دستک

دست مانند، چیزی که ماننددست یابه اندازه کف باشد
( اسم ) ۱ - دست کوچک . ۲ - چیزی که مانند دست باشد دسته . ۳ - دفترچهای که حسابهای معمولی را در آن نویسند . یا دستک و دنبک در آوردن پاپوش دوختن اشکال تراشی کردن .
دهی است از دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان بوشهر .

(دَ تَ ) (اِ. ) دفترچه ای که حساب های خرده ریز را در آن نویسند.

دستک. [دَ ت َ ] ( اِ مصغر ) مصغر دست. دست کوچک :
چون گسی کردمت بدستک خویش
گنه خویش بر تو افکندم.|| زدن دستها به هم. ( ناظم الاطباء ). رجوع به دستک زدن شود.
- دستک دمبک ، دستک و دمبک ، دستک دنبک ، دستک و دنبک ؛ اشکال و ایراد و مانع و سد در راه کسی یا چیزی.
- دستک و دنبک بر چیزی گذاشتن یا بکاری گذاشتن ؛ دستک و دنبک درآوردن. رجوع به ترکیب دستک و دنبک درآوردن شود.
- دستکش را درکردن ؛ عیبی را با زرنگی در گفتار پوشیدن. دروغی را با مهارت راست نمودن. ( امثال و حکم ).
- دستک و دنبک درآوردن ؛ در تداول پاپوش دوختن. اشکالتراشی کردن.
|| دسته. گوشه. عروه. ( یادداشت مرحوم دهخدا ): دستک الهاون. ( معجم الادباء چ مارگلیوث ج 5 ص 309 ). || دسته قلبه. ( ناظم الاطباء ). || کوبیدن در. ( ناظم الاطباء ). ( اما محل تأمل است. و شاید کوبه در بوده است ). || بندی دولا که بر لبه پشت پای از کفش نهادندی تا کشیدن پاشنه آسان باشد. ( یادداشت مرحوم دهخدا ).
- دستک دار ؛ کفشی که برای آن دستک دوخته باشند: کفش دستک دار. اورسی دستک دار.
- دستک گذاشتن ؛ دوختن دستک کفش را.
|| چوب بلند نازکتر از تیرهای سقف. چوبهای باریکتر از تیر و سطبرتر از اَلَمبَه. ( یادداشت مرحوم دهخدا ). || دوک و مغزل. ( ناظم الاطباء ). || ریسمان تابیده. دشتک. ( لغت محلی شوشتر، نسخه خطی ). || در علم استیفاء، آنچه مهمات روزبروزی بر آن نویسند. ( نفایس الفنون قسم اول ص 104 ). || دفتر حساب. ( لغت محلی شوشتر، نسخه خطی ). دفتر و دفتر حساب. ( ناظم الاطباء ). دفتر خرد حساب دکان و امثال آن. کتابچه سیاهه بازرگان. کتابچه حساب خرج و جمع. ( یادداشت مرحوم دهخدا ). قِطّ. ( از منتهی الارب ). دستگی. رجوع به دستگی شود.
- دستک و دفتر ؛ یادداشت و دفتر نگهداری حساب.
|| کاغذ مهری که به امر حاکم نویسند چنانکه در هندوستان معروف است. ( آنندراج ) :
تأثیر در خزانه داغ است دست من
نقد مرا چه حاجت طومار و دستک است.|| پروانه راهداری و اجازه نامه عبور و مرور و تذکره. || دعوت نامه و احضارنامه. || وکالت نامه. ( ناظم الاطباء ). || کم دادن در ترازو. ( لغت محلی شوشتر، نسخه خطی ).

---

دستک. [ دَ ت َ ] ( اِخ ) از دیه های ساوه. ( تاریخ قم ص 140 ).

---

۱. دست مانند، چیزی که مانند دست یا به اندازۀ کف دست باشد.
۲. [مجاز] دفتر بغلی.
۳. [مجاز] دفترچه ای که حساب های سردستی را در آن بنویسند.
* دستک زدن: (مصدر لازم ) [قدیمی] زدن کف دو دست بر یکدیگر، دست زدن.

/dastek/ نخ زیرین بادبادک که نخ نازک قرقره به آن وصل است - دستگیره & تیر و سر تیز کوتاه – چوبهای نازکتر از تیز در سقف - صدای دست زدن
/dase tek/ از فن های کشتی لوچو که انگشتان حریف را گرفته و با شدت می چرخانند و به ناگاه رهایش می کنند تا حریف بر زمین بیفتد

( دَستَک ) همدست؛ همکار. بیشتر به معنی همدست دزد بکار می رود.