سنوسیه

سنوسیه یا اُخُوَتِ سِنوسی یکی از فرقه های مذهبی اسلامی در شمال آفریقا بود.
فرقه سنوسی توسط محمد بن علی سنوسی بنیاد شده بود. این فرقه سختگیری در زندگی را با رزمندگی در هدف های سیاسی همراه می کرد و گرایش های صوفی منشی داشت.خانقاه های آن در شمال آفریقا و بویژه در لیبی گسترش یافت و با پیوستن بردگان آزادشده قدرت یافت.
ایتالیا با جنگ با ترک های عثمانی در سال ۱۹۱۱ لیبی را از دست عثمانی ها درآورده و در اختیار خود گرفت. در سال ۱۹۲۲، بنیتو موسولینی، فاشیست ایتالیا، با این ایده که رومی ها ۲۰۰۰ سال پیش از آن لیبی را فتح کرده بودند اقدام به «فتح دوباره» لیبی کرد و سنوسی ها رهبران مقاومت علیه حملات او شدند.
ایتالیایی ها خانقاه های سنوسی را بستند، شیخ های آنان را دستگیر کردند و زمین مسجدهای آن ها را مصادره کردند. مبارزه مردم لیبی علیه ایتالیا تا سال ۱۹۴۳ ادامه یافت.

سَنوسیّه
فرقه ای نه چندان گسترده در تصوّف منسوب به ابوعبدالله محمّد بن علی بن سنوس خطابی حسنی ادریسی، معروف به سنوسی، در افریقای شمالی. سنوسی به هر کجا که می رسید، بساط وعظ می گسترانید. سنوسی به الجزایر، لیبی، مراکش، تونس و حجاز سفر کرد و در آن مناطق به فعالیّت و وعظ پرداخت. سنوسی نخست زاویه ای در کوه ابوقبیس مکّۀ مکرّمه بنا کرد و پس از آن، در جبل أخضر، الزاویةالبیضا را پدید آورد. در این زاویه بود که یاران بسیاری یافت و طریقت او در آن نواحی انتشار یافت. اما حکومت عثمانی این زاویه را تعطیل، و خود او را نیز تبعیدگونه، روانۀ بیابانِ جغبوب کرد و تا آخر عمر در همان جا به سر برد. یاران او تعلیمات او را در زمان خودش و بعد از وفاتش، در همان مناطق رواج دادند و تا امروز، هنوز شماری پیرو دارد. ذکر این نکته لازم است که این طریقه هیچ گاه نتوانست با طرایقِ اصلیِ منطقۀ شمال افریقا، یعنی شاذلیه و رفاعیه، و در رتبۀ پس از آن دو، قادریه، برابری کند.