تک همسری

تک همسری یا تک زامی یکی از گرایش های جفت گیرانه در انسان و دیگر جانوران است و در تقابل با چندهمسری قرار می گیرد.
تک همسری در نخستیان
تک همسری به طور کلی در جانورانی دیده می شود که همکاری جنس نر و ماده در بزرگ کردن فرزندان نیاز است. این وضعیت بیشتر در حیوانات گوشتخوار و حشره خوار دیده می شود و در میان اینان قاعدهٔ کلی تک همسری است اما میان جانوران علفخوار که غذای آن ها فراوانتر است بیشتر شاهد چندزنی هستیم چون جنس ماده می تواند بدون کمک نر بچه ها را بزرگ کند و چندزنی این مزیت فرگشتی را برای جنس نر دارد که شانس تولید مثل او را بیشتر می کند.
الزامات فرگشتی باعث شده تا برخی تفاوت های ظاهری نیز در بین جانوران چندهمسر و تک همسر دیده شود. معمولاً در جانوران چندهمسر دودیسی جنسیتی شدیدتر است. یعنی شکل ظاهری جنس نر و ماده بسیار از هم متمایز هستند. مثلاً در پرندگانی همچون قرقاول و طاووس با پرهای بلند و رنگارنگی در جنس نر مواجه می شویم که هیچ فایده ای جز جلب جنس ماده ندارند یا در گوزن ها شاخ های بلند و پیچ درپیچی در جنس نر می بینیم که همین کارکرد را دارند. اما در جانورانی که اصولا به یک همسر اکتفا می کنند خبری از این تمهیدات زیستی اسراف کارانه نیست.
اصطلاح تک همسری خود تفسیربردار است. برای نمونه میتوان پرسید که آیا شخص با داشتن زنان صیغه ای (متعه) همچنان تک همسر محسوب می شود یا نه. یکی از تعریف های تک همسری که تا حد زیادی نزد اهل فن مقبول است، چنین است:«تک همسری وابستگی و رابطهٔ جفتگیرانهٔ اساساً اختصاصی و طولانی مدت میان یک نر و یک ماده است.»

تک همسری (monogamy)
ازدواج یک زن با یک مرد در زمانی مشخص، بدون ورود فردی دیگر در حلقۀ ازدواج. این نوع ازدواج شکل رایج و غالب در همۀ جوامع و همه زمان ها بوده است. صورت مقابل تک همسری، چندهمسری است.
نیز ← چندزنی