پیوند شیمیایی

پیوند شیمیایی به نیروهایی که اتم ها یا مولکول ها را کنار هم نگه می دارد گفته می شود و بر دو دسته اند:
کتاب مبانی شیمی نوشته باهره عربشاهی صفحهٔ ۵۳
این پیوندها می تواند بین دو اتم یکسان یا دو اتم متفاوت باشد که در حالت اول آن را مولکول جور هسته و در حالت دوم آن را مولکول ناجور هسته می نامند. استحکام پیوند شیمیایی را الکترونگاتیوی (یا الکترونگاتیویته) تعیین می کند. تعداد پیوندهای شیمیایی در مولکول های مختلف متفاوت است و از یک پیوند در مولکول های سادهٔ دو اتمی تا پیوندهای بسیار در ماکرومولکول ها را شامل می شود.
پیوندی را کووالانسی گویند که در آن اتم ها الکترون های منفرد خود را با هم به اشتراک بگذارند این پیوند بین نافلز و نافلز، گاهی بین فلز و فلز هم به وجود می آید. واین پیوند را با نمودار بدر هم نشان می دهند.
پیوند یونی با انتقال الکترون همراه است یعنی یکی از اتم های واکنش دهنده یک یا چند الکترون از دست می دهد و اتم دیگر یک یا چند الکترون می گیرد؛ و پیوند یونی، قویتر از پیوند هیدروژنی و واندروالسی است.

در شیمی، نتیجۀ نیروهای جاذبه ای که اتم های عنصر یا عناصر را کنار هم نگه می دارد تا تشکیل مولکول دهند. انواع مهم پیوند عبارت اند از پیوندهای یونی، کووالان، فلزیو بین مولکولی، ازجمله پیوند هیدروژنی. نوع پیوند تشکیل شده به عناصر شرکت کننده در پیوند و ساختار الکترونیعناصر بستگی دارد: در پیوند یونی یا الکترووالان، که در ترکیبات معدنیمتداول است، اتم های به هم پیوسته یا الکترون می گیرند و یا ازدست می دهند تا به صورت یون درآیند. مثلاً، در پیوند یونی کلرید سدیم (NaCl)، سدیم (Na) یک الکترون ازدست می دهد و یون سدیم (Na+) ایجاد می کند، حال آن که کلر (Cl) یک الکترون می گیرد و یون کلر (-Cl) تشکیل می دهد. در پیوند کووالان اوربیتال های اتمیدو اتم درهم می روند (هم پوشانی) تا اوربیتال مولکولیای با دو الکترون به وجود آورند. به این ترتیب، الکترون ها بین دو اتم به نحو مؤثری به اشتراک گذاشته می شوند. پیوند کووالان در بین ترکیب های آلیمتداول است؛ چهار پیوند کربن ـ هیدروژن در مولکول متان(CH۴) از این جمله است. در پیوند کووالان داتیو(دهنده) یا پیوند کئوردیناتیکی از اتم های ترکیب شونده هر دو الکترون ظرفیتدر پیوند را تأمین می کند. پیوند فلزی اتم های فلزات را در شبکه ای بلوریبه هم متصل می کند. اتم ها محل های شبکهرا به صورت یون های مثبتاشغال می کنند و الکترون های ظرفیت بین همۀ یون ها به صورت گاز الکترونیمشترک اند. در پیوند هیدروژنی، اتم هیدروژنی که به یک اتم الکترونگاتیو، مثلاً نیتروژن یا اکسیژن، متصل است بار جزیی مثبتبه خود می گیرد و از این رو نسبت به اتم الکترونگاتیو دیگر در مولکول مجاور جاذبۀ ضعیفی ایجاد می کند. مستحکم ترین پیوند شناخته شدۀ غیرکووالان اَبَرپیوندیاست که بین آویدین، پروتئینی که در سفیده تخم مرغ یافت می شود و بیوتین، عامل رشد، ایجاد می شود. وقتی این دو مولکول با هم پیوند برقرار کردند تقریباً ممکن نیست آن دو را از هم جدا کرد. اَبَرپیوند در شماری از مواردِ پژوهشی در پزشکی زیستیکاربرد دارد.