کلمه جو
صفحه اصلی

سوزن دوزی

فارسی به انگلیسی

embroidery, fancywork, needlecraft, needlework, sewing, stitchery, needle-lace

needle-lace


embroidery, fancywork, needlecraft, needlework, sewing, stitchery


دانشنامه عمومی

سوزن دوزی یکی از صنایع دستی و هنرهای ایرانی است که با نخ وسوزن روی پارچه ودیگر بافت ها انجام میگیرد. این هنر در ایران بیشتر در استان سیستان و بلوچستان (بلوچ ها)و بعضی از مناطق دیگر ایران همچون اصفهان(ارامنه)، بختیاری ها، شمال کشور(ترکمن ها)، خراسان و یزد( زرتشتیان یزد) انجام می شود. سوزن دوزی های این مناطق از لحاظ طرح، رنگ و نوع دوخت با هم تفاوت هایی دارد. درایران مهد هنر سوزن دوزی سیستان وبلوچستان است که توسط زنان بلوچ انجام میگیرد . شهرستان ایرانشهر واقع در بلوچستان در سال ۱۳۹۷ به عنوان شهر ملی سوزن دوزی ثبت شد. سوزن دوزی بلوچی یا بلوچی دوزی انواع خاصی از سوزن دوزی است که توسط زنان بلوچ انجام می شود این طرح های سوزن دوزی بیشتر از رویاهای زنان بلوچ الهام می گیرد تا از طبیعتی که در آن زندگی می کنند. بسیاری از طرح های زیبای سوزن دوزی بلوچستان از ایرندگان وقاسم اباد بمپور برروی لباس های فرح دیبا در دروه پهلوی دوم توسط زنان این منطقه انجام می شده است. ودرهمان زمان هنر سوزن دوزی بلوچی مهر اصالت ازسازمان یونسکو را دریافت کرد.
مهتاب نوروزی
شهین پزشکی
تطریز
در سوزن دوزی روی سطح پارچه های ساده طرح هایی را با نخهای رنگی ترسیم می کنند. این کار با کمک سوزن و قلاب انجام می شود و بخیه های ظریفی روی پارچه می دوزند.
در روش های اجرای سوزن دوزی تنوع زیادی وجود دارد. معمولاً برای سوزن دوزی از کارگاه گلدوزی (قابی به شکل مستطیل یا دایره برای صاف نگه داشتن پارچه) استفاده می شود. روی پارچه های کتان، زربافت، ابریشمی، پشمی و پنبه ای روش های مختلف سوزن دوزی اجرا می شود و در آن از نخ های ابریشمی، پشمی، الیاف مصنوعی، نخ گلابتون، نخ نقده، نخ ملیله و نخ سرمه استفاده می شود.
هشت هزار سال پیش مردمی که در غار کمربند در نزدیکی شهر بهشهر و در کنارهٔ جنوبی دریای خزر می زیستند به کشت غله و پرورش بز و گوسفند روزگار می گذراندند. آنان پشم گوسفندان را می چیدند و ظاهراً پارچه می بافتند و کار دوختن را نیز با سوزن های شاخک داری که به جا نهاده اند انجام می دادند.

دانشنامه آزاد فارسی

سوزن دوزی (embroidery)
هنر تزیین پارچه با استفاده از نخ و سوزن. از این هنر برای تزیین لباس، دستکش، جلد کتاب، مبلمان، و ردای کلیسایی استفاده می شود. پرده نقش دارِ بایو، نوعی سوزن دوزی است که قدمت آن به سال های ۱۰۶۷ تا ۱۰۷۰م بازمی گردد. در نیمۀ اول قرن ۲۰، در بریتانیا، تکه دوزی و نیز سوزن دوزی روی تابلو و کتان، برای لوازم منزل، از فعالیت های زنان در اوقات فراغت بود. در سوزن دوزی، شیوه ها و بخیه دوزی های خاص را بر روی تکه پارچۀ مستقلی با نام «الگو» آزمایش می کنند. از دهۀ ۱۹۵۰ در بسیاری از کشورها شیوه های ابتکاری سوزن دوزی احیا شد. در ایران، سوزن دوزی ازجمله رودوزی های سنتی است که سابقۀ چند هزارساله دارد. کارشناسان معتقدند که برجستگی های لباس حاکمان و کارگزاران سلطنتی در نقوش تخت جمشید و کاشی های باستانی شوش نشان دهندۀ نوعی سوزن دوزی است. در زمان حاضر، بهترین نمونه سوزن دوزی در ایران سوزن دوزی بلوچ است که زنان بلوچ با استفاده از نخ های دهه، با رنگ های تند، روی پارچه های کتانی می دوزند. نقوش هندسی در این پارچه ها از کوک زدن بخیه های رنگین پدید می آید. سوزن دوزی اصفهان و سوزن دوزی ممقان در نزدیکی تبریز، نیز معروف است. نیز ← برودری دوزی


کلمات دیگر: