کلمه جو
صفحه اصلی

امپراتوری روم

دانشنامه عمومی

امپراتوری روم یکی از حکومت های شکل گرفته در سرزمین روم بود. این امپراتوری یکی از بزرگترین امپراتوری های در زمان خود بوده و به همراه شاهنشاهی اشکانی ایران یکی از دو ابرقدرت بزرگ جهان باستان عصر خود و یکی از قدرتمندترین امپراتوران جهان محسوب می شد.
ژوپیتر: پادشاه خدایان
آپولو: خدای موسیقی و پیشگویی و نباتات
مینرو: رب النوع عقل و هنر
دیانا: الهه زمین و شکار
ونوس: الهه عشق و زیبایی
آنو: خدای آسمان
انیل: خدای زمین
اوشنوس: خدای اقیانوس ها
ایشتار: خدای عشق و باروری
سیس: الهه دریا
دثا: الهه سیل
دمتر: الهه زراعت
زئوس: خدای خدایان
شاماس: خدای خورشید
ماکوس: الهه شراب
میترا: الهه مهر، خورشید و راستی
ناناز: خدا ماه
نپتون: خدای دریاها
ولکان: خدای آتش
ومته: الهه خیر و نیکی
هرکول: الهه شجاعت
مرکوری: خدای تجارت
وستا: الهه آتش
وولکان: خدای صنعت
یرس: الهه گناه
هادس: خدا مردگان
دیمتر: الههٔ میوه ها و گیاهان
هفائستوس: رب النوع زرگران
کرونوس: فرمانروا تایتان ها
آمفریته: الهه دریاها (همسر پوزیدون)
نمیسیس: الهه انتقام
کلوتو، لاچه سیس، آترپوس: سه الهه تقدیر
پن: یاور شکارچیان
پوزئیدون: خدای اقیانوس ها
اریس: الهه نفاق
آرس: خدای جنگ
پرسفون: الهه شکار
تتیس: الهه دریاها (مادر آشیل)
پالاس: یکی دیگر از خدایان جنگ
فوبوس: خدای آفتاب
باکوس: الهه خوشگذرانی
یونو: الهه آسمان
پاندورا: الهه تمام نعمت ها
آریون: الهه موسیقی
تا قبل از قرن دوم پیش از میلاد، رومی ها در قالب جمهوری روم، بیشتر نواحی غرب اروپا، شرق نزدیک، و شمال آفریقا را تحت کنترل داشتند. از قرن سوم بعد از میلاد، رومی ها شروع به تشکیل امپراتوری کردند و نوع حکومتشان تغییر نمود و حکومت جدید آیین نوین مسیحیت را رسمیت بخشید. در سالِ ۳۹۵ پس از میلاد امپراتوری روم دو پاره شد. دو پاره شدن امپراتوری روم موجب دو پاره شدن فرهنگ اروپایی و مسیحیتِ اروپایی شد. چنان که دولت روم شرقی نماینده فرهنگ یونانی و کلیسای ارتدکس بود و زبان یونانی در آن رواج داشت.
در قرن پنجم میلادی، مرزهای امپراتوری روم مورد تاخت و تاز بربرهایی که تشنه تصرف سرزمین های تازه بودند قرار گرفت. بربرهای گوت، واندال، بورگاندی که از نژاد ژرمن بودند و همچنین هون های آتیلا در این تاخت و تاز شرکت داشتند. رومیها در بعضی موارد با بربرها مصالحه می کردند. گاهی نیز با ایجاد تفرقه در بین قبایل، آن ها را تضعیف می کردند. در اواخر قرن پنجم میلادی، امپراتوری روم غربی فروپاشید، و بربرها حکومتهای پادشاهی جدیدی در اروپا بنا نهادند.در سال ۴۷۶ میلادی، آخرین امپراتور روم غربی توسط فرمانده سپاهان، ادواسر که یک بربر بود، از قدرت کنار زده شد. بدینسان، امپراتوری روم غربی، تحت سلطه بربرها قرار گرفت. اما اندیشه ایجاد مجدد امپراتوری در غرب هیچگاه فراموش نشد و این امر را می توان در امثال شارلمانی و ناپلئون مشاهده کرد.امپراتوری روم شرقی هم در سال ۱۴۵۳ به دست ترکان عثمانی برافتاد.
پس از سقوط نظام پادشاهی روم (۷۵۰ تا ۵۱۰ پیش از میلاد) و به پیشنهاد بروتوس، مجمعی همگانی متشکل از عوام و پاتریسین های رومی تشکیل شد، تا هربار یکی از سناتورها برای مدتی به عنوان رئیس حکومت برگزیده شود. برای جلوگیری از قدرت گرفتن رئیس از موقعیت خود، دو نفر یا دو کنسول با اختیارات مساوی در رأس حکومت قرار دادند. مهم ترین وظیفه کنسول، اداره دولت و اجرای قوانین تصویب شده در مجلس سنا بود. هر یک از این دو کنسول ارتش مجزایی داشتند. در حکومت جمهوری نیز مجلس سنا همچنان حق قانون گذاری و عزل و نصب کارگزاران دولتی از جمله قضاوت و مأموران جمع آوری مالیات را بر عهده داشتند.


کلمات دیگر: