کلمه جو
صفحه اصلی

هورمون رشد

دانشنامه عمومی

هورمون رشد (GH) هورمونی است که از بخش پیشین هیپوفیز یا آدنوهیپوفیز آزاد می شود. هورمون رشد یا سوماتوتروپین ساختمانی پروتئینی دارد.بطور کلی هدف این هورمون، افزایش بیوسنتز پروتئین در سلول های بدن است.طبق تحقیقاتی که انجام شده است، محققین به این نتیجه رسیدند که GH اثر خود را با استفاده از انواعی از پروتئین ها تحت عنوان سوماتومدین ها به سلول ها القا می کند چراکه با القای هورمون رشد به سلول در شرایط In vitro تغییر زیادی در رشد آن ها مشاهده نگردید.همچنین تحقیقات نشان داده است که ورزش به خصوص اگر همراه با حرکات دست ها باشد، می تواند محرک تولید GH باشند(یکی از دلایل رشد قدی بسکتبالست ها شاید همین موضوع باشد).میزان ترشح هورمون رشد در کودکان در ساعات اولیه خواب، بسیار زیاد است بنابراین کودکی که دچار کمبود خواب یا بی نظمی در خواب باشد، در رشد او اختلال رقم می خورد.
کاهش جذب گلوکز توسط کبد
افزایش گلوکونئوژنزی در کبد
نقش داشتن در هومئوستازی
هورمون رشد در متابولیسم پروتئین، کربوهیدرات و لیپیدها دخالت دارد و هدف نهایی آن افزایش بیوسنتر پروتئین ها در سلول است تا بدین وسیله، سبب رشد ابعادی و تعدادی سلول ها شود.همچنین این هورمون سبب تحریک صفحات رشد استخوان های طویل، قبل از سن بلوغ می شود اما بعد از سن بلوغ به دلیل استخوانی شدن این صفحات، رشد استخوان ها به صورت قطری ادامه خواهد داشت.هورمون رشد علاوه بر افزایش قد اثرگذاری های دیگری نیز دارد:
این هورمون سبب افزایش جذب اسیدهای آمینه توسط سلول های بدن و تجمع آن ها در سلول ها می شود. به عبارتی نفوذپذیری غشای سلول ها را نسبت به اسیدهای آمینه افزایش می دهد که این کار با همکاری و در حضور انسولین انجام می شود.
یکی از مهم ترین کربوهیدراتها گلوکز نام دارد و بدن از آن برای ساخت ATP استفاده می کند. هورمون رشد تا آنجایی که امکان دارد دستور عدم مصرف گلوکز توسط سلول را می دهد (البته سلول های عصبی از این قاعده مستثنی هستند چراکه فقط از گلوکز برای ساخت ATP استفاده می کنند). بنابراین غلظت گلوکز در خون بالا میرود و ممکن است در اثر پرکاری هیپوفیز نوعی دیابت، بنام دیابت هیپوفیزی در بدن رخ می دهد.هورمون رشد دستور تجزیه لیپید ها(لیپولیز) را به سلول ها می دهد تا اسیدهای چرب حاصله را به ATP تبدیل کرده و به مصرف خود برسانند.

دانشنامه آزاد فارسی

هورمون رُشد (growth hormone)
هورمون رُشد
(یا: سوماتوتروفین) هورمون مترشح از بخش قدامی غدۀ هیپوفیزو محرک رشد استخوان های درازو افزایش ساخت پروتئین ها. کمبود این هورمون در دورۀ کودکی موجب کوتولگیو ترشح بیش از حد آن موجب غول پیکریمی شود. سطح خونی این هورمون در دورۀ جنینی بالاست و در ابتدای دورۀ کودکی کاهش می یابد. در دورۀ بلوغ، ترشح این هورمون مجدداً افزایش می یابد و سپس میزان آن بار دیگر کم می شود. پس از ۶۰سالگی، مقادیر بسیار کمی از هورمون رشد ترشح می شود و کمبود آن عامل ایجاد برخی از علایم پیری است. رهاشدن هورمون رشد را هورمون رهاکنندۀ هورمون رشد(GHRH) و نوعی پپتید، با نام سوماتواستاتین، تنظیم می کنند، که هردو از هیپوتالاموسترشح می شوند. از این هورمون بسیار سوءاستفاده می شود. در سپتامبر ۱۹۹۸، بنا به تخمین انجمن متخصصان بالینی غدد درون ریز امریکا، فقط دوپنجم هورمون رشدِ فروخته شده در امریکا به صورت قانونی برای درمان کودکان مبتلا به کمبود هورمون مصرف می شود. ورزشکاران برای بهبود شرایط جسمی و کسانی که معتقدند هورمون رشد باعث به تأخیر افتادن پیری می شود، از مصرف کنندگان این هورمون اند. سوءمصرف هورمون رشد ممکن است باعث بیماری قلبی یا مشکلات مرتبط با رشد استخوان ها شود.


کلمات دیگر: