امپراتوری عثمانی

امپراتوری عثمانی (به عثمانی: دولت علیه عثمانیه) که در میان ایرانیان، مسلمانانِ ساکن امپراتوری و مسلمانان خارج از آن، هندی ها و چینی ها به روم معروف بود، یک امپراتوری مسلمان بود که چندین قرن بخش های بزرگی از جنوب شرق اروپا، غرب آسیا و شمال آفریقا را تحت کنترل خود داشت. این امپراتوری در اواخر قرن سیزدهم میلادی توسط رهبر قبایل اغوز یعنی عثمان یکم در سوگوت بنیان گذاشته شد و در سال ۱۳۵۴، با فتح بالکان، به اروپا راه یافت که بدین ترتیب دولت کوچک عثمانی به یک قدرت بین قاره ای تبدیل شد. تا سال ۱۴۵۳، عثمانیان همه قلمروی امپراتوری روم شرقی را ضمیمه خاک خود کردند و با فتح قسطنطنیه توسط محمد فاتح، پایتخت خود را به این شهر انتقال دادند.
لسان عثمانی (زبان رسمی)
و زبان های بسیار دیگر
در قرون شانزدهم و هفدهم میلادی، امپراتوری عثمانی در اوج گستره خود در زمان سلطان سلیمان قانونی، یک دولت چند فرهنگی و چند زبانی بود که همه جنوب شرق اروپا، بخش هایی از اروپای مرکزی و آسیای غربی، بخش هایی از شرق اروپا و قفقاز و قسمت های وسیعی در شمال و شاخ آفریقا را زیر فرمان خود درآورده بود. در آغاز قرن هفدهم، این دولت ۳۲ ولایت و تعداد زیادی دولت دست نشانده داشت که این دست نشاندگان در ادوار مختلف یا به ولایت های جدید تبدیل شدند یا توانستند از خودمختاری نسبی ای برخوردار باشند.
با توجه به موقعیت جغرافیایی پایتخت عثمانی، یعنی شهر قسطنطیه، این امپراتوری به مدت شش قرن به پلی میان شرق و غرب تبدیل شده بود. در گذشته، باور بر این بود که این امپراتوری با مرگ سلیمان یکم، رو به زوال رفته است، با این حال تاریخ دانان معاصر بر این باورند که دولت عثمانی در طول قرن هفدهم و هجدهم با داشتن نیروی نظامی و اقتصاد نیرومند، کماکان یکی از قدرت های بزرگ جهان بود. با این حال، در جریان دوره بیست و هشت ساله صلح در میان سال های ۱۷۴۰ تا ۱۷۶۸، نیروهای نظامی عثمانی از نظر کارآمدی بسیار از ارتش های اروپایی از جمله رقبای منطقه ای خود، یعنی روسیه و هابسبورگ، عقب افتادند که همین مسئله منجر به شکست های پیاپی آنان در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم شد. گرچه این امپراتوری در قرن نوزدهم به از دست دادن قلمروهای خود ادامه داد، اما با مدرن سازی دولت عثمانی در دوره موسوم به تنظیمات، توانست نسبت به گذشته قوی تر شود؛ هرچند این مسئله نتوانست از شکست های آنان در طول قرن نوزدهم جلوگیری کند و بسیاری از قلمروهای سابق این امپراتوری، به کشورهای مستقل جدیدی تبدیل شدند.
عثمانی در جنگ جهانی اول با امپراتوری آلمان متحد شد و به جبهه قدرت های مرکز پیوست، با این امید که بدین طریق انزوای طولانی خود را از بین ببرد. با این حال، آنان در جنگ بزرگ به سختی شکست خوردند؛ عثمانی در جریان جنگ جهانی اول با مشکلات بسیاری، از جمله مشکلات درونی و شورش های مختلف مانند شورش اعراب مواجه شد که در شکست نهایی آنان در جنگ بسیار تأثیرگذار بود. در جریان جنگ جهانی اول، نسل کشی های متعددی علیه ارمنیان، آشوریان و یونانیان توسط این دولت وقوع یافت که منجر به مرگ میلیون ها نفر شد و همچنین ترک زبانان را در آناتولی به اکثریت تبدیل و راه را برای تأسیس جمهوری ترکیه باز کرد.