درنده باسکرویل (به انگلیسی: The Hound of the Baskervilles) نام یک رمان جنایی است که به قلم سر آرتور کانن دویل نوشته شده است که سومین داستان بلند شرلوک هولمز محسوب می شود. درندهٔ باسکرویل را غالباً بهترین داستان بلند شرلوک هولمز می دانند ابتدا از اوت ۱۹۰۱تا آوریل ۱۹۰۲ به صورت پاورقی ماهانه در مجلهٔ استرند در انگلستان و تقریباً همزمان (از سپتامبر ۱۹۰۱ تا مه ۱۹۰۲)در مجلهٔ استرند چاپ ایالات متحدهم منتشر شد. این اثر نخستین بار در ۲۵ مارس ۱۹۰۲به صورت کتاب به چاپ رسید یعنی قبل از آنکه آخرین قسمت آن در مجلهٔ استرند منتشر شود. نخستین چاپ کتاب در ایالات متحده نیز در آوریل ۱۹۰۲ منتشر شد و در عرض پنج روز پنجاه هزار نسخه از چاپ اول آن به فروش رفت. چاپ نخستین بخش های این داستان در مجلهٔ استرند مردم را سخت به هیجان آورده بود چون به نظر می رسید نشانهٔ بازگشت پیروز مندانهٔ هولمز از آغوش مرگ باشد. البته با خواندن کتاب مشخص می شد که موضوع به این صورت نیست؛ هولمز هنوز به زندگی بازنگشته بود و این فقط بخشی از خاطرات دکتر واتسن بود. با وجود فشارهای شدید اجتماعی، سِرآرتور کانن دویل هنوز اعتقاد داشت که کارآگاه مشهور همچنان باید در اعماق آبشار رایشن باخ بماند.
در ۱۹۳۲ در انگلستان به کارگردانی گارت گوندری و با بازی رابرت رندل در نقش هولمز و فردریک لوید در نقش واتسن
درنده باسکرویل (فیلم ۱۹۳۹) در ۱۹۳۹ در ایالات متحده به کارگردانی سیدنی لنفیلد و با بازی بازیل رتبون در نقش هولمز و نیگل بروس در نقش واتسن
در ۱۹۵۹ در انگلستان به کارگردانی ترنس فیشر و با بازی پیتر کوشینگ در نقش هولمز و آندره مورل در نقش واتسن
در ۱۹۷۲ در ایالات متحده به کارگردانی باری کرین با بازی استوارت گرینجر در نقش هولمز و برنارد فاکس در نقش واتسن
در ۱۹۸۳ در انگلستان به کارگردانی داگلاس هیکاکس و با بازی یان ریچاردسن در نقش هولمز و دونالد چرچیل در نقش واتسن
در ۱۹۸۷ در انگلستان به کارگردانی برایان میلز و با بازی جرمی برت در نقش هولمز و ادوارد هاردویک در نقش واتسن
در ۲۰۰۰ در کانادا به کارگردانی رادنی گیبونز و با بازی مت فروئر در نقش هولمز و کنت ولش در نقش واتسن
در ۲۰۰۲ در انگلستان به کاگردانی دیوید آتوود و با بازی ریچارد روکسبرگ در نقش هولمز و یان هارت در نقش واتسن
سر چارلز باسکرویل یکی از فراد سرشناس دارتمور به طرز مشکوکی می میرد. افراد محلی مرگ او را به یکی از داستان های خرافی نسبت می دهند که به نظرآن ها سگ تازی غول پیکری با ظاهر ترسناک او را کشته است و نفرینی خانوادهٔ باسکرویل را گرفتار کرده است. وارث سر چارلز، سر هنری باسکرویل از آمریکای شمالی بزودی به انگلستان می آید ولی دکتر مورتیمر دوست سر چارلز و همسایهٔ او نگران آن است که آن داستان های ترسناک سر هنری را از آنجا دور سازد. برای همین به لندن پیش شرلوک هولمز می رود و داستان را برای او تعریف می کند و از او می خواهد که این پرونده ر به عهده بگیرد و او را کمک کند؛ ولی شرلوک هولمز آن داستان را باور نمی کند و به نظر او خرافاتی بیش نیست اما دکتر مورتیمر به او می گوید که در کنار جسد سر چارلز ردپاهای عجیبی را دیده که به نظر شبیه به ردپاهای سگ تازی غول پیکری هستند و... .
این داستان را کانن دویل در مدت کوتاهی پس از بازگشت از آفریقای جنوبی که در آن او را به عنوان یک پزشک داوطلب در بلومفونتن استخدام کرده بودند نوشته بود. او این داستان را به همراه روزنامه نگاری به نام برترم فلچر رابینسون (۱۹۰۷–۱۸۷۰) به اتمام رساند. ایده های او از افسانه ریچارد کبل که با الهام از افسانه باسکرویل بود سر چشمه گرفت. آرامگاه وی در شهر دوون از باکفستلی است. لرد ریچارد کبل در سال ۱۶۰۰ زندگی می کرد و یکی از ارباب های محله باکفستلی بود. او علاقه زیادی به شکار داشت و در آن روزها لقب او «انسان هیولا» بود. او با این لقب تبدیل به یک شیطان شده بود. در آن زمان شایعه شده بود که همسرش را به قتل رسانده. در پنجمین روز از ژوئیه ۱۶۷۷ او فوت کرد و او را در گورستان دفن کردند. بعضی ها روح او را در آرامگاهش می دیدند که در حال جیغ زدن بود.کانن دویل شرح می دهد که عمارت باسکرویل را از عمارت کرومر در نورفوک الهام گرفته. برخی از شخصیت های داستان از اقامت کانن دویل در هتل رویال لینکس در کرومر الهام گرفته شده.
در مجموع ۲۷ فیلم بر مبنای این داستان ساخته شده.هشت فیلم معروف این داستان عبارتند از:
در ۱۹۳۲ در انگلستان به کارگردانی گارت گوندری و با بازی رابرت رندل در نقش هولمز و فردریک لوید در نقش واتسن
درنده باسکرویل (فیلم ۱۹۳۹) در ۱۹۳۹ در ایالات متحده به کارگردانی سیدنی لنفیلد و با بازی بازیل رتبون در نقش هولمز و نیگل بروس در نقش واتسن
در ۱۹۵۹ در انگلستان به کارگردانی ترنس فیشر و با بازی پیتر کوشینگ در نقش هولمز و آندره مورل در نقش واتسن
در ۱۹۷۲ در ایالات متحده به کارگردانی باری کرین با بازی استوارت گرینجر در نقش هولمز و برنارد فاکس در نقش واتسن
در ۱۹۸۳ در انگلستان به کارگردانی داگلاس هیکاکس و با بازی یان ریچاردسن در نقش هولمز و دونالد چرچیل در نقش واتسن
در ۱۹۸۷ در انگلستان به کارگردانی برایان میلز و با بازی جرمی برت در نقش هولمز و ادوارد هاردویک در نقش واتسن
در ۲۰۰۰ در کانادا به کارگردانی رادنی گیبونز و با بازی مت فروئر در نقش هولمز و کنت ولش در نقش واتسن
در ۲۰۰۲ در انگلستان به کاگردانی دیوید آتوود و با بازی ریچارد روکسبرگ در نقش هولمز و یان هارت در نقش واتسن
سر چارلز باسکرویل یکی از فراد سرشناس دارتمور به طرز مشکوکی می میرد. افراد محلی مرگ او را به یکی از داستان های خرافی نسبت می دهند که به نظرآن ها سگ تازی غول پیکری با ظاهر ترسناک او را کشته است و نفرینی خانوادهٔ باسکرویل را گرفتار کرده است. وارث سر چارلز، سر هنری باسکرویل از آمریکای شمالی بزودی به انگلستان می آید ولی دکتر مورتیمر دوست سر چارلز و همسایهٔ او نگران آن است که آن داستان های ترسناک سر هنری را از آنجا دور سازد. برای همین به لندن پیش شرلوک هولمز می رود و داستان را برای او تعریف می کند و از او می خواهد که این پرونده ر به عهده بگیرد و او را کمک کند؛ ولی شرلوک هولمز آن داستان را باور نمی کند و به نظر او خرافاتی بیش نیست اما دکتر مورتیمر به او می گوید که در کنار جسد سر چارلز ردپاهای عجیبی را دیده که به نظر شبیه به ردپاهای سگ تازی غول پیکری هستند و... .
این داستان را کانن دویل در مدت کوتاهی پس از بازگشت از آفریقای جنوبی که در آن او را به عنوان یک پزشک داوطلب در بلومفونتن استخدام کرده بودند نوشته بود. او این داستان را به همراه روزنامه نگاری به نام برترم فلچر رابینسون (۱۹۰۷–۱۸۷۰) به اتمام رساند. ایده های او از افسانه ریچارد کبل که با الهام از افسانه باسکرویل بود سر چشمه گرفت. آرامگاه وی در شهر دوون از باکفستلی است. لرد ریچارد کبل در سال ۱۶۰۰ زندگی می کرد و یکی از ارباب های محله باکفستلی بود. او علاقه زیادی به شکار داشت و در آن روزها لقب او «انسان هیولا» بود. او با این لقب تبدیل به یک شیطان شده بود. در آن زمان شایعه شده بود که همسرش را به قتل رسانده. در پنجمین روز از ژوئیه ۱۶۷۷ او فوت کرد و او را در گورستان دفن کردند. بعضی ها روح او را در آرامگاهش می دیدند که در حال جیغ زدن بود.کانن دویل شرح می دهد که عمارت باسکرویل را از عمارت کرومر در نورفوک الهام گرفته. برخی از شخصیت های داستان از اقامت کانن دویل در هتل رویال لینکس در کرومر الهام گرفته شده.
در مجموع ۲۷ فیلم بر مبنای این داستان ساخته شده.هشت فیلم معروف این داستان عبارتند از:
wiki: ریچارد ای گرانت اشاره کرد.
wiki: سگ باسکرویل (فیلم ۲۰۰۲)