خط استرانجیلی یا سطرنجیلی یا اسطرانجلا[۱] خطی از خطوط الفبای سریانی و بهترین و شیواترین و قدیمیترین خطوط سریانی بوده است، که به سریانی کلاسیک نیز موسوم است. نام این خط از دو واژه "سطرا" و "ایونجلیون" به معنی نگارش انجیل گرفته شده است. در نوشتن اناجیل اولیه سریانی از این خط استفاده می شده است و حتی اولین خطی که قرآن به آن نوشته شده، پیش از کوفی و نسخ، سطرنجیلی بوده است[نیازمند منبع]، از آنرو که خطی مورد استفاده اهل علم زمان خود بوده است. مانی در نگارش آثار خود از نوعی خط تحول یافته سریانی استفاده کرده است، که به خط مانوی مشهور است.
محتویات [نمایش]
جدول حروف سطرنجیلی [ویرایش]
الفبای سریانی در خط سطرنجیلی از حروف زیر تشکیل شده است. شکل بعضی حروف مثل نون، میم و کاف در انتهای کلمه متفاوت است.
الف بِت گیمل دالِت هِ واو زَین حِط طِت یود کاف
ܐ ܒ ܓ ܕ ܗ ܘ ܙ ܚ ܛ ܝ ܟ
لامِد میم نون سِمکت عین ف صاد قوف رِش شین تاو
ܠ ܡ ܢ ܣ ܥ ܦ ܨ ܩ ܪ ܫ ܬ
پیوند به بیرون [ویرایش]
جدول یونیکد حروف سریانی - سطرنجیلی
منبع [ویرایش]
ویکی انگلیسی
هانس یواخیم کلیم کایت؛هنر مانوی؛ برگردان ابوالقاسم اسماعیل پور؛ ویراست دوم؛ ISBN 964 - 8332 - 12 - 6
Teach Yourself Assyriac
مراجع [ویرایش]
↑ دهخدا، اسطرانجلا
[نهفتن]
ن • ب • و
مانوی گری
نسک های نوشتهٔ مانی
انجیل زنده · ارژنگ · گنج زندگان · اسفار ( رسالات ) · رازان ( سفرالاسرار ) · کتاب کوان ( غولان ) · دیبان ( مکاتب ) · مزامیر و نیایش ها · شاپورگان
دیگر نوشته های مانوی
کفالایا · مواعظ · دیوان اباتور · اعتراف نامه ( خواستوانیفت ) · مجموعه دست نوشته های مانوی · دستنوشته های مانوی کلن · زبور مانوی · زبدهٔ آموزه های مانوی · آردهنگ وفراس · نیایش و اعتراف · خطابه در باب روشنی · طومار نیایش چینی
اساطیر و باورها
زروان · هرمزدبغ · اهریمن · امهرسپندان · مهرایزد · نریسه ایزد · گهمرد و مردیانه · فارقلیط · واپسین ایزد · اشقلون · نریوسنگ · دوست روشنان · عیسای درخشان · عیسای رنجبر · درخت زندگی · بهشت روشنی · بهشت نو · اژدهای چهارسر · ستون روشنی · آتش بزرگ
دبیره
خط رونی · استرانجیلی · خط سغدی · خط مانوی · خط ترکی اویغوری
رده های دینی
آموزگاران ( مانوی ) · ایسپسگان · برگزیدگان · نیوشایان
اصول و مفاهیم
هنر مانوی · فرجام شناسی مانوی · مانستان · عید بما · ایزدان مانوی · آفرینش · جهانبینی مانوی · باززایی
کسان
مانی · مار امّو · بوگوخان · سنت آگوستین · بهمن · اوسه بیوس · و. ب. هنینگ · ابوالقاسم اسماعیل پور · ابن ندیم · شاپور یکم · روزبه دادویه · افشین · مزدک · توماس ( مانوی ) · سوروس آنتیوخ
پایوران
آفرین سر · خروه خوان · روانگان اسپسگ
زبان های دینی
پارتی · قبطی · پارسی میانه · سغدی · اویغوری · چینی · سریانی · یونانی
رده های صفحه: الفبازبان سریانیهلال حاصلخیز
قس عربی
الخط المفتوح أو الثقیل[1] ویقال له الأسطرنجیلی ( بالسریانیة: ܐܣܛܪܢܓܠܐ، نسخ حرفی: أسطرنجلا ) هو أحد خطوط السریانیة الثلاثة، ویعتبر أقدمها إذ عثر على أقدم رقیم بهذا الخط سنة 6 میلادیة. استخدم هذا الخط حصریا بکتابة الأناجیل السریانیة ولعل أبرز مخطوطة کتبت به هو إنجیل البشیطتا فی القرن الثانی المیلادی.
یختلف الباحثین فی أصل تسمیة هذا الخط، فبعضهم یعزیه إلى اللفظة السریانیة ܣܪܛܐ ܐܘܢܓܠܝܐ سَرطا إیوَنجلیا، أی "خط الإنجیل" بینما یعتقد آخرون بعودته إلى الیونانیة στρογγύλη سترونجیلی بمعنى "المدور" نسبة إلى شکله.
قل أستعمال هذا الخط بدایة من العصور الوسطى لیحل محله کلا من الخط السریانی الشرقی لدى المشارقة السریان والخط السریانی الغربی للمغاربة. غیر أنه لا یزال یستعمل فی کتابة عناوین الکتب والمجلات فبالإمکان مقارتنه بالأشکال الکبیرة بالأبجدیتان یونانیة ولاتینیة.
[عدل]طالع أیضا
حروف سریانیة شرقیة
حروف سریانیة غربیة
[عدل]مراجع
^ ابن الندیم. الفهرست. ص. 10
[عدل]مصادر
Hatch, William ( 1946 ) . An album of dated Syriac manuscripts. Boston: The American Academy of Arts and Sciences, reprinted in 2002 by Gorgias Press. p. 24. ISBN 1 - 931956 - 53 - 7.
Nestle, Eberhard ( 1888 ) . Syrische Grammatik mit Litteratur, Chrestomathie und Glossar. Berlin: H. Reuther's Verlagsbuchhandlung. translated to English as Syriac grammar with bibliography, chrestomathy and glossary, by R. S. Kennedy. London: Williams & Norgate 1889. p. 5.
هذه بذرة مقالة عن لغة تحتاج للنمو والتحسین، فساهم فی إثرائها بالمشارکة فی تحریرها.
تصنیف: لغة سریانیة
قس چکی
Estrangelo ( ܐܣܛܪܢܓܠܐ ) je původní syrské písmo z něhož se vyvinula minimálně dvě další: ( nestoriánské východosyrské, a jakobitské, západosyrské, zvané serto. Patří do rodiny semitských písem, lineární spojná forma písma aramejského ( jímž se dnes zapisuje hebrejština ) . Jméno estrangelo ( západosyrskou výslovností estrangelá; řecky: στρογγυλη, strongylé ) pochází snad z arabského satr andžilijí ( „písmo evangelií“ ) . Vzniklo patrně v Edesse ( později Urfa, dnes Şanlıurfa; první stát, kde se křesťanství stalo státním náboženstvím ) , podle Č. Loukotky[1] z písma palmyrského. Písmo syrských křesťanských autorů zejména v období 3. –7. stol. křesťanského letopočtu.
Obsah [zobrazit]
[editovat]Obecná charakteristika
Písma svatá – Písma Starého a Nového Zákona. Ukázka frontispisu syrské Bible vydané UBS v letech 1979–1996. Příklad užití estrangela jako ozdobného písma s kaligrafickými prvky a ligaturami. Nevokalizovaný text. Slov . . .
