پیلتن
فارسی به انگلیسی
فرهنگ اسم ها
اسم: پیلتن (پسر) (فارسی) (تاریخی و کهن) (تلفظ: piltan) (فارسی: پيلتن) (انگلیسی: piltan)
معنی: بزرگ جثه مانند فیل، پیل پیکر، تناور، تنومند، زورمند
معنی: بزرگ جثه مانند فیل، پیل پیکر، تناور، تنومند، زورمند
(تلفظ: piltan) (در قدیم) (به مجاز) تنومند ، زورمند.
فرهنگ فارسی
تناور، تنومند، بزرگ جثه
( صفت ) ۱- دارای اندامی چون پیل بزرگ جثه عظیم الجثه بسیار زورمند ( چون فیل ): چو آگاهی آمد بایرانیان که آن پیلتن را سر آمد زمان ... ( شا. بخ ۲ ) ۲۲۹۴ : ۸- ( اسم ) لقب رستم بن زال . ۳- ( استعاره ) اسبی که پیل پیکر باشد : بنیروی یزدان گیهان خدای برانگیختم پیلتن را ز جای . ( شا. لغ. )
( صفت ) ۱- دارای اندامی چون پیل بزرگ جثه عظیم الجثه بسیار زورمند ( چون فیل ): چو آگاهی آمد بایرانیان که آن پیلتن را سر آمد زمان ... ( شا. بخ ۲ ) ۲۲۹۴ : ۸- ( اسم ) لقب رستم بن زال . ۳- ( استعاره ) اسبی که پیل پیکر باشد : بنیروی یزدان گیهان خدای برانگیختم پیلتن را ز جای . ( شا. لغ. )
فرهنگ معین
(تَ ) (ص مر. ) عظیم الجثه ، زورمند.
لغت نامه دهخدا
پیلتن. [ ت َ ] ( ص مرکب ) دارای اندامی چون پیل. که تنی چون فیل دارد از گرانی جثه. تهمتن.( شرفنامه ). عظیم الجثه. بزرگ جثه چون فیل. که تنی چون فیل زورمند دارد. چون فیل قوی و بزرگ :
به ایران پس از رستم پیلتن
سرافراز لشکر منم ز انجمن.
ندارم بگیتی کسی هم نبرد.
سرافراز و از تخمه نیرم است.
بزرگان ایران شده انجمن.
که آن پیلتن را سرآمد زمان.
ز دستان سامی و از نیرمی.
دگر شیردل ایرج پیلتن.
جهانجوی سالار آن انجمن.
به دو نیمه شد پیلتن پیکرش.
فکنده چو سرو سهی بر چمن.
چه آید بدان نامدار انجمن.
بر او یکی اسب آشفته دید.
نه هوش و نه دانش ، نه رای و نه هنگ.
سوی جای خود در زمان رفت باز.
برون آمد از بیشه نارون.
برفتند دور از بر انجمن.
به یک دست خنجر به دیگر کفن.
چه مرد است و شاه کدام انجمن.
همان زال و گودرز و آن انجمن.
که از چاره به نیست در هر سخن.
بدست چپش سرو شاه یمن.
که نشنید کس بچه پیلتن.
به ایران پس از رستم پیلتن
سرافراز لشکر منم ز انجمن.
فردوسی.
بجز پیلتن رستم شیرمردندارم بگیتی کسی هم نبرد.
فردوسی.
بدانست کآن پیلتن رستم است سرافراز و از تخمه نیرم است.
فردوسی.
که آمد به کین رستم پیلتن بزرگان ایران شده انجمن.
فردوسی.
چو آگاه گشتند ایرانیان که آن پیلتن را سرآمد زمان.
فردوسی.
توپور گو پیلتن رستمی ز دستان سامی و از نیرمی.
فردوسی.
چو صباح فرزانه شاه یمن دگر شیردل ایرج پیلتن.
فردوسی.
سپهدار گرسیوز پیلتن جهانجوی سالار آن انجمن.
فردوسی.
بزد خنجری بر میان برش به دو نیمه شد پیلتن پیکرش.
فردوسی.
نگه کردبیژن بدان پیلتن فکنده چو سرو سهی بر چمن.
فردوسی.
ببینی کزین یک تن پیلتن چه آید بدان نامدار انجمن.
فردوسی.
به نی بر یکی پیلتن خفته دیدبر او یکی اسب آشفته دید.
فردوسی.
یکی پیلتن دیدم و شیرچنگ نه هوش و نه دانش ، نه رای و نه هنگ.
فردوسی.
یل پیلتن رستم سرفرازسوی جای خود در زمان رفت باز.
فردوسی.
منوچهر با قارن پیلتن برون آمد از بیشه نارون.
فردوسی.
سیاوخش با رستم پیلتن برفتند دور از بر انجمن.
فردوسی.
سپه کش چو رستم گو پیلتن به یک دست خنجر به دیگر کفن.
فردوسی.
که این شیر باز و گو پیلتن چه مرد است و شاه کدام انجمن.
فردوسی.
بر تخت او رستم پیلتن همان زال و گودرز و آن انجمن.
فردوسی.
چنین گفت با دل گو پیلتن که از چاره به نیست در هر سخن.
فردوسی.
به پیش اندرون قارن پیلتن بدست چپش سرو شاه یمن.
فردوسی.
شگفت اندرو مانده بد مرد و زن که نشنید کس بچه پیلتن.
فردوسی.
فرود آمداز پشت پیل و نشست پیلتن . [ ت َ ] (ص مرکب ) دارای اندامی چون پیل . که تنی چون فیل دارد از گرانی جثه . تهمتن .(شرفنامه ). عظیم الجثه . بزرگ جثه چون فیل . که تنی چون فیل زورمند دارد. چون فیل قوی و بزرگ :
به ایران پس از رستم پیلتن
سرافراز لشکر منم ز انجمن .
بجز پیلتن رستم شیرمرد
ندارم بگیتی کسی هم نبرد.
بدانست کآن پیلتن رستم است
سرافراز و از تخمه ٔ نیرم است .
که آمد به کین رستم پیلتن
بزرگان ایران شده انجمن .
چو آگاه گشتند ایرانیان
که آن پیلتن را سرآمد زمان .
توپور گو پیلتن رستمی
ز دستان سامی و از نیرمی .
چو صباح فرزانه شاه یمن
دگر شیردل ایرج پیلتن .
سپهدار گرسیوز پیلتن
جهانجوی سالار آن انجمن .
بزد خنجری بر میان برش
به دو نیمه شد پیلتن پیکرش .
نگه کردبیژن بدان پیلتن
فکنده چو سرو سهی بر چمن .
ببینی کزین یک تن پیلتن
چه آید بدان نامدار انجمن .
به نی بر یکی پیلتن خفته دید
بر او یکی اسب آشفته دید.
یکی پیلتن دیدم و شیرچنگ
نه هوش و نه دانش ، نه رای و نه هنگ .
یل پیلتن رستم سرفراز
سوی جای خود در زمان رفت باز.
منوچهر با قارن پیلتن
برون آمد از بیشه ٔ نارون .
سیاوخش با رستم پیلتن
برفتند دور از بر انجمن .
سپه کش چو رستم گو پیلتن
به یک دست خنجر به دیگر کفن .
که این شیر باز و گو پیلتن
چه مرد است و شاه کدام انجمن .
بر تخت او رستم پیلتن
همان زال و گودرز و آن انجمن .
چنین گفت با دل گو پیلتن
که از چاره به نیست در هر سخن .
به پیش اندرون قارن پیلتن
بدست چپش سرو شاه یمن .
شگفت اندرو مانده بد مرد و زن
که نشنید کس بچه ٔ پیلتن .
فرود آمداز پشت پیل و نشست
بر آن پیلتن خنگ دریا گذار.
خسرو شیردل پیلتن دریا دست
شاه گرد افکن لشکر شکن دشمن مال .
ندانم که با دست یا آتش است
بزیر تو آن باره ٔ پیلتن .
ملک پیل دل پیلتن پیل نشین
بوسعیدبن ابی القاسم بن ناصردین .
شاه براسب پیلتن رخ فکند پلنگ را
شیر فلک چه سگ بود تاش پیاده نشمردی .
چون شه پیلتن کشد، تیغ برای معرکه
غازی هند را نهد پیل بجای معرکه .
جمشید پیلتن نه که خورشید نیل کف
کافلاک تنگ مرکب انجم توان اوست .
خسرو پیلتن به نام خدای
کی درین تنگنای گیرد جای .
درآمد بطیاره ٔ کوهکن
فرس پیل بالا و شه پیلتن .
بر او زد پیلپای خویشتن را
بپای پیل برد آن پیلتن را.
دو سرهنگ غدار چون پیل مست
بر آن پیلتن برگشادند دست .
سپهدار و گردنکش و پیلتن
نکوروی و دانا و شمشیر زن .
چه خوش گفت زالی بفرزند خویش
چو دیدش پلنگ افکن و پیلتن .
جوان اگر چه قوی یال و پیلتن باشد
بجنگ دشمنش از بیم بگسلد پیوند.
|| این کلمه را در این معنی ترکیباتیست با اسامی اشخاص و حیوانات چون : باره ٔ پیلتن ، خسرو پیلتن ، خنگ پیلتن ، رستم پیلتن ، گاو پیلتن و جز آن . رجوع به امثله ٔ مذکور در فوق شود. || اسب . (برهان ) :
به نیروی یزدان کیهان خدای
برانگیختم پیلتن را ز جای .
|| (اِخ ) یکی از القاب رستم دستان . (برهان ) :
گو پیلتن را بر خویش خواند
بسی داستانهای نیکو براند.
سه فرسنگ چون اژدهای دمان
همی شد تهمتن پس بد گمان
وزآنجایگه پیلتن بازگشت
تو گفتی ورا چرخ انباز گشت .
بیامد ز قلب سپه پیلتن
پس او فرامرز با انجمن .
سپه سربسر بر در پیلتن
ز کشمیر و کابل شدند انجمن .
بزاری همی گفت پس پیلتن
که شاها دلیرا سر انجمن .
بدو گفت پرورده ٔ پیلتن
سرافراز باشد بهرانجمن .
ز گردان کسی مایه ٔ او نداشت
بجز پیلتن پایه ٔ او نداشت .
بفرمود تا پیلتن برنشست
گرفته همه راه دستش به دست .
گو پیلتن را چو بر پشت زین
ندیدند گردان در آن دشت کین .
همی پیلتن را نخواهی شکست
همانا کت آسان نیاید بدست .
چنین گفت کاوس را پیلتن
کزین ننگ بگذارم این انجمن .
نیامد به گوشت به هرانجمن
کمند و کمان گو پیلتن .
یل پیلتن شد بر شهریار
بدو گفت کای خسرو نامدار.
چو نزدیک کاوس شد پیلتن
همه سرفرازان شدند انجمن .
ازو شد دل پیلتن پرنهیب
بترسید کآمد بتنگی نشیب .
شنیدم که روزی گو پیلتن
یکی سور کرد از در انجمن .
چو آزرده گشتی تو ای پیلتن
پشیمان شدم ، خاکم اندر دهن .
بگفت آنچه با پیلتن گفته بود
ز طوس و زکاوس آشفته بود.
چو یک ماه بگذشت لشکر براند
گو پیلتن رفت و دستان بماند.
مرگ سهراب نهانی بود از مرگ هجیر
گرچه زخمش بتن از تیغ گو پیلتن است .
به ایران پس از رستم پیلتن
سرافراز لشکر منم ز انجمن .
فردوسی .
بجز پیلتن رستم شیرمرد
ندارم بگیتی کسی هم نبرد.
فردوسی .
بدانست کآن پیلتن رستم است
سرافراز و از تخمه ٔ نیرم است .
فردوسی .
که آمد به کین رستم پیلتن
بزرگان ایران شده انجمن .
فردوسی .
چو آگاه گشتند ایرانیان
که آن پیلتن را سرآمد زمان .
فردوسی .
توپور گو پیلتن رستمی
ز دستان سامی و از نیرمی .
فردوسی .
چو صباح فرزانه شاه یمن
دگر شیردل ایرج پیلتن .
فردوسی .
سپهدار گرسیوز پیلتن
جهانجوی سالار آن انجمن .
فردوسی .
بزد خنجری بر میان برش
به دو نیمه شد پیلتن پیکرش .
فردوسی .
نگه کردبیژن بدان پیلتن
فکنده چو سرو سهی بر چمن .
فردوسی .
ببینی کزین یک تن پیلتن
چه آید بدان نامدار انجمن .
فردوسی .
به نی بر یکی پیلتن خفته دید
بر او یکی اسب آشفته دید.
فردوسی .
یکی پیلتن دیدم و شیرچنگ
نه هوش و نه دانش ، نه رای و نه هنگ .
فردوسی .
یل پیلتن رستم سرفراز
سوی جای خود در زمان رفت باز.
فردوسی .
منوچهر با قارن پیلتن
برون آمد از بیشه ٔ نارون .
فردوسی .
سیاوخش با رستم پیلتن
برفتند دور از بر انجمن .
فردوسی .
سپه کش چو رستم گو پیلتن
به یک دست خنجر به دیگر کفن .
فردوسی .
که این شیر باز و گو پیلتن
چه مرد است و شاه کدام انجمن .
فردوسی .
بر تخت او رستم پیلتن
همان زال و گودرز و آن انجمن .
فردوسی .
چنین گفت با دل گو پیلتن
که از چاره به نیست در هر سخن .
فردوسی .
به پیش اندرون قارن پیلتن
بدست چپش سرو شاه یمن .
فردوسی .
شگفت اندرو مانده بد مرد و زن
که نشنید کس بچه ٔ پیلتن .
فردوسی .
فرود آمداز پشت پیل و نشست
بر آن پیلتن خنگ دریا گذار.
فرخی .
خسرو شیردل پیلتن دریا دست
شاه گرد افکن لشکر شکن دشمن مال .
فرخی .
ندانم که با دست یا آتش است
بزیر تو آن باره ٔ پیلتن .
فرخی .
ملک پیل دل پیلتن پیل نشین
بوسعیدبن ابی القاسم بن ناصردین .
منوچهری .
شاه براسب پیلتن رخ فکند پلنگ را
شیر فلک چه سگ بود تاش پیاده نشمردی .
خاقانی .
چون شه پیلتن کشد، تیغ برای معرکه
غازی هند را نهد پیل بجای معرکه .
خاقانی .
جمشید پیلتن نه که خورشید نیل کف
کافلاک تنگ مرکب انجم توان اوست .
خاقانی .
خسرو پیلتن به نام خدای
کی درین تنگنای گیرد جای .
نظامی .
درآمد بطیاره ٔ کوهکن
فرس پیل بالا و شه پیلتن .
نظامی .
بر او زد پیلپای خویشتن را
بپای پیل برد آن پیلتن را.
نظامی .
دو سرهنگ غدار چون پیل مست
بر آن پیلتن برگشادند دست .
نظامی .
سپهدار و گردنکش و پیلتن
نکوروی و دانا و شمشیر زن .
سعدی .
چه خوش گفت زالی بفرزند خویش
چو دیدش پلنگ افکن و پیلتن .
سعدی .
جوان اگر چه قوی یال و پیلتن باشد
بجنگ دشمنش از بیم بگسلد پیوند.
سعدی .
|| این کلمه را در این معنی ترکیباتیست با اسامی اشخاص و حیوانات چون : باره ٔ پیلتن ، خسرو پیلتن ، خنگ پیلتن ، رستم پیلتن ، گاو پیلتن و جز آن . رجوع به امثله ٔ مذکور در فوق شود. || اسب . (برهان ) :
به نیروی یزدان کیهان خدای
برانگیختم پیلتن را ز جای .
فردوسی .
|| (اِخ ) یکی از القاب رستم دستان . (برهان ) :
گو پیلتن را بر خویش خواند
بسی داستانهای نیکو براند.
فردوسی .
سه فرسنگ چون اژدهای دمان
همی شد تهمتن پس بد گمان
وزآنجایگه پیلتن بازگشت
تو گفتی ورا چرخ انباز گشت .
فردوسی .
بیامد ز قلب سپه پیلتن
پس او فرامرز با انجمن .
فردوسی .
سپه سربسر بر در پیلتن
ز کشمیر و کابل شدند انجمن .
فردوسی .
بزاری همی گفت پس پیلتن
که شاها دلیرا سر انجمن .
فردوسی .
بدو گفت پرورده ٔ پیلتن
سرافراز باشد بهرانجمن .
فردوسی .
ز گردان کسی مایه ٔ او نداشت
بجز پیلتن پایه ٔ او نداشت .
فردوسی .
بفرمود تا پیلتن برنشست
گرفته همه راه دستش به دست .
فردوسی .
گو پیلتن را چو بر پشت زین
ندیدند گردان در آن دشت کین .
فردوسی .
همی پیلتن را نخواهی شکست
همانا کت آسان نیاید بدست .
فردوسی .
چنین گفت کاوس را پیلتن
کزین ننگ بگذارم این انجمن .
فردوسی .
نیامد به گوشت به هرانجمن
کمند و کمان گو پیلتن .
فردوسی .
یل پیلتن شد بر شهریار
بدو گفت کای خسرو نامدار.
فردوسی .
چو نزدیک کاوس شد پیلتن
همه سرفرازان شدند انجمن .
فردوسی .
ازو شد دل پیلتن پرنهیب
بترسید کآمد بتنگی نشیب .
فردوسی .
شنیدم که روزی گو پیلتن
یکی سور کرد از در انجمن .
فردوسی .
چو آزرده گشتی تو ای پیلتن
پشیمان شدم ، خاکم اندر دهن .
فردوسی .
بگفت آنچه با پیلتن گفته بود
ز طوس و زکاوس آشفته بود.
فردوسی .
چو یک ماه بگذشت لشکر براند
گو پیلتن رفت و دستان بماند.
فردوسی .
مرگ سهراب نهانی بود از مرگ هجیر
گرچه زخمش بتن از تیغ گو پیلتن است .
قاآنی .
فرهنگ عمید
بزرگ جثه مانند فیل، پیل پیکر، تناور، تنومند.
جدول کلمات
تنومند, تناور, بزرگ جثه, اسب قوی هیکل
پیشنهاد کاربران
من خودم نمی دونم معنی:نا توان پیر ضعیف پیل تن = پیل تن پیل به معنای :پیر تن به معنای : بدن
این مدل کلمات دارای دو حرف معنی دار هستند
این مدل کلمات دارای دو حرف معنی دار هستند
پیل تن. . مساوی نیرومند. مقتدر
معنی واقعی قوی و مقتدر
معنی واقعی قوی و مقتدر
کلمات دیگر: