ارتمیس

آرتمیس. آرتمیس (به یونانی: Ἄρτεμις) یا در اسطوره های رومی دیانا (به لاتین: Diana) الهه زمین و شکار.این الهه دوقلوی آپولون خدای موسیقی و هنر است.داستان ایفی ژن دختر آگاممنن که پدرش بهنگام جنگ تروا او را قربانی راه آرتمیس نمود تا بادهای موافق را برای حرکت کشتی ها خویش از طرف خدایان جلب کند.در جزیره دلس نیز معروف ترین معبد آپولون و دیانا یعنی الهه رومی قابل تطبیق با آرتمیس وجود دارد و گویند آن ها در همین جزیره قدم به عرصه وجود گذاشته اند.کالیماک در سرودی برای آرتمیس ساخته می گوید:آرتمیس پیش از آپولون به دنیا آمد و به هیچ وجه مادر خود (لتو) را ناراحت نکرد.
فاطمی، سعید (۱۳۷۵). مبانی فلسفی یونان و روم. تهران: دانشگاه تهران.
گرانت-هیزل، مایکل-جان (۱۳۹۰). فرهنگ اساطیر کلاسیک. تهران: نشر ماهی.
پین سنت، جان (۱۳۷۹). اساطیر یونان. تهران: اساطیر.
آابپتجچخدرزژسشفکگلمنوهی
برطبق افسانه ها، آرتمیس یک روز زودتر از برادرش آپولو به دنیا آمد. مادرش او را در جزیرهٔ اورتیگیا به دنیا آورد، سپس بلافاصله بعد از تولدش، او به مادرش برای عبور از تنگهٔ دلوس کمک کرد، جایی که او برادر دوقلویش آپولون را به دنیا آورد. این داستان شروعی برای نقش او به عنوان نگهبان کودکان و حامی زنان هنگام زایمان شد. آرتمیس همانند برادر دوقلوی خود آپولو که محافظ پسربچه ها به شمار می رفت، مسئولیت محافظت از دختران کوچک تا سنین ازدواج آن ها را به عهده داشت و همچنین دارای موهبت شفابخشی بود. اما هردوی آن ها نیز موجبات مرگ ناگهانی و بیماری بودند، آرتمیس زنان و دختران و آپولو مردها و پسران را هدف قرار می داد. اما برطبق روایات، پیکان های آرتمیس هنگام زایمان مرگی سریع را به ارمغان می آورد. او مظهر پاک دامنی بود و در آغازین سال های زندگی خود (احتمالاً سه سالگی) از پدرش، زئوس بزرگ، درخواست کرد تا بکارت ابدی را به وی اعطا کند. همچنین تمامی همراهان او باکره به حساب می آمدند. آرتمیس بسیار از عفت و طهارت خود محافظت می کرد، و مجازات های سنگینی برای هر مردی که اقدام به هر نوع بی احترامی نسبت به او می کرد در نظر می گرفت.
سرگرمی و کار اصلی آرتمیس، پرسه زدن به همراه حوریهای خود در جنگل های کوهستانی و زمین های کشت نشده برای شکار شیر، پلنگ و گوزن بود. او مجهز به تیر و کمانی سیمین (از جنس نقره) بود که هفائستوس و سایکلاپس ساخته بودند. حس استقلال طلبی و روحیهٔ طبیعی او توسط همهٔ الهه ها مورد قدردانی قرار نمی گرفت. آفرودیته، الههٔ عشق و زیبایی، هیچ کنترلی بر وی نداشت به این دلیل که او به هیچ وجه اهل عشق ورزی نبود، و هرا، ملکهٔ خدایان، نیز هنگامی که آرتمیس در جنگ تروآ طرف تروجان ها را گرفت، مجبور شد با او به مقابله بپردازد.

آرتمیس (ابهام زدایی). آرتمیس ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
آرتمیس ایزدبانو

آرتمیس (دهانه). آرتمیس (دهانه) یک دهانه برخوردی در ماه است.

آرتمیس. آرتِمیس (Artemis)
آرتِمیس
در اساطیر یونان، ایزدبانوی پاکدامنی، ماه، شکار، و همۀ موجودات جوان (برابر دیانادر اساطیر روم). پدرش زئوس، مادرش، لتو، (یکی از تیتانها) و خود او خواهر دوقلوی آپولونبود. پرستشگاه های او در مراکز شهری سراسر قلمرو یونان قرار داشت؛ یکی از بزرگ ترین آن ها در اِفِسوسبود، که از عجایب هفت گانهاست. آرتمیس، در اصل، از ایزدبانوهای زمین بود، و در یونان پیشاهلنی، آسیای صغیر، و کرتبا حیات وحش، باروری محصولات، و تولد انسان پیوند داشت؛ در ابتدا با آپولون، که او نیز منشأ غیرهلنی داشت، بی ارتباط بود. به بیان هومر، آرتمیس به تأثیر از افسانه و اسطوره به شکل شکارچی باکره ای تجسم یافت، اگرچه در معبد افسوس پیکره ای از او با چند پستان بود که جایگاه اصلی اش را در مقام مادری جهانی حفظ می کرد، و او ایزدبانوی فرزندزایی باقی ماند. در مقاطعی از تاریخ، مکان های متعددی مدعیِ داشتنِ «مجسمۀ آرتمیس» بوده اند. گفته اند که ایفی گنیا(ایفیژنی)، که آرتمیس او را از قربانی شدن نجات داد، آن را ربوده است. بخشی از وظایف ایفی گنیا، در مقام کاهنۀ معبد در تائوریس(در شبه جزیره کریمه)، قربانی کردن بیگانه ها بود. بعدها، معابدی که مدعیِ داشتن مجسمه بودند، قربانی کردن انسان را نیز بر مناسک خود افزودند؛ ازجملۀ این معابد برائورونبود، که در آن مراسم بریدنِ گلو در حضور آرتمیس اجرا می شد و دیگری اسپارت، که در آن پسران را در مراسم آرتمیس اورتیاشلاق می زدند. آرتمیس را غالباً با دو ایزدبانوی مرتبط با ماه یکی دانسته اند: هِکاته، الهۀ سِحر و جادو؛ و سِلِنه(سلین)، از تیتان ها، که ارابۀ ماه را در آسمان می راند.