کلمه جو
صفحه اصلی

دوالک بازی

فرهنگ فارسی

۱ - نوعی بازی و قمار که با دوال و حلقه و قلاب صورت گیرد و آن چنانست که مقامران دوال را دولا پیچیده بنوعی ته ساخته و پیچ داده و بر زمین نهند دوال از اهن بدست داو زننده میدهند که سر ان میل را در ته دوال بوجهی بگذارد و بر زمین استوار نماید که وقتی سرهای دوال را بکشند میل در میان آن دوال بماند و دوال را بدر رفتن ندهد . پس اگر چنین شد داو میبرد و اگر میل بر زمین قائم ماند و دوال از آن جدا شد داو کرد . ۲ - مکر و فریب حیله دوزی .

لغت نامه دهخدا

دوالک بازی. [ دَ ل َ ] ( حامص مرکب ) دوال بازی. ( برهان ) ( جهانگیری ). نوعی بازی و قمار که با دوال و حلقه و قلاب صورت گیرد و آن چنان است که مقامران دوال را دولا پیچند و به نوعی تاه ساخته و پیچ داده بر زمین نهند و سپس دوال از آهن به دست دوال زننده دهند که سر آن میل را در ته دوال به وجهی بگذارد و بر زمین استوار نماید که وقتی سرهای دوال را بکشند بدر رفتن ندهد، پس اگر چنین شد داو نمی برد و اگر میل بر زمین قائم ماند و دوال از آن جدا شد داو کرد. ( لغت محلّی شوشتر ). || مکر و حیله ورزی و عیاری کردن. ( آنندراج ) ( از برهان ). حیله. تزویر. نفاق. زرق. زراقی. شیادی. مکاری. دورویی. حیله گری. نیرنگسازی. ( یادداشت مؤلف ). رجوع به دوال بازی و دوالک باز شود.

فرهنگ عمید

۱. نوعی بازی و قمار که با دوال و حلقه و قلاب صورت می گیرد. به این طریق که دوال یا تسمۀ کمربند را مانند حلقه به هم می پیچند و طرف بازی باید سیخ یا میله ای را چنان در میان یکی از حلقه ها قرار بدهد که وقتی حریف دوال یا تسمه را می کشد سیخ در وسط تسمه بماند که در این صورت برنده است و اگر تسمه را کشید و به سیخ گیر نکرد آن که سیخ را در دست دارد باخته حساب می شود.
۲. (حاصل مصدر ) [مجاز] مکر و حیله، حقه بازی.

دانشنامه آزاد فارسی

دَوالَکْ بازی
(یا: تسمه بازی؛ دوال بازی؛ کمر بازی؛ کمربند بازی) نوعی تردستی و از انواع قمار. دوالک بازی، که در ادب فارسی فراوان بدان اشاره شده است، سابقه ای دیرینه دارد. دوال باز، تسمه یا نواری چرمین و نرم، به عرض تقریباً دو سانتی متر و طول یک متر، را از میان دولا می کند، به طوری که یک متر آن بلندتر از سر دیگر باشد، بعد از قسمتِ دولا که سوراخ درست شده، دوباره روی دوبَرِ تسمه چنان تا می زند تا دو سوراخ دیگر نیز درست شود. سپس میله ای چوبی یا فلزی به طول تقریباً پانزده سانتی متر را، که «شاخ» یا «میل» خوانده می شود، به داوگذار می دهد. داوگذار باید میله را در یکی از سه سوراخِ پدیدآمده در میانِ تسمه، که گمان می برد سوراخِ اصلی است، بگذارد. دوال باز، با کشیدن دو سرِ تسمه تعیین می کند که شاخ در جای خود نشسته است یا نه. احتمالِ بُردِ داوگذار تقریباً هیچ است؛ زیرا اگر دوال باز دریابد که شاخ در جای خود نشسته است، یک سرِ دوال را با تردستی به گونه ای می کشد که دوال به پشتِ شاخ باز شود. دیگر قواعد و شرایطِ دوالک بازی، مانند چندوچون داوگذاری و حقه های جلبِ آدم ها با خالْ سیاه بازی یکسان است.


کلمات دیگر: