کلمه جو
صفحه اصلی

خط اویغوری

دانشنامه عمومی

الفبای اویغوری، الفبایی است که در قرن ۱۲ میلادی توسط مردم آسیای میانه و به ویژه اویغورها استفاده می شد. گاه به این الفبا خطِ سوترا sutra می گویند. این خط همانند نوشته های کهن بر روی پاپیروس است این خط به سان خط اورخون از الفبای سغدی و خط آرامی گرفته شده است. شمار بسیاری از متن های بودایی، مانوی، نسطوری و زرتشتی و نیز نوشته های غیر دینی چون نقش بر روی سکه ها، سنگنبشته ها و سندهای قانونی بدین خط نوشته شده اند. خط اویغوری افقی و از چپ به راست نوشته می شد، ولی شاید با تاثیر خط چینی بوده که این خط را به ریخت عمودی نیز نوشته اند، با این تفاوت که در چینی نخستین سطر در سوی راست صفحه نوشته می شد و در سغدی نخستین سطر را در سوی چپ صفحه می نوشتند. خط مغولی کنونی نیز هنوز همین شیوه نگارش عمودی خط اویغوری را به کار می برد.
زبان اویغوری
اویغوری
اویغورها
اویغورستان
ترکستان
ترکستان شرقی
ترکستان غربی
در زمان چنگیزخان چون مغول ها هنوز کتابت به زبان خود نداشتند، خط اویغوری اولین خط رسمی حکومت های مغول شد. بعد از مسلمان شدن اویغورها، خط عربی جایگزین خط اویغوری گردید. شیوه بهبودیافته خط عربی امروزه به عنوان الفبای رسمی این زبان در منطقه خودمختار سین کیانگ اویغور شناخته شده و به شکل گسترده چه توسط مردم و چه توسط دولت منتسب از مرکز محلی استفاده می شود.


کلمات دیگر: