سیف الدین خوانسالار از خوارزمشاهیان
مردان شاه
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
مردان شاه. [ م َ ] ( اِخ ) سیف الدین خوانسالار از ارکان دولت علاءالدین تکش خوارزمشاه است و نوبتی که به عنوان رسالت و اتمام امر مصالحه از جانب تکش نزد سلطانشاه رفته بود، با شهاب الدین مسعود و بهاءالدین محمد کاتب بغدادی محبوس سلطانشاه شد. ( حبیب السیر ج 2 ص 636 کتابخانه خیام ).
دانشنامه عمومی
مردانشاه در زمان هرمز چهارم و خسرو پرویز، پاذوسپان (معاون فرمانده لشکر) در نیمروز (عراق) بود.
مردانشاه پسر خسرو پرویز و شیرین بود. در سال ۶۲۷ میلادی، مردانشاه، بعنوان ولیعهد ایران توسط خسرو پرویز انتخاب شد.
مردانشاه پسر خسرو پرویز و شیرین بود. در سال ۶۲۷ میلادی، مردانشاه، بعنوان ولیعهد ایران توسط خسرو پرویز انتخاب شد.
wiki: مردانشاه (پاذوسپان نیمروز). مردانشاه در زمان هرمز چهارم و خسرو پرویز، پاذوسپان (معاون فرمانده لشکر) در نیمروز (عراق) بود.
طبری، محمد بن جریر (۱۳۶۲). تاریخ طبری. دوم. تهران: مؤسسهٔ انتشارات اساطیر.
بلعمی، ابوعلی محمد بن محمد (۱۳۵۳). تاریخ بلعمی، ترجمهٔ تاریخ طبری. دوم. تهران: کتابفروشی زوار.
در زمان خسرو انوشیروان اصلاحاتی در امور اداری کشور انجام گرفت، از جمله مقام فرماندهی کل ارتش که قبلاً بعهدهٔ یک تن ایران سپهبد بود، ملغی شد. انوشیروان، ایران را به چهار بخش تقسیم کرد و در رأس هر یک از این بخشها یک سپاهبذ (سپهبد، فرمانده لشکر) جداگانه ای قرار داد. همچنین کشور چهار پاذوسپان یا پاذگوسپان داشت که در تحت فرماندهی سپاهبذ (فرمانده لشکر)، امور ادارهٔ سپاه ایران را برعهده داشتند.
چهار پاذوسپان یا پاذگوس یا پایگوس عبارت بوده اند: از اباختر (شمال)، خوراسان ( خراسان مشرق)، نیمروز (جنوب)،ِ خوروران (خاوران، مغرب).
بنابر قصه ای که در کتاب طبری آمده است و واقعیت آن مشخص نیست، مردانشاه، بر ولایت نیمروز، پاذوسپان بود و مطیع و نیکخواه خسرو پرویز. خسرو دو سال پیش از خلع شدن سرانجام کار خویش را از منجمان پرسید و بدو گفتند که مرگ وی از جانب نیمروز باشد. وی به مردانشاه بدگمان شد و از او بترسید که مردی بزرگ بود و در آن ناحیه کس چون او قوت و قدرت نداشت. به او نامه نوشت که بیاید و چون بیامد بهانه می جست تا او را بکشد اما نیافت و شرمش آمد که اطاعت و نیکخواهی و خدمتگری وی را نیک می دانست و بر سر آن شد که او را نگهدارد و بگوید تا دست راست وی راببرند و در عوض مال فراوان بدو بذل کند.
طبری، محمد بن جریر (۱۳۶۲). تاریخ طبری. دوم. تهران: مؤسسهٔ انتشارات اساطیر.
بلعمی، ابوعلی محمد بن محمد (۱۳۵۳). تاریخ بلعمی، ترجمهٔ تاریخ طبری. دوم. تهران: کتابفروشی زوار.
در زمان خسرو انوشیروان اصلاحاتی در امور اداری کشور انجام گرفت، از جمله مقام فرماندهی کل ارتش که قبلاً بعهدهٔ یک تن ایران سپهبد بود، ملغی شد. انوشیروان، ایران را به چهار بخش تقسیم کرد و در رأس هر یک از این بخشها یک سپاهبذ (سپهبد، فرمانده لشکر) جداگانه ای قرار داد. همچنین کشور چهار پاذوسپان یا پاذگوسپان داشت که در تحت فرماندهی سپاهبذ (فرمانده لشکر)، امور ادارهٔ سپاه ایران را برعهده داشتند.
چهار پاذوسپان یا پاذگوس یا پایگوس عبارت بوده اند: از اباختر (شمال)، خوراسان ( خراسان مشرق)، نیمروز (جنوب)،ِ خوروران (خاوران، مغرب).
بنابر قصه ای که در کتاب طبری آمده است و واقعیت آن مشخص نیست، مردانشاه، بر ولایت نیمروز، پاذوسپان بود و مطیع و نیکخواه خسرو پرویز. خسرو دو سال پیش از خلع شدن سرانجام کار خویش را از منجمان پرسید و بدو گفتند که مرگ وی از جانب نیمروز باشد. وی به مردانشاه بدگمان شد و از او بترسید که مردی بزرگ بود و در آن ناحیه کس چون او قوت و قدرت نداشت. به او نامه نوشت که بیاید و چون بیامد بهانه می جست تا او را بکشد اما نیافت و شرمش آمد که اطاعت و نیکخواهی و خدمتگری وی را نیک می دانست و بر سر آن شد که او را نگهدارد و بگوید تا دست راست وی راببرند و در عوض مال فراوان بدو بذل کند.
مردانشاه (پسر خسرو پرویز). مردانشاه پسر خسرو پرویز و شیرین بود. در سال ۶۲۷ میلادی، مردانشاه، بعنوان ولیعهد ایران توسط خسرو پرویز انتخاب شد.
زرین کوب، عبدالحسین . تاریخ مردم ایران. تهران: انتشارات امیر کبیر، ۱۳۶۴
در آخرین مرحلهٔ جنگهای چند صد سالهٔ ایران و روم، در سال ۶۲۷ میلادی، در سال سی و هفتم پادشاهی خسرو پرویز، کاخ دستگرد محل سکونت خسرو پرویز، توسط هراکلیوس امپراتور روم به تصرف در آمد.
خسرو پیشنهاد صلح هراکلیوس را رد نموده و همراه همسر محبوبش شیرین و دو پسر وی شهریار (پسر خسرو و احتمالاً پسر خواندهٔ شیرین) و مردانشاه، از شط دجله گذشته و به ویه اردشیر در قسمت غربی دجله رفت. خسرو در این وقت مبتلا به اسهال و بیمار بود. در این روزها نفوذ شیرین بر روی خسرو پرویز بقدری بود که شاه در اثر تلقین شیرین در صدد برآمد که به جای پسر بزرگ خود شیرویه که از مریم دختر موریکیوس امپراتور روم شرقی داشت، مردانشاه را که کودکی خردسال بیشتر نبود، را به ولیعهدی انتخاب کند. مسئله انتخاب ولیعهد در این اوقات که پادشاه ضعیف و بیمار بود البته نمی توانست با مداخلهٔ بزرگان برخورد نکند، چرا که ضعف خسرو دوباره باعث قوت یافتن حزب نجبا شده بود. ناخرسندی نجبا از انتخاب مردانشاه، با سعی شیرویه جهت نیل به حق خویش، خسرو را مواجه با یک نوطئهٔ خونین خانوادگی ساخت.
چون کواذ ملقب به شیرویه که مقام ارشدیت را داشت، از واقعه استحضار یافت، مصمم شد که از حق خود دفاع کند و به همراهی فرمانده کل نیروی کشور گشنسب اسپاذ و دشمنان خسرو، در تیسفون علیه پدر شورید و این شورش، زندانی شدن و قتل خسرو پرویز را بدنبال داشت.
زرین کوب، عبدالحسین . تاریخ مردم ایران. تهران: انتشارات امیر کبیر، ۱۳۶۴
در آخرین مرحلهٔ جنگهای چند صد سالهٔ ایران و روم، در سال ۶۲۷ میلادی، در سال سی و هفتم پادشاهی خسرو پرویز، کاخ دستگرد محل سکونت خسرو پرویز، توسط هراکلیوس امپراتور روم به تصرف در آمد.
خسرو پیشنهاد صلح هراکلیوس را رد نموده و همراه همسر محبوبش شیرین و دو پسر وی شهریار (پسر خسرو و احتمالاً پسر خواندهٔ شیرین) و مردانشاه، از شط دجله گذشته و به ویه اردشیر در قسمت غربی دجله رفت. خسرو در این وقت مبتلا به اسهال و بیمار بود. در این روزها نفوذ شیرین بر روی خسرو پرویز بقدری بود که شاه در اثر تلقین شیرین در صدد برآمد که به جای پسر بزرگ خود شیرویه که از مریم دختر موریکیوس امپراتور روم شرقی داشت، مردانشاه را که کودکی خردسال بیشتر نبود، را به ولیعهدی انتخاب کند. مسئله انتخاب ولیعهد در این اوقات که پادشاه ضعیف و بیمار بود البته نمی توانست با مداخلهٔ بزرگان برخورد نکند، چرا که ضعف خسرو دوباره باعث قوت یافتن حزب نجبا شده بود. ناخرسندی نجبا از انتخاب مردانشاه، با سعی شیرویه جهت نیل به حق خویش، خسرو را مواجه با یک نوطئهٔ خونین خانوادگی ساخت.
چون کواذ ملقب به شیرویه که مقام ارشدیت را داشت، از واقعه استحضار یافت، مصمم شد که از حق خود دفاع کند و به همراهی فرمانده کل نیروی کشور گشنسب اسپاذ و دشمنان خسرو، در تیسفون علیه پدر شورید و این شورش، زندانی شدن و قتل خسرو پرویز را بدنبال داشت.
دانشنامه آزاد فارسی
۱. برادر بهرام چوبین و پاذوسپان نیمروز. به فرمان خسرو پرویز دست راست او را بریدند. هنگامی که شیرویه تصمیم به کشتن خسرو پرویز گرفت، مِهر هُرمَزد پسر مردان شاه برای گرفتن انتقام پدر، داوطلب کشتن او شد. مردان شاه نام بزرگ ترین پسر خسرو پرویز بود که شیرویه او را کشت؛ ۲. از فرماندهان سپاه یزدگرد سوم. او در جنگ نمار به دست آکتَل بن شمّاخ عُکلی کشته شد. مرزبان دماوند به هنگام فتح ری نیز بدین نام خوانده شده است.
wikijoo: مردان_شاه
کلمات دیگر: