جشن چله تموزتموز در تقویم کهن ایرانی گرم ترین ماه سال است. «چله بزرگ» یکی از جشن های ایرانی بوده که امروزه فراموش شده است اما در جنوب خراسان طولانی ترین روز سال را هنوز هم گرامی می دارند اما نه با آن اهمیتی که برای شب چله زمستان یا یلدا قائل هستند.چهل یا چله تموز حدودا از اول تیر ماه شروع می شده و تا دهم مرداد ماه ادامه می یافته. معمولاً شروع این چهل روز با طولانی ترین روز سال آغاز می شود.
نه از شو مو منالم نه که از روز - نه از یلدا گیله درم نه چله تموز
معمولا روز اول تیر(22ژوئن) طولانی ترین روز سال در نیم کره شمالی زمین است زیرا در این روز نسبت به روزهای گذشته به اندازه بخشی از ثانیه بیشتر در آسمان باقی خواهد ماند و روز را طولانی تر خواهد کرد.به دلیل اینکه سیاره زمین حول محور خود با درجه ۲۳٫۵ در حرکت است طی روزی خاص از سال و با به حداقل رسیدن فاصله منطقه قطبی با خورشید این پدیده که به انقلاب تابستانی نیز شهرت دارد رخ می دهد و در برخی از سال ها این اتفاق ۳۰ خرداد (۲۰ ژوئن) رخ می دهد و در برخی سال ها ۳۱ خرداد (۲۱ ژوئن)و یا اول تیر ماه اتفاق می افتد.به گزارش مجله لایف ساینس، دانشمندان اعلام کردند که انقلاب تابستانی ۱۳۹۱ در ساعت ۵:۴۵ به وقت جهانی رخ می دهد. این پدیده برای گذشتگان نیز شناخته شده بوده است در ایران جشن نیلوفر یا چله تموز با این پدیده ارتباط داشته است و در قدیم علی رغم اینکه ابزارهای دقیق سنجش زمان وجود نداشت
و تنها از چارطاقی ها و خانه فنجان یا ساعت آبی تا حدودی ساعت آفتابی استفاده می شداما با همین ابزارهای ساده طولانی ترین روز سال و کوتاه ترین روز سال را با کمی اختلاف تعیین می کردند. ۴ قرن قبل از تولد مسیح برای این روز تقویمی طراحی کرده بودند که با استفاده از نور خورشید زمان دقیق آن مشخص می شد.
خراسان یکی از جاهایی است که جشن چله تموز هنوز در آن کم و بیش وجود دارد. در تقویم محلی بیرجند«چله بزرگ» تابستان از اول تیر ماه شروع می شود و تا دهم مرداد ماه ادامه می یابد و «چله خرد» تابستان از دهم مرداد شروع و تا سی ام این ماه ادامه دارد. در جنوب خراسان از اول تیر ماه تا دهم مرداد ماه را «چله تموز»، از دهم مرداد ماه تا آخر این ماه را «چله خرد»، از اول دی ماه تا دهم بهمن ماه را «چله کلو»، از دهم بهمن ماه تا آخر این ماه را «چله خرد» می گویند.شعر معروف خراسانی
نه از شو مو منالم نه که از روز - نه از یلدا گیله درم نه چله تموز
معمولا روز اول تیر(22ژوئن) طولانی ترین روز سال در نیم کره شمالی زمین است زیرا در این روز نسبت به روزهای گذشته به اندازه بخشی از ثانیه بیشتر در آسمان باقی خواهد ماند و روز را طولانی تر خواهد کرد.به دلیل اینکه سیاره زمین حول محور خود با درجه ۲۳٫۵ در حرکت است طی روزی خاص از سال و با به حداقل رسیدن فاصله منطقه قطبی با خورشید این پدیده که به انقلاب تابستانی نیز شهرت دارد رخ می دهد و در برخی از سال ها این اتفاق ۳۰ خرداد (۲۰ ژوئن) رخ می دهد و در برخی سال ها ۳۱ خرداد (۲۱ ژوئن)و یا اول تیر ماه اتفاق می افتد.به گزارش مجله لایف ساینس، دانشمندان اعلام کردند که انقلاب تابستانی ۱۳۹۱ در ساعت ۵:۴۵ به وقت جهانی رخ می دهد. این پدیده برای گذشتگان نیز شناخته شده بوده است در ایران جشن نیلوفر یا چله تموز با این پدیده ارتباط داشته است و در قدیم علی رغم اینکه ابزارهای دقیق سنجش زمان وجود نداشت
و تنها از چارطاقی ها و خانه فنجان یا ساعت آبی تا حدودی ساعت آفتابی استفاده می شداما با همین ابزارهای ساده طولانی ترین روز سال و کوتاه ترین روز سال را با کمی اختلاف تعیین می کردند. ۴ قرن قبل از تولد مسیح برای این روز تقویمی طراحی کرده بودند که با استفاده از نور خورشید زمان دقیق آن مشخص می شد.
خراسان یکی از جاهایی است که جشن چله تموز هنوز در آن کم و بیش وجود دارد. در تقویم محلی بیرجند«چله بزرگ» تابستان از اول تیر ماه شروع می شود و تا دهم مرداد ماه ادامه می یابد و «چله خرد» تابستان از دهم مرداد شروع و تا سی ام این ماه ادامه دارد. در جنوب خراسان از اول تیر ماه تا دهم مرداد ماه را «چله تموز»، از دهم مرداد ماه تا آخر این ماه را «چله خرد»، از اول دی ماه تا دهم بهمن ماه را «چله کلو»، از دهم بهمن ماه تا آخر این ماه را «چله خرد» می گویند.شعر معروف خراسانی
wiki: چله تموز