اشور

آشور. آشور (به فارسی باستان: آثورا 𐎠𐎰𐎢𐎼𐎠 (Aϑurā)) نام سرزمینی قدیمی است که در بخش میانی رود دجله و کوهستان های مجاور آن قرار داشته است. اسم آشور از نام یک رب النوع گرفته شده و پایتخت آن نخست شهر آشور بود که در ساحل رود دجله در جنوب موصل امروزی قرار داشت و سپس شاروکین و بعداً کالح و پس از آن نینوا (موصل امروزی) بوده است.
منابع میخی سومری و اکدی قدیم- قرن ۲۳ پ.م. - قدیمترین اطلاعات در رابطه با تاریخ آشور هستند و مدارک زیر جزیی از منابع مزبور است:
آشوری ها اصولاً از نژاد سامی بودند و زبان آنان با سایر زبان های سامی، مانندِ عربی و عبری هم ریشه است. دولت آشور دولت مهمی بود که در خاورمیانه قدیم تشکیل شد و در آغاز تابع بابل بود. در سال ۱۸۰۰ پ. م فرمانروایان اولیه آشوری شهرهای آشور، نینوا و اربیل را متحد کردند و سلسله های پادشاهی آشور بعد از سال ۱۴۲۰ ق. م شکل گرفتند.
آشور در آغاز یکی از استان های کشور بابل بود. آشوری ها وقتی که متحد گردیده و از بابل جدا شدند چون سرزمینشان مانند بابل حاصلخیز نبود ناچار شدند که از دسترنج دیگران استفاده کنند، این بود که باج گیری و دست اندازی به سرزمین های دیگر را در پیش گرفتند. نتیجتاً دولت آشور یک دولت حرفه ای جنگجو و متجاوز شد. از خصایص آشوری ها شقاوت و بی رحمی آن ها نسبت به دشمنان است. آشور حدود هزار سال دوام کرد و حدود کشور از خاور و غرب توسعه یافت و لبنان و سوریه و فلسطین و مصر امروزی در تصرف آشوریان بود. آشور سرانجام در ۶۱۲ پ. م مغلوب دولت ماد شد.
در میان رودان- بین النهرین ـ قدیم مبدأ تاریخی وجود نداشت و سال شماری از روی وقایع بر جسته به عمل می آمد و هر سال به نام واقعه ای بر جسته که وقوع یافته بوده نامیده می شد. از آنجمله بود وقایع مربوط به لشکر کشی های سلاطین سومر و اکد به جبال زاگرس.

آشور. آشور (Assyria)
10138500-1.jpg
امپراتوری در خاورمیانه در شمال بین النّهرین(عراق کنونی) (۲۰۰۰ـ۶۰۵پ م). پایتخت آن نخست آشورو سپس نِینَوابود. امپراتوری آشور ابتدا مطیع سومرو در دوره های بعد به تناوب فرمانبردار بابِلبود. آشوری ها عمدتاً مذهب و ساختار اجتماعی سومری ها را پذیرفتند. این امپراتوری، در دوران عظمت خود، مصر و سرزمین های ساحل شرقی مدیترانه تا رأس خلیج فارس را شامل می شد. سرزمین اصلی آشور نوار باریکی از خاک آبرُفتی در دو سوی رود دجلهبود. این ناحیه حدود ۳۵۰۰پ م مسکونی شد و تا حدود ۲۳۵۰پ م زیر سلطۀ سومر قرار داشت. نخستین بار از پادشاهان آشور در جریان جنگ هایی نام برده شده است که درپی زوال سومین سلسلۀ اور(در سومر) رخ داد ولی آشور تا حدود ۱۴۵۰پ م همچنان زیر سلطۀ بابل و سپس مصر بود. آشور در زمان پادشاهی آشور ـ اوبالیت(سلطنت ح ۱۳۸۰ـ۱۳۴۰پ م) به قدرتی نظامی تبدیل شد. کشورگشایی های او را آداد نیراریاول و شلمنصراول، دنبال کردند؛ توکولتی ـ اِنورتای اول نیز در این کشورگشایی ها نقش داشت و هم او بود که بابل را تصرف کرد و عنوان پادشاه سومر و اَکدرا به دست آورد. آشور در زمان سلطنت بخت نصر (نبوکدنصّر) اول (۱۱۵۰ـ۱۱۱۰پ م)، بار دیگر تحت حاکمیت بابل درآمد، اما تیگلت پیلسراول آن را آزاد کرد. براثر حملات پیاپی آرامیها، آشور بیشتر متصرفات خود را از دست داد. آشور از زمان پادشاهی آداد نیراری دوم در ۹۱۱ پ م راه کشورگشایی را درپیش گرفت و عیلام، بین النهرین، سوریه، فلسطین، نواحی مرزی عربستان، و مصر را تصرف کرد. از این دوره نوشته های عهد عتیق و «اسناد» بسیاری باقی مانده است، مانند مسله سیاهکه حاکی از فتوحات شلمنصر سوم در قرن ۹پ م است. دوران سلطنت آشورنصیرپالدوم (۸۸۵ـ۸۶۰پ م) با جنگ های مداوم همراه بود؛ نقش های برجستۀ فراوان گویای این امر است. شلمنصر سوم با ایالات سوریه جنگید. در نبرد قرقاردر ۸۵۴پ م پیشروی آشوری ها متوقف، و دورۀ زوال آغاز شد. دوران پایانی عظمت آشور با سلطنت تیگلت پیلسر سوم (۷۴۶ـ ۷۲۸پ م) آغاز و در زمان پادشاهی سارگوندوم، سِناخریب، اسرحدون، و آشور بانی پالادامه یافت، و نقطۀ اوج آن زمانی بود که اسرحدون مصر را فتح کرد (۶۷۱پ م). از این زمان امپراتوری سیر زوال پیمود. نبوپولسرپادشاه بابل و هووخشترهپادشاه ماد برضد آن متحد شدند؛ نینوا در ۶۱۲پ م ویران شد، و آشور به تصرف مادها و سپس هخامنشیان درآمد. بخش اعظم مذهب، قوانین، ساختار اجتماعی، و دستاوردهای هنری آشور از کشورهای همسایه نشأت گرفته بود. آشوری ها خط میخی (اختراع سومری ها در ۳۵۰۰پ م) و معابد سومری ها را انتخاب کردند، اگرچه آشور، خدای آنان، جایگاه نخست را در آن کیش داشت. کتابخانۀ آشور بانی پال، که در نینوا حفاری شد، نشان دهندۀ جذب کامل فرهنگ بابل است. زبان آشوری از گروه شرقی زبان های سامی و از گویش های بابلی باستان است. این زبان را به خط میخی روی الواح گلی و سنگی می نوشتند که الواح آشور بانی پال در این میان معروف است. پس از آن که آشوری با آرامی درآمیخت، در نوشتن متون مذهبی از زبان آشوری و خط میخی، و در کارهای روزانه و بازرگانی از زبان و خط آرامی استفاده شد.

آشور (اسطوره). آشور (اسطوره)(Ashur)
آشور
(یا: آسور) خدای ملی قوم آشور، خدای شهر آشور، پایتخت قدیمی آنان، و خدای جنگ. شاه را روحانیِ اعظم او به شمار می آوردند.