کلمه جو
صفحه اصلی

طبقه بندی علمی جانداران

دانشنامه عمومی

طبقه بندی علمی جانداران برای این که کار بررسی جانداران، اعم از جانوران و گیاهان، ساده تر شود، آن ها را رده بندی یا طبقه بندی می کنند. در طبقه بندی زیست شناختی، هر جانداری در جایگاه ویژه ای از نظر دسته بندی قرار می گیرد. به هر سطح از دسته بندی، یک آرایه (Taxon) گفته می شود. طبقه بندی علمی جانداران درواقع زیرمجموعه ای از دانش آرایه شناسی زیستی یا آرایه شناسی (تاکسونومیِ) آلفا (Alpha Taxonomy) است.
«طبقه بندی علمی جانداران» شکلی از آرایه شناسی علمی است که باید آن را از طبقه بندی جانداران از سوی مردم عادی، که بنیان علمی ندارند، بازشناخت. گرچه گاه اصطلاحات سامانه شناسی، آرایه شناسی و طبقه بندی علمی را به طور مترادف با هم به کار برده می شوند و ممکن است برخی آن ها را با هم اشتباه بگیرند، ولی هریک تعریف و مرز و محدودهٔ کاریِ مربوط به خود را دارند. آرایه شناسی به توصیف، شناخت، طبقه بندی و نام گذاری جانداران (ارگانیسم ها)، چه موجود و چه منقرض، گفته می شود در حالی که طبقه بندی علمی تنها بر بخشی از این دامنه یعنی همان گذاردن جانداران در گروه هایی که ارتباط بین آن ها را بنمایاند، می پردازد.
با توجه به این که ارتباط میان یک جاندار با دیگر موجودات زنده را می توان بدون آن که اول چنان که باید و شاید مورد مطالعه و بررسی دقیق وریزبینانه قرار داده شود، فهمید، طبقه بندی علمی یاری بزرگی در ثبت و گزارش اطلاعات، هم به دیگر دانشمندان و هم به مردم عادی می رساند و در واقع گام آغازینی برای ادامهٔ بررسی های آرایه شناختی به شمار می رود. تبارشناسی تبارزایش نیز هرچند در عمل کل حوزهٔ کاری «آرایه شناسی» را دربرمی گیرد ولی هدف اصلیش پی بردن به چگونگی خویشی ها و نسبت های جانداران در طول زمان است.
«طبقه بندی علمی» نوین ریشه در کارهای کارلوس لینه، که جانداران را بر طبق مشخصه های همسان جسمی گروه بندی می کرد، دارد. البته پس از وی، این گروه بندی ها برای سازگاری هر چه بیشتر با «اصل نسب مشترک» داروینی مورد بازبینی قرار گرفته اند.


کلمات دیگر: