسهال و استفراغ ایجاد کند. امروزه در بیشتر موارد پرتودرمانی از ایزوتوپ های پرتوزای صناعی استفاده می کنند. مفیدترین این ایزوتوپ ها کبالت است. این ایزوتوپ پرتو گاما ساطع می کند که قدرت نفوذ بالایی دارد و به جای پرتوی ایکسِ بسیار پرانرژی به کار می رود. برخی از ترکیبات پرتوزا را برای بیماران تجویز می کنند، از آن جمله است، ید پرتوزا برای درمان بیماری های تیروئید. قبلاً از رادیوم برای پرتودرمانی استفاده می کردند، امّا امروزه مواد صناعی، که بیشتر در دسترس اند، جای آن را گرفته اند.
درمان بیماری ها با پرتوتابی از دستگاه های تولید پرتو ایکس یا منابع پرتوزا. پرتوتابی فعالیت یاخته های در حال تقسیم را کاهش می دهد. به همین سبب، اثر قابل توجهی بر بافت های بدخیم، برخی از تومورهای خوش خیم، و بعضی از بیماری های پوستی دارد. اصولاً پرتوهایی که در دستگاه های پرتو ایکس تشخیصی به کار می روند، قدرت نفوذ چندانی در بدن ندارند و برای درمان مؤثر نیستند. برای تولید پرتوهایی با اثر درمانی دستگاه های قوی تری با قدرت ۱۰هزار تا بیش از ۳۰میلیون ولت لازم است. دستگاه های با ولتاژ پایین شبیه دستگاه های پرتو ایکس معمولی اند. وسایلی که در ولتاژهای بالاتر کار می کنند ممکن است مانند شتاب دهنده های خطی و بتاترون ها طراحی خاصی داشته باشند. عوارض جانبی پرتودرمانی جدید کمتر از روش های قدیمی است. پرتودرمانی سر ممکن است باعث ریزش موقت مو شود. اگر دستگاه گوارش در معرض پرتودرمانی قرار گیرد، ممکن است اسهال و استفراغ ایجاد کند. امروزه در بیشتر موارد پرتودرمانی از ایزوتوپ های پرتوزای صناعی استفاده می کنند. مفیدترین این ایزوتوپ ها کبالت است. این ایزوتوپ پرتو گاما ساطع می کند که قدرت نفوذ بالایی دارد و به جای پرتوی ایکسِ بسیار پرانرژی به کار می رود. برخی از ترکیبات پرتوزا را برای بیماران تجویز می کنند، از آن جمله است، ید پرتوزا برای درمان بیماری های تیروئید. قبلاً از رادیوم برای پرتودرمانی استفاده می کردند، امّا امروزه مواد صناعی، که بیشتر در دسترس اند، جای آن را گرفته اند.
wikijoo: پرتودرمانی
فرهنگستان زبان و ادب
{radiotherapy} [پزشکی] درمان بیماری با استفاده از پرتوهای نافذ مانند پرتوهای ایکس و آلفا و بتا و گاما که یا از دستگاه تابیده می شوند یا از داروهای حاوی مواد نشان دارشده ساطع می شوند
پیشنهاد کاربران
رادیوتراپی
کلمات دیگر: