کلمه جو
صفحه اصلی

سوخته


مترادف سوخته : آتش گرفته، خاکسترشده، گداخته، محترق، بربادرفته، باخته، ناکام، محنت کشیده، زجرکشیده، شیفته، شیدا، عاشق، سوخته جان، سوخته دل، عطش زده، خشک، بی آب زمین و، شیره، شیره تریاک، جرم تریاک، آفتاب زده، تیره

فارسی به انگلیسی

burnt, scalded, parched, dark, scorched

burnt, scorched, dark


مترادف و متضاد

adust (صفت)
سوخته، با حرارت، خشکیده

burned (صفت)
سوخته

scorched (صفت)
سوخته، بو داده

آتش‌گرفته، خاکسترشده


گداخته


محترق


بربادرفته


باخته، ناکام


محنت‌کشیده، زجرکشیده


شیفته، شیدا، عاشق


سوخته‌جان، سوخته‌دل


عطش‌زده، خشک، بی‌آب (زمین و )


شیره، شیره تریاک، جرم‌تریاک


آفتاب‌زده، تیره


۱. آتشگرفته، خاکسترشده
۲. گداخته
۳. محترق
۴. بربادرفته
۵. باخته، ناکام
۶. محنتکشیده، زجرکشیده
۷. شیفته، شیدا، عاشق
۸. سوختهجان، سوختهدل
۹. عطشزده، خشک، بیآب (زمین و )
۱۰. شیره، شیره تریاک، جرمتریاک
۱۱. آفتابزده، تیره


فرهنگ فارسی

جسمی سیاه رنگ ازدودتریاک درحلقه وافورجمع شود
( اسم ) ۱ - هر چیز آتش گرفته محترق ۲ - آزار کشیده محنت رسیده ( از حوادث دوران عشق ) . ۳ - لته ورکوی آتش گرفته که بدان آتش از آتش زنه گیرند حراقه . ۴ - ( در عثمانی ) طالب علم جمع : سوختگان . ۵ - محترق سوختنن . ۶ - ثفل شراب .

فرهنگ معین

(سُ خْ تِ ) (ص مف . ) ۱ - هر چیز آتش گرفته ، محترق . ۲ - مجازاً آزار کشیده ، محنت رسیده از حوادث دوران یا عشق .

لغت نامه دهخدا

سوخته.[ ت َ / ت ِ ] ( ن مف / نف ) هر چیز که آتش در آن افتاده باشد. ( برهان ). هر چیز آتش گرفته. هر چیز که آتش درآن افتاده باشد. محروق. ( ناظم الاطباء ) :
کنون کنده و سوخته خانه هاشان
همه بازبرده بتابوت و زنبر.
رودکی.
کوفته را کوفتند و سوخته را سوخت
وین تن پیخسته را بقهر بپیخست.
کسایی.
عقیق از شبه آتش افروخته
شبه گشته ز آتش سیه سوخته.
نظامی.
|| تافته. سخت تشنه :
تشنه سوخته بر چشمه روشن چو رسید
تو مپندار که از پیل دمان اندیشد.
سعدی.
|| شخصی که او را دردی و مصیبتی رسیده باشد. ( برهان ). رنج و آزار و محنت رسیده. ( ناظم الاطباء ). بی بهره. بی طالع :
مرا از تو فرخنج جز درد نیست
چو من سوخته در جهان مرد نیست.
اسدی.
امروز در این دور دریغی نخورد هیچ
از عدل تو یک سوخته ، بر عدل عمر بر.
سنایی.
پدر سوخته در حسرت روی پسر است
کفن از روی پسر پیش پدر بگشائید.
خاقانی.
دشمنان را که چنین سوخته دارندم دوست
راه بدهید و بروی همه در بگشائید.
خاقانی.
دانی که آه سوختگان را اثر بود
مگذار ناله ای که برآید ز سینه ای.
سعدی.
گر درون سوخته ای با تو برآرد نفسی
چه تفاوت کند اندر شکرستان مگسی.
سعدی.
|| نانی است که خمیر آنرا به آب پیاز کنند. ( ذیل تاریخ بیهقی چ ادیب ص 511 و چ فیاض ص 502 ) : مرغان گردانیدن گرفتند و آنچه لازم روز مهرگان است ملوک را از سوخته و برکان. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 511 ). || سنجیده. ( برهان ). جامه سنجیده موزون. ( غیاث اللغات ).سخته. ( فرهنگ رشیدی ). سنجیده و وزن شده. ( ناظم الاطباء ). || ( اِ ) جامه سوخته که بر آن از سنگ و چقماق آتش گیرند. ( غیاث اللغات ). لته و رکوی سوخته که آتش از آتش زنه گیرند و به عربی حراقه خوانند. ( برهان ) ( از جهانگیری ) ( از آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). پنبه و لته که آتش در آن گیرند و به عربی حراق گویند. ( فرهنگ رشیدی ) : و چون آتشی است که از سنگ و پولاد جهد و تا سوخته نیابد نگیرد و چراغ نشود که از او روشنایی یابند. ( نوروزنامه ).
نیست هیزم تا برانم پیش او
حشمت چقماق و سنگ و سوخته.
سوزنی.

سوخته .[ ت َ / ت ِ ] (ن مف / نف ) هر چیز که آتش در آن افتاده باشد. (برهان ). هر چیز آتش گرفته . هر چیز که آتش درآن افتاده باشد. محروق . (ناظم الاطباء) :
کنون کنده و سوخته خانه هاشان
همه بازبرده بتابوت و زنبر.

رودکی .


کوفته را کوفتند و سوخته را سوخت
وین تن پیخسته را بقهر بپیخست .

کسایی .


عقیق از شبه آتش افروخته
شبه گشته ز آتش سیه سوخته .

نظامی .


|| تافته . سخت تشنه :
تشنه ٔ سوخته بر چشمه ٔ روشن چو رسید
تو مپندار که از پیل دمان اندیشد.

سعدی .


|| شخصی که او را دردی و مصیبتی رسیده باشد. (برهان ). رنج و آزار و محنت رسیده . (ناظم الاطباء). بی بهره . بی طالع :
مرا از تو فرخنج جز درد نیست
چو من سوخته در جهان مرد نیست .

اسدی .


امروز در این دور دریغی نخورد هیچ
از عدل تو یک سوخته ، بر عدل عمر بر.

سنایی .


پدر سوخته در حسرت روی پسر است
کفن از روی پسر پیش پدر بگشائید.

خاقانی .


دشمنان را که چنین سوخته دارندم دوست
راه بدهید و بروی همه در بگشائید.

خاقانی .


دانی که آه سوختگان را اثر بود
مگذار ناله ای که برآید ز سینه ای .

سعدی .


گر درون سوخته ای با تو برآرد نفسی
چه تفاوت کند اندر شکرستان مگسی .

سعدی .


|| نانی است که خمیر آنرا به آب پیاز کنند. (ذیل تاریخ بیهقی چ ادیب ص 511 و چ فیاض ص 502) : مرغان گردانیدن گرفتند و آنچه لازم روز مهرگان است ملوک را از سوخته و برکان . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 511). || سنجیده . (برهان ). جامه ٔ سنجیده ٔ موزون . (غیاث اللغات ).سخته . (فرهنگ رشیدی ). سنجیده و وزن شده . (ناظم الاطباء). || (اِ) جامه ٔ سوخته که بر آن از سنگ و چقماق آتش گیرند. (غیاث اللغات ). لته و رکوی سوخته که آتش از آتش زنه گیرند و به عربی حراقه خوانند. (برهان ) (از جهانگیری ) (از آنندراج ) (ناظم الاطباء). پنبه و لته که آتش در آن گیرند و به عربی حراق گویند. (فرهنگ رشیدی ) : و چون آتشی است که از سنگ و پولاد جهد و تا سوخته نیابد نگیرد و چراغ نشود که از او روشنایی یابند. (نوروزنامه ).
نیست هیزم تا برانم پیش او
حشمت چقماق و سنگ و سوخته .

سوزنی .


گر آتش مدح دگران بایدش افروخت
یا سوخته تر باشد یا زند شکسته .

سوزنی .


|| آنکه جگرش از حرارت فاسد شده باشد. (برهان ). کسی که در جگر وی التهاب بود. (ناظم الاطباء). || اسیر و درمانده :
در بیابان فقیر سوخته را
شلغم پخته به که نقره ٔ خام .

سعدی .


|| (اِ) ثفل شراب که بعد از فشردن بدور اندازند. (برهان ) (ناظم الاطباء). درد هر چیز و فضله . || (ن مف ) مست . (ناظم الاطباء). || در ولایت روم مردم طالب علم را سوخته میگویند. (برهان ) (از غیاث اللغات ). طالب علم . (ناظم الاطباء).
- تخم سوخته ؛ تخم فاسدشده . دانه ٔ بی اثر بیفایده :
نومید نیستیم ز احسان نوبهار
هرچند تخم سوخته در خاک کرده ایم .

صائب .


جماعتی که نخوردند آب زنده دلی
چو تخم سوخته ماندند جاودان در خاک .

صائب .


- جگرسوخته ؛ محنت دیده . مصیبت رسیده :
خام پندار سوخته جگران
در هوس پختن وصال توایم .

خاقانی .


مادر آمد چو سوخته جگری
وز میان گم شده چنان پسری .

نظامی .


غم دل با تو نگویم که تو در راحت نفس
نشناسی که جگرسوختگان در المند.

سعدی .


- دل سوخته ؛ درددیده . رنج کشیده .عاشق :
خوش بود ناله ٔ دلسوختگان از سر درد
خاصه دردی که به امید دوای تو بود.

سعدی .


گاهگاهی بگذر در صف دلسوختگان
تا ثنائیت بگویند و دعایی بکنند.

سعدی .


گر شمع نباشد شب دلسوختگان را
روشن کند این غره ٔ غرا که تو داری .

سعدی .


- گنج سوخته ؛ نام گنج پنجم از جمله ٔ هشت گنج خسروپرویز که گنج افراسیاب ، گنج بادآورد، گنج خضرا، دیبه خسروی ، گنج سوخته ، گنج شادآورد، گنج عروس و گنج بار باشد. (برهان ). نام گنجی است از گنجهای خسروپرویز. (غیاث اللغات ) :
دگر گنج کش خواندی سوخته
کز آن گنج بد کشور افروخته .

فردوسی .


- سوخته بید ؛ ذغال بید که در پالودن و تصفیه بکار بوده است :
ساقی غم را ز اندرون چون سوخته بیدم کنون
تا چند بارم اشک خون گر راوق افشان نیستم .

خاقانی (دیوان چ سجادی ص 454).


راوق جام فروریخته از سوخته بید
آب گل گویی با معصفر آمیخته اند.

خاقانی .


رجوع به سوخته بید شود.
- سوخته ٔ تریاک ؛ تفاله ٔ تریاک کشیده شده .
- سوخته ٔ تنباکو ؛ تنباکوی کشیده شده .
- سوخته جان ؛ مصیبت دیده . ستمدیده :
ما را چو دست سوخته میداشتی بعدل
در پای ظلم سوخته جان چون گذاشتی .

خاقانی .


- سوخته چیزی بودن ؛ فریفته ، اسیر، عاشق ، واله ، شیدای او بودن :
سینه ٔ خاقانی است سوخته ٔ عشق او
او بجفا میدهد سوختگان را بباد.

خاقانی .


اندر دل سنگ اگرنشان جویی
هم سوخته ٔ هوای او بینی .

خاقانی .


بده قرضه کمکی تا عطات پندارم
مگو که سوخته ٔ من چه خام پندار است .

خاقانی .


نقل است که صادق روزی تنها در راهی میرفت اﷲاﷲ میگفت ، سوخته ای بر عقب او میرفت و بر موافقت او اﷲاﷲ میگفت . (تذکرة الاولیای عطار).
ای مرغ سحر عشق ز پروانه بیاموز
کآن سوخته را جان شد و آواز نیامد.

سعدی .


- سوخته ٔ گرم رو :
عشق توأم پوستین گر بدرد گو بدر
سوخته ٔ گرم رو تا چکند پوستین .

خاقانی .


- سوخته خرمن ؛ آنکه هستی از دست داده :
بر بستر هجرانت بینند و نپرسندم
کای سوخته خرمن گو آخر ز چه غمگینی .

سعدی .


عیبش مکنید هوشمندان
گر سوخته خرمنی بزارد.

سعدی (دیوان چ مصفا ص 631).


هر کجا سروقدی چهره چو یوسف بنمود
عاشقی سوخته خرمن چو زلیخا برخاست .

سعدی .


برق غیرت چو چنین میجهد از مکمن غیب
تو بفرما که من سوخته خرمن چه کنم .

حافظ.


- سوخته دامان ؛ دامان آتش گرفته :
چرخ را هر سحر از دود نفس
همچو شب سوخته دامان چه کنم .

خاقانی .


- سوخته طالع ؛ بدبخت . بداقبال . بی ستاره .
- سوخته طلب ؛ طلب لاوصول یا صعب الوصول .
- سوخته ٔ کسی بودن ؛ سخت دوستار او بودن : حره ٔ ختلی عمتش که خود سوخته ٔ او بود. (تاریخ بیهقی ).
- سوخته مغز ؛ مغز فاسدشده :
جز آن سبک خرد شوربخت سوخته مغز
که غره کرد مر او را بخویشتن شیطان .

فرخی .



فرهنگ عمید

۱. چیزی که آتش در آن افتاده، آتش گرفته.
۲. [مجاز] محنت کشیده و آزاردیده.
۳. (اسم، صفت ) [مجاز] کسی که عشق و سوزی داشته باشد.
۴. (اسم ) جسمی سیاه رنگ که از دود تریاک در حقۀ وافور جمع می شود وبعد آن را تبدیل به شیره می کنند.
۵. (اسم ) [قدیمی] از گنج های خسروپرویز: دگر گنج کش خواندی سوخته / کزآن گنج بُود کشور افروخته (فردوسی: ۸/۲۹۷ ).
۶. [مجاز] پررنگ، تیره.

دانشنامه عمومی

سوخته در اصلاح عامیانه و در رابطه با مشتقات تریاک به باقیمانده کربنیته شده تریاک که در هنگام تدخین (کشیدن) در آلت استعمال که متداول ترین آن بافور (یک نوع آلت متداول و قدیمی کشیدن تریاک) هست و در قسمت حقه سفالی، سرامیکی یا چینی آن از طریق سوراخ کوچکی که در موقع آتشخور شدن تریاک به کمک ذغال گداخته در زمان تدخین (کشیدن) از طریق سوراخ ریز در حقه به صورت ماده خشک و سیاه رنگ جمع می گردد گفته می شود.
این ماده (سوخته) شامل ناخالصیهایی ار قبیل باقیمانده تریاک و مواد اضافه کربنی و خاکستر و همچنین مقدار قابل ملاحظه ای خواص مورفینی در تریاک می باشد و با حل شدن در آب از ناخالصیها جدا شده و با صاف کردن آب از ناخالصیها به گونه هایی متفاوت و مشابه مورد استفاده قرار می گیرد. در بعضی موارد افرادی که وابستگی شدید به تریاک دارند این سوخته را مکیده یا آب آن را می خورند و یا با تغلیظ به وسیله جوشاندن آب شیره آن را می گیرند.

نقل قول ها

سوخته (فیلم). سوخته (به انگلیسی: BURNET) یک فیلم کمدی درام به کارگردانی جان ولز و نوشته استیون نایت می باشد. این فیلم در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۵ توسط کمپانی وینستون عرضه شد.

گویش مازنی

/sooKhte/ تفاله ی تریاک کشیده شده در وافور که در طب سنتی برای رفع سرماخوردگی و اسهال مورد استفاده قرار می گرفت

تفاله ی تریاک کشیده شده در وافور که در طب سنتی برای رفع سرماخوردگی ...


واژه نامه بختیاریکا

آزمند

پیشنهاد کاربران

محروق

نهایت شیفتگی و از خود گذشتگی. به تکامل رسیدن. مرحله نهایی تصوف : - خام بدم، پخته شدم، سوختم - که در زبان فرانسه میتوان ( Accompli ( e ترجمه اش کرد.

جزغاله


فتیله؛ پارچه ی نیمدار

در کردستان برای تحصیلات تا حد متوسطه گفته شد. کسانی که مختصری از صرف و نحو و فقه یاد می گرفتند.
در دوره عثملنی هم عنوان سوخته برای طلاب دینی یا دانش آموختگانی که تحصیلات متوسطه داشتند به کار می رفت.


کلمات دیگر: