شکست نور

شکست نور یک پدیده نورشناسی است که در آن نور رسیده از یک منبع نورانی (مانند لامپ، خورشید و ستارگان) به خاطر تغییر سرعت در دو محیط با ضریب شکست متفاوت تغییر مسیر می دهد. هنگامی که شخص به این نور نگاه می کند گویی که نور دچار شکست شده است. شکست نور تابع قانون اسنل است.
سرعت نور در محیط های شفاف مختلف یکسان نیست، بطوریکه بیشترین سرعت آن در خلأ (یا تقریباً هوا) بوده و برابر ۲۹۹٬۷۹۲٬۴۵۸ متر بر ثانیه (نزدیک ۳۰۰٫۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه) است. در محیط های دیگر مثل آب و شیشه و غیره سرعت نور کمتر از این مقدار است؛ لذا هنگامی که محیط حرکت نور از نظر غلظت تغییر می کند سرعت آن نیز تغییر و با افزایش غلظت سرعت کاهش پیدا می کند و برعکس. به این ترتیب علت شکست نور تغییر سرعت آن هنگام وارد شدن به محیط شفاف دوم است. با ورود نور از محیط رقیق به غلیظ (هوا به آب) با فرض کردن این که یک خط عمود بر روی مرز آب و هوا که یک طرف آن در آب و طرف دیگر در هوا هست نور به خط عمود نزدیکتر می شود و برعکس از غلیظ به رقیق باشد (شیشه به هوا) از خط عمود دور تر می شود؛ و اگر نور مستقیم بتابد شکستی رخ نمی دهد.
با استفاده از پدیده شکست نور می توان نور سفید یا نورهای مخلوط از چندین طول موج را به امواج تشکیل دهنده آن تجزیه نمود.
اساس این پدیده متفاوت بودن سرعت نور در محیط های شفاف بر حسب طول موج نور است، به این ترتیب که هرچه طول موج بیشتر باشد سرعت نور در آن محیط نیز بیشتر خواهد بود؛ بنابراین نورهای مختلف با طول موج های مختلف مسیرهای متفاوتی را طی کرده و دچار شکست های متفاوتی می شوند. نتیجه این عمل جدا شدن امواج با طول موج های متفاوت از یکدیگر خواهد بود.