محمد نوری

محمد نوری ( زادهٔ ۱ دی ۱۳۰۸–درگذشتهٔ ۹ مرداد ۱۳۸۹ ) خواننده ایرانی بود. محمد نوری موسیقی را زبانی جهانی و از آن تمام اقوام و ملت های روی زمین می دانست و از همین رو به اقتباس و الهام از هنر کلاسیک غرب معتقد بود. [۱] او برنده جایزه «خورشید طلایی» ( ۵۰ سال صدای متفاوت و ماندگار ) در سال ۷۸ از جشنواره مهر و دارای مدرک درجه یک هنری خوانندگی از شورای عالی ارزیابی کشور و وزارت ارشاد بود. وی در سال ۱۳۸۵ ( چند سال پیش از مرگش ) به عنوان چهرهٔ ماندگار برگزیده شد. [۲][۳]
زندگینامه
نوری در تهران زاده شد و در جوانی آواز را نزد خانم اولین باغچه بان و تئوری موسیقی را نزد سیروس شهردار و فریدون فرزانه، اساتید هنرستان عالی موسیقی، فراگرفت. وی شیوهٔ آواز خود را متأثر از بافت و غنای زخمه ایِ اساتیدی چون حسین اصلانی، ناصر حسینی، و محمد سریر می داند.
دههٔ بیست، دوران آغاز نوعی تفکر در شعر و موسیقی آوازی درمیان مردم ایران، به ویژه نسل جوان بود که بخشی را می توان متأثر از نشر و پخش وسیع تر موسیقی علمی و آثار فولکلور کشورهای مختلف جهان ازطریق رادیو و صفحات گرامافون دانست. «محمد نوری» در همین سال ها - سنین نوجوانی - با خواندن اشعار نوینی که برروی نغمه های روز مغرب زمین و برخی قطعات کلاسیکِ آوازی سروده شده بود، کار خوانندگی را آغاز کرد. او طی سال های بعد، با تکیه بر تحصیلات هنرستانی و دانشگاهی خود، توانست هویت مستقلی به این اندیشه و گرایش ببخشد و با اجرای آثار اساتیدی که قبلاً ذکر آنان رفت، فضای متفکرانه ای به گونهٔ آوازیِ خویش دهد.
آوازهای این استاد، طی پنج دهه، درمیان سه نسل، شأن و اعتبار ویژه ای کسب کرده است. این هنرمند در حاشیهٔ سال های پرتلاش، با اجرای بیش از سیصد قطعهٔ آوازی، تقریر و ترجمهٔ مقالات و سرودن اشعاری از ترانه های ماندگار، بیش از پیش خود را در دل مردم این مرزوبوم جا داد. او اخیراً چند اجرا به نفع بیماران خاص داشت. صدای او برای نسل گذشته یادآور لحظه های خوب و مهربانی های سرشار، و برای نسل امروز، آفرینندهٔ شیرین ترین خاطرات است. وی ترانه های میهنی زیادی اجرا کرده است. یکی از مهمترین و معروف ترین ترانه های وی، جان مریم نام دارد که آهنگ زیبای آن از ساخته های خود نوری است.
نوری در کنار تحصیل در رشته ادبیات زبان انگلیسی و رشته نمایش، آواز ایرانی را نزد اسماعیل مهرتاش آموخت. بعد از آن نزد اساتید هنرستان عالی موسیقی «سیروس شهردار» و «فریدون فرزانه» و«مصطفی پورتراب» رفت و از آن ها تئوری موسیقی، سلفژ و نوازندگی پیانو را فراگرفت. آواز کلاسیک را نزد اولین باغچه بان و فاخره صبا آموخته و شیوه آوازی خود را با تاثیر از استادانی چون حسین اصلانی، ناصر حسینی پیدا کرد و رفته رفته به شیوه منحصر به فرد خود دست یافت. شیوه ای که به سختی می توان آن را در زیر شاخه ای از شاخه هایی چون پاپ، کلاسیک و. . . گنجاند.
محمد نوری در حال امضای یکی از عکس های خود
او پس از انقلاب اسلامی و پس از مدتی سکوت، فعالیت هنری خود را با آلبوم در شب سرد زمستانی همراه با فریبرز لاچینی و احمدرضا احمدی در سال ۱۳۶۸ از سر گرفت و این همکاری بعدها با آلبوم آوازهای سرزمین خورشید ادامه یافت. اندگار]] موسیقی انتخاب و معرفی شد. [۴]
او فارغ‏ التحن اشعاری از ترانه های ماندگار، بیش از پیش خود را در دل مردم این مرزوبوم جا داد. او در سال های صیل از هنرستان تئاتر، زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران، و مبانی تئاتر از دانشکدهٔ علوم اجتماعی بود. وی به لحاظ پایبندی به اخلاقیات و پرهیز از دروغ و فریب به جایگاه والایی در بین مخاطبان و در اجتماع دست یافت.
این استاد، طی پنج دهه، درمیان سه نسل، شأن و اعتبار ویژه ای کسب کرد. این هنرمند در حاشیه سال های پرتلاش، با اجرای بیش از سیصد قطعه آوازی، تقریر و ترجمه مقالات و سرودآخر عمر چند اجرا به نفع بیماران خاص داشت. صدای او برای نسل گذشته یادآور لحظه های خوب و اجرای ترانه های مختلف محلی آذری، گیلکی، شیرازی و. . . او همچون «جان مریم»، «شالیزار»، «واسونک»، «جمعه بازار» و. . . به لحاظ احساس و لهجه در نهایت زیبایی و استادی است.
در سال ۱۳۸۵ او از سوی سازمان صدا و سیما به عنوان [[چهره مانی های سرشار، و برای نسل امروز، آفریننده شیرین ترین خاطرات است. وی ترانه های میهنی زیادی اجرا کرده است که هر یک اوج حس وطن دوستی را در دل ایرانیان بیدار می کند. یکی از مهم ترین، زیباترین و معروف ترین ترانه های وی، جان مریم نام دارد. [۵]
سرانجام پس از سال ها مبارزه با بیماری سرطان مغز استخوان و وخامت وضعیت جسمانی در شامگاه ۹ مرداد ۱۳۸۹ در بیمارستان جم در تهران به دیار باقی شتافت. [۶]
فهرست آلبوم ها
در شب سرد زمستانی ( دکلمه: احمدرضا احمدی؛ آهنگساز: فریبرز لاچینی، شعر: نیمایوشیج )
۱. در شب سرد زمستانی ۲. داستان زندگی من ۳. قو ۴. بر سر قایقش ۵. تو را من چشم درراهم ۶. از دور ۷. داستانی نه تازه ۸. هنگام که گریه می دهد ساز ۹. ری را ۱۰. پدرم ۱۱. خانه ام ابری ست ۱۲. اجاق سرد
آوازهای سرزمین خورشید ( آهنگساز: فریبرز لاچینی )
۱. چوپان ۲. تو بیو ۳. سرزمین خورشید ۴. ای دیار خوب من ۵. مارال ۶. شالیزار ۷. ای وطن ۸. بخفته دل ۹. نُشو نُشو ۱۰. گیلان جان ۱۱. لالایی
دلاویزترین ( آهنگساز: محمد سریر )
۱. ایران ایران ۲. دلاویزترین ۳. با نام تو ۴. قایقی باید ساخت ۵. دوران عاشق ها ۶. کوچ ۷. غم بیهودگی ها ۸. بی تو ۹. تولدت مبارک
در ماه باران ( آهنگساز: شهرام گلپریان، شعر: علی اصغر محتاج )
۱. ساقی ۲. مرغ سپیده ۳. آسمان روشن ۴. از روزگاران ۵. مژده نور ۶. همه آبی ۷. در ماه باران
محمد نوری در حال نواختن پیانو
جاودانه با عشق ( آهنگساز: محمد سریر )
۱. اگر تو آمده بودی ۲. آواز با عشق ۳. باران ۴. سخن عشق ۵. روزی با غروب ۶. در سفر گم شدن ۷. کهکشان عشق ۸. شب های تهران
شکوفهٔ خاطرات، گل مریم ( آهنگساز: شهرام گلپ . . .