دنیای سینمایی مارول (به انگلیسی: Marvel Cinematic Universe) یک دنیای داستانی است که محور مجموعه فیلم هایی ابرقهرمانی می باشد که بر پایه شخصیت های کمیک های مارول کامیکس ساخته می شوند. مارول استودیوز، استودیو سازنده اصلی این فیلم هاست. این مجموعه شامل انتشار کمیک ها، فیلم های کوتاه و سریال های تلویزیونی نیز است. این دنیای مشترک، شبیه دنیای مشترک مارول در کمیک ها، با تقاطع داستانی فیلم ها، بازیگران و دست اندرکاران مشترک شکل گرفته است. کلارک گرگ در نقش مأمور فیل کولسن در بیشتر داستان ها حضور داشته است. دنیای سینمای مارول پرفروش ترین و بزرگترین فرانچایز تاریخ سینما بوده و رئیس آن کوین فایگی است.
فهرست فیلم های بر پایه مارول کامیکس
دنیای سینمایی دی سی
مرد آهنی (۲۰۰۸)نخستین فیلمی بود که از این مجموعه منتشر شد و فاز اول دنیای سینمایی مارول را کلید زد و با ساخت انتقام جویان (۲۰۱۲) فاز اول به پایان رسید. مرد آهنی ۳ (۲۰۱۳) آغازگر فاز دوم مارول بود و این فاز با فیلم انتقام جویان: عصر اولتران (۲۰۱۵) به پایان رسید. مارول فاز سوم را با فیلم کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی (۲۰۱۶) آغاز کرد و این فاز هم با فیلم مرد عنکبوتی: دور از خانه (۲۰۱۹) به پایان رسید. این دنیا با انتشار کمیک های مربوط به دنیای سینمایی مارول در سال ۲۰۱۰ گسترش یافت و با فیلم های کوتاهی به نام تک برداشت های مارول در سال ۲۰۱۱ این گسترش ادامه پیدا کرد. با ساخت سریال مأموران شیلد، پای این دنیا به تلویزیون نیز باز شد.
در سال ۲۰۰۵، مارول استودیوز تصمیم گرفت تا فیلم هایی مستقل بسازد و آن ها را از طریق پارامونت پیکچرز توزیع کند. پیش از این، این استودیو به همراه کلمبیا پیکچرز، نیولاین سینما و چند کمپانی دیگر از جمله فاکس قرن بیستم، اقدام به ساخت فیلم های ابرقهرمانی کرده بود. مارول از این پروژه ها سود کمی نصیبش می شد و در نظر داشت تا کنترل هنری بیشتری روی فیلم ها داشته باشد و در کنار آن پول بیشتری از توزیع فیلم ها دربیاورد. کوین فایگی، رئیس مارول استودیوز، به این نتیجه رسید که به جز مرد عنکبوتی و مردان ایکس، که حق ساخت فیلم هایشان به ترتیب در اختیار سونی و فاکس بود، مارول هنوز حق ساخت فیلم های شخصیت هایی که هستهٔ اصلی انتقام جویان را تشکیل می دهند را داراست. فایگی رؤیای ساخت یک دنیای سینمایی مشترک را در سر داشت، شبیه دنیایی که استن لی و جک کربی در دهه ۶۰ میلادی، در کمیک ها ایجاد کردند. برای تأمین بودجهٔ این پروژه، استودیو ۵۲۵ میلیون دلار از مریل لینچ کمک هزینه گرفت. طرح مارول این گونه بود که برای هر شخصیت یک فیلم جداگانه بسازد و بعد در یک فیلم تقاطعی، آن ها را دور هم جمع کند. فایگی ابتدا از «دنیای سینمای مارول» استفاده کرد، اما بعداً آن را به «دنیای سینمایی مارول» تغییر داد.
استن لی و جک کیربی
فهرست فیلم های بر پایه مارول کامیکس
دنیای سینمایی دی سی
مرد آهنی (۲۰۰۸)نخستین فیلمی بود که از این مجموعه منتشر شد و فاز اول دنیای سینمایی مارول را کلید زد و با ساخت انتقام جویان (۲۰۱۲) فاز اول به پایان رسید. مرد آهنی ۳ (۲۰۱۳) آغازگر فاز دوم مارول بود و این فاز با فیلم انتقام جویان: عصر اولتران (۲۰۱۵) به پایان رسید. مارول فاز سوم را با فیلم کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی (۲۰۱۶) آغاز کرد و این فاز هم با فیلم مرد عنکبوتی: دور از خانه (۲۰۱۹) به پایان رسید. این دنیا با انتشار کمیک های مربوط به دنیای سینمایی مارول در سال ۲۰۱۰ گسترش یافت و با فیلم های کوتاهی به نام تک برداشت های مارول در سال ۲۰۱۱ این گسترش ادامه پیدا کرد. با ساخت سریال مأموران شیلد، پای این دنیا به تلویزیون نیز باز شد.
در سال ۲۰۰۵، مارول استودیوز تصمیم گرفت تا فیلم هایی مستقل بسازد و آن ها را از طریق پارامونت پیکچرز توزیع کند. پیش از این، این استودیو به همراه کلمبیا پیکچرز، نیولاین سینما و چند کمپانی دیگر از جمله فاکس قرن بیستم، اقدام به ساخت فیلم های ابرقهرمانی کرده بود. مارول از این پروژه ها سود کمی نصیبش می شد و در نظر داشت تا کنترل هنری بیشتری روی فیلم ها داشته باشد و در کنار آن پول بیشتری از توزیع فیلم ها دربیاورد. کوین فایگی، رئیس مارول استودیوز، به این نتیجه رسید که به جز مرد عنکبوتی و مردان ایکس، که حق ساخت فیلم هایشان به ترتیب در اختیار سونی و فاکس بود، مارول هنوز حق ساخت فیلم های شخصیت هایی که هستهٔ اصلی انتقام جویان را تشکیل می دهند را داراست. فایگی رؤیای ساخت یک دنیای سینمایی مشترک را در سر داشت، شبیه دنیایی که استن لی و جک کربی در دهه ۶۰ میلادی، در کمیک ها ایجاد کردند. برای تأمین بودجهٔ این پروژه، استودیو ۵۲۵ میلیون دلار از مریل لینچ کمک هزینه گرفت. طرح مارول این گونه بود که برای هر شخصیت یک فیلم جداگانه بسازد و بعد در یک فیلم تقاطعی، آن ها را دور هم جمع کند. فایگی ابتدا از «دنیای سینمای مارول» استفاده کرد، اما بعداً آن را به «دنیای سینمایی مارول» تغییر داد.
استن لی و جک کیربی
wiki: دنیای سینمایی مارول