کلمه جو
صفحه اصلی

راشد بالله

فرهنگ فارسی

ابو منصور جعفر بن مستر شد بن مستظهر بن مقتدی بن ذخیره بن قائم بن قادر بن قادر بن اسحاق بن هرون الرشید بن مهدی بن منصور بن محمد بن علی بن عبد الله بن عباس فرد بیستم از نسل عباس است و سی ام از خلفائ چون پدرش در جنگ سلطان مسعود اسیر شد در بغداد خلافت بدو داد . او نام سلجوقیان از خطبه و سکه بیفکند .

لغت نامه دهخدا

( راشد باللّه ) راشد باللّه. [ ش ِ بِل ْ لاه ] ( اِخ ) ابومنصور جعفربن مسترشدبن مستظهربن مقتدی بن ذخیرةبن قائم بن قادربن اسحاق بن هرون الرشیدبن مهدی بن منصوربن محمدبن علی بن عبداﷲبن عباس ، فرد بیستم از نسل عباس است و سی ام از خلفاء، چون پدرش در جنگ سلطان مسعود اسیر شد، در بغداد خلافت بدو داد. او نام سلجوقیان از خطبه و سکه بیفکند. اتباع سلجوقیان از بغداد بعراق عجم گریختند. راشد به انتقام پدر آهنگ جنگ سلطان مسعود کرد، سلطان مسعود نیز آهنگ جنگ او کرد و چون خبر توجه سلطان به بغداد رسید راشد و داود و اتابک زنگی از بغداد بعزم حرب بیرون آمدند و چون میان فریقین اندک مسافتی باقی ماند و بغدادیان قوت مقاومت خود با مسعود نیافتند بشهر مراجعت نمودند و سلطان مسعود وارد شهر شد و راشد در موصل از اتابک عمادالدین مفارقت نمود و بمراغه رفت و در آن موضع داودبن محمود سلجوقی با طایفه ای از امراء که بر جانب مسعود اعتمادی نداشتند به راشد پیوستند و ایشان را داعیه آن شد که راشد را بار دیگر بر سریر خلافت نشانند؛ خبر اتفاق آن جماعت بمسعود رسید وی از بغداد بمراغه رفت و راشد و داود گریخته به خوزستان افتادند و سلطان مسعود سلجوقی به بغداد بازگشت. بعد از اندک روزگاری راشد از خوزستان با فوجی از لشکریان به اصفهان آمد و در آن دیار شخصی از ملاحده که ملازم آن بیچاره سرگردان بود بزخم کارد او را بکشت و ملازمان راشد قاتل وی را کشته کالبدش را دراصفهان بخاک سپردند. مدت خلافت او بقول ابن جوزی و حصیبی یک سال بود. ( از تاریخ گزیده ص 363 و روضة الصفاج 3 ). و نیز رجوع به تاریخ اسلام ص 224 و مجمل التواریخ والقصص ص 427 و 454 و اعلام المنجد و تاریخ خلفای سیوطی و اعلام زرکلی ج 3 و قاموس الاعلام ترکی ج 3 و تاریخ ابن اثیر ج 11 ص 28 و تجارب السلف ص 203 و اخبار الدولة السلجوقیة ص 108 و شود.

دانشنامه عمومی

الراشد بالله (نام کامل وی: أبو جعفر المنصور الراشد بالله ابن المسترشد بالله) از خلفای عباسی در بغداد بود که از ۱۱۳۵ تا ۱۱۳۶ میلادی برابر با ۵۲۹ تا ۵۳۰ هجری قمری فرمان می راند. وی سی امین خلیفه عباسی بود که همان رویه پدرش را پیش گرفت و به جنگ و ستیز با سلاطین سلجوقی پرداخت و سرانجام چون توان مقابله با سَلاجقه را نداشت از ایشان شکست خورد و پس از ۹ ماه خلافت از این منصب خلع گردید و سرگردان شد.
سبیب رحیم (۱۹۷۱)، اخبار الدوله العباسیه و فیه اخبار العباس و اولاده، ترجمهٔ عبدالعزیز دوری، به کوشش عبدالجبار مطلبی.، قاهره: دارالطلیعه، ص. ۲۶۵
محمد خضری (۱۴۱۹)، الدولة العباسیة، ترجمهٔ عبدالعزیز دوری، به کوشش محمد ضناری.، قاهره: دارالکتب العلمیه، ص. ۱۴۴
فاروق عمر (۱۴۲۱)، الخلافة العباسیه فی عصر الفوضی العسکریه ۲۴۷/۳۳۹ه - ۸۶۱/۹۴۶م: دراسة تاریخیة لبوادر التسلط العسکری علی الخلافة العباسیة، به کوشش سعید شورایی.، قاهره: دارالإحسان، ص. ۸۸
رسول جعفریان (۱۳۷۸)، تاریخ اسلام از پیدایش تا ایران اسلامی، به کوشش مرتضی رحیمی.، قم: انتشارات حوزه علمیه، ص. ۸۸
مانند پدرش، ابومنصور فضل مسترشد، الراشد در تلاشهایش برای استقلال از ترکان سلجوقی شکست خورد؛ وی به انتقام قتل پدرش، به فرستاده سلطان که به قصد تقاضای بخشش بسیاری آمده بود، اهانت کرد، مردم را به تاراج قصرش برانگیخت، و بعد به حمایت زنگی، که به همان اندازه به خاطر اعدام دبیس با سلطان دشمن بود، سلطنتی رقیب پدیدآورد. بغداد از حمله سلطان در امان ماند، اما در نهایت، خلیفه ناامید از یاری، به موصل گریخت، و سلطان قدرت بیشتری به دست آورد. شورایی تشکیل شد، عموی راشد، پسر ابوالعباس احمد مستظهر به عنوان خلیفه جدید برگزیده شد.
راشد به اصفهان گریخت و در آن جا به دست حشاشین کشته شد. مقبره او در نزدیکی پل شهرستان واقع شده است. ۳۲°۳۷′۴۷٫۰۲″ شمالی ۵۱°۴۳′۵٫۴۳″ شرقی / ۳۲٫۶۲۹۷۲۷۸°شمالی ۵۱٫۷۱۸۱۷۵۰°شرقی / 32.6297278; 51.7181750


کلمات دیگر: