مترادف گزاردن : ادا کردن، بجای آوردن، پرداختن، تادیه، تادیه کردن
گزاردن
مترادف گزاردن : ادا کردن، بجای آوردن، پرداختن، تادیه، تادیه کردن
فارسی به انگلیسی
to perform or say, to serve
comment
مترادف و متضاد
ادا کردن، بجایآوردن
پرداختن، تادیه، تادیه کردن
۱. ادا کردن، بجایآوردن
۲. پرداختن، تادیه، ، تادیه کردن
فرهنگ فارسی
( مصدر ) ( گزارد خواهد گزارد بگزار گزارنده گزارا گزارده گزارش گزار گزاره ) ۱ - انجام دادن بجا آوردن : که مرترا شغلی پیش آید هر چند ترا کفایت گزاردن آن باشد مستبد رای خویش مباش . ۲ - پرداختن تادیه کردن ( وام مالیات و غیره ) : آن مرد در تذکره نگاه کرد و در آنجا نوشته بود که هزار درم وام دارم . پس آن مرد وام او بگزارد . ۳ - رسانیدن تبلیغ کردن ( پیغام پیغمبری و غیره ) : رسول پیغامها گزارد و بهرام جواب این قدر داد که ملک حق و میراث من است . ۴ - بیان کردن اظهار کردن : سخن گزاردن پاسخ گزاردن . ۵ - شرح دادن تفسیر کردن . ۶ - ترجمه کردن . ۷ - صرف کردن خرج کردن : بدترین مال آنست که از حرام جمع آوری و باثام بگزاری . ۸ - طرح نقاشی کردن . یا گزاردن حق . ۱ - جزا دادن . ۲ - حق چیزی را ادا کردن : اگر گفتم دعای می فروشان چه باشد ? حق نعمت میگزارم . ( حافظ ) یا گزاردن خواب . تعبیر کردن آن . یا گزاردن شغل . بجا آوردن شغل و کار : مر ترا شغلی پیش آید هر چند ترا کفایت گزاردن آن باشد مستبد رای خویش مباش . یا گزاردن فریضه . نماز گزاردن : گفت بیک تیمم بیش از یک فریضه گزاردن رواست . یا گزاردن مال . پرداختن آن : قرار رفته بود که روز دیگر این مال بگزارد ... یا گزاردن نماز . نماز خواندن نماز گزاردن . یا گزاردن وام . ادای دین کردن .
فرهنگ معین
(گُ رْ دَ ) [ په . ] (مص م . ) ۱ - ادا کردن ، انجام دادن . ۲ - بیان کردن .
لغت نامه دهخدا
گزاردن . [ گ ُ دَ ] (مص ) (از: گزار + دن ، پسوند مصدری ). گزاریدن . گزاشتن . جزو اول ویچار (شرح کردن ، توضیح دادن )، سانسکریت ویچاریتی (سنجیدن ، تأمل کردن ، وارسی کردن )، ویچارا (تأمل ، سنجیدن )، ویچارانا (تأمل ، شرح دادن )، پهلوی ویچاریشن ویچارتن . و رجوع شود به هوبشمان ایضاً. (حاشیه ٔ برهان چ معین ). || ادا کردن . انجام دادن . بجا آوردن چنانکه در نماز، طاعت ، حق ،شکر، شغل ، کار، مقصود، فرض ، فریضه ، حج :
شب سده است یکی آتش بلندافروز
حق است مر سده را بر تو حق او بگزار.
شغل همه درسنجی ، داد همه بستانی
کار همه دریابی حق همه بگزاری .
من دل بتو سپردم تا شغل من بسنجی
ز آن دل بتو سپردن تا حق من گزاری .
سلطان آب خواست و طهارت کرد و دو رکعت نماز بگزارد. (تاریخ سیستان ). و در بازنمودن آن حق نعمت این خاندان بزرگ را گزارده باشد. (تاریخ بیهقی ). که مر ترا شغلی پیش آید، هرچند ترا کفایت گزاردن آن باشد، مستبد رأی خویش مباش . (منتخب قابوسنامه ).
حق هر کس بکم آزاری بگزارم
که مسلمانی این است و مسلمانم .
بگزار بشکر حق آن کس
کو کرد دل تو عقل را کان .
آن است خرد که حق این جادو
مرد از ره دین و زهد بگزارد.
فرمود که چون آب نیست تیمم کنید و نماز گزارید. (قصص الانبیاء ص 219).
فرض یزدان را بگزارد هر کس که کند
خدمت خاصه ٔ سلطان بخلا و بملا.
کار آنچنان که آید بگزارم
عمر آنچنان که باید بگسارم .
گفت بترسم که یزدان را شکر بواجبی نتوانم گزارد. (نوروزنامه ).
منت بکن و فریضه ٔ حق بگزار
و آن لقمه که داری ز کسان باز مدار.
ما متعجبیم ... که طاعت امیر خود نداشتی و فرمانی که خدای تعالی بر تو کرده بود نگزاردی . (تاریخ بخارا نرشخی ). از قضا عفو خواست و به حج رفت و حج گزارد و مدتی به عراق باشید. (تاریخ بخارا نرشخی ص 4). حق سخن بدین جمله گزارده نشدی . (کلیله و دمنه ). هر که صلت دهد حق مهتری گزارد. (راحةالصدور راوندی ).
طهارتی کرد و دو رکعت نماز بی نیاز بگزارد. (سندبادنامه ).
حاجت بنمای تا برآرم
مقصود بگوی تا گزارم .
گفت یا باسلیمان من از آن میترسم که بقیامت جد من دست در من زند که چرا حق متابعت من نگزاردی . (تذکرةالاولیاء عطار). حسن گفت اکنون وقت حج است برو حج بگزار. (تذکرةالاولیاء عطار).
نتوان گزارد حق ثنای ملک بشعر
نتوان به آسمان ز ره نردبان رسید.
ای ایاز این کار را زوتر گزار
زآنکه نوعی ز انتقام است انتظار.
او فرض خدا نمیگزارد
از قرض تو نیز غم ندارد.
دو رکعت نماز گزاردم . (انیس الطالبین نسخه ٔ خطی مؤلف ص 17).و او را بر دیگر آتشها تفضیل نهاد تا شکر نعمت او گزارده باشد. (تاریخ قم ص 83).
|| پرداختن . تأدیه کردن ، چنانکه در وام ، قرض ، خراج ، مالیات :
گزارم فام طبع خود به اندک مدح صدر تو
که از انعام اسلاف تو اندر فام بسیارم .
آن مرد در تذکره نگاه کرد و در آنجا نوشته بود که هزار درم وام دارم ، پس آن مرد وام او بگزارد. (تذکرةالاولیاء).
خراج اگر نگزارد کسی بطیبت نفس
بقهراز او بستاند کمینه سرهنگی .
|| رسانیدن . تبلیغ، چنانکه در پیغام :
بدو گفت آری گزارم پیام
برینسان که گفتی و بردی تو نام .
پیغام امیرالمؤمنین گزارد بنزدیک ایشان . (تاریخ سیستان ). من پیغام بتمامی بگزارم ... بازگشتم و جواب بازبردم . (تاریخ بیهقی ). رسول پیغامها گزارد و بهرام جواب این قدر دادکه ملک حق و میراث من است . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 76). و این پیغام به رسول (ص ) گزار و پیغمبر (ص ) جواب داد که اپرویز را دوش کشتند شما این سخن را بهر که میگویید. (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 106). || ادا کردن . بیان کردن . اظهار کردن . در میان نهادن ، چنانکه در سخن ، قول : پاسخ :
همان نیز داننده مرد کهن
که از پادشاهان گزارد سخن .
سخنها شنیدی تو پاسخ گزار
که کندی نه خوب آید از شهریار.
بپرسم ترا راست پاسخ گزار
اگر بخردی کام کژی مخار.
روز و شب از آرزوی جنگ و شبیخون
جز سخن جنگ بر زبان نگزاری .
در سرم افکنده چرخ بر که سپارم عنان
بر لبم آورده جان با که گزارم عنا.
|| صرف کردن : بدترین مال آن است که از حرام جمع آری و به آثام بگزاری . (راحةالصدور راوندی ). || خواب گزاردن . تعبیر کردن خواب : یوسف به زندان اندر شد و بنماز ایستاد نماز کردی و با زندانیان حدیث کردی و ایشان را دل خوش کردی و یا خواب گزاردی و هیچکس چندان خواب نبیند که مجوسان . (ترجمه ٔ طبری بلعمی ). ترا از نیکوکاران می شماریم تا زندانیان را خوابها میگزاری . (ترجمه ٔ طبری بلعمی ). و هر کسی خواب داند گزاردن و استاد بود چون کسی او را خوابی پرسد اگر آن خواب بد بود او خاموش بود نگزارد. (ترجمه ٔ بلعمی ).
که بگزارد او خواب شاه جهان
نهفته برآرد زبند نهان .
حضرت خواجه با من این خواب را میگزاردند. (انیس الطالبین نسخه ٔ خطی مؤلف ص 138). || رها کردن . ترک کردن . (ناظم الاطباء). || نقش و طرح کردن اول نقاشان وطراحان . (برهان ).
شب سده است یکی آتش بلندافروز
حق است مر سده را بر تو حق او بگزار.
فرخی .
شغل همه درسنجی ، داد همه بستانی
کار همه دریابی حق همه بگزاری .
منوچهری .
من دل بتو سپردم تا شغل من بسنجی
ز آن دل بتو سپردن تا حق من گزاری .
منوچهری .
سلطان آب خواست و طهارت کرد و دو رکعت نماز بگزارد. (تاریخ سیستان ). و در بازنمودن آن حق نعمت این خاندان بزرگ را گزارده باشد. (تاریخ بیهقی ). که مر ترا شغلی پیش آید، هرچند ترا کفایت گزاردن آن باشد، مستبد رأی خویش مباش . (منتخب قابوسنامه ).
حق هر کس بکم آزاری بگزارم
که مسلمانی این است و مسلمانم .
ناصرخسرو.
بگزار بشکر حق آن کس
کو کرد دل تو عقل را کان .
ناصرخسرو.
آن است خرد که حق این جادو
مرد از ره دین و زهد بگزارد.
ناصرخسرو.
فرمود که چون آب نیست تیمم کنید و نماز گزارید. (قصص الانبیاء ص 219).
فرض یزدان را بگزارد هر کس که کند
خدمت خاصه ٔ سلطان بخلا و بملا.
مسعودسعد.
کار آنچنان که آید بگزارم
عمر آنچنان که باید بگسارم .
مسعودسعد.
گفت بترسم که یزدان را شکر بواجبی نتوانم گزارد. (نوروزنامه ).
منت بکن و فریضه ٔ حق بگزار
و آن لقمه که داری ز کسان باز مدار.
خیام .
ما متعجبیم ... که طاعت امیر خود نداشتی و فرمانی که خدای تعالی بر تو کرده بود نگزاردی . (تاریخ بخارا نرشخی ). از قضا عفو خواست و به حج رفت و حج گزارد و مدتی به عراق باشید. (تاریخ بخارا نرشخی ص 4). حق سخن بدین جمله گزارده نشدی . (کلیله و دمنه ). هر که صلت دهد حق مهتری گزارد. (راحةالصدور راوندی ).
طهارتی کرد و دو رکعت نماز بی نیاز بگزارد. (سندبادنامه ).
حاجت بنمای تا برآرم
مقصود بگوی تا گزارم .
نظامی .
گفت یا باسلیمان من از آن میترسم که بقیامت جد من دست در من زند که چرا حق متابعت من نگزاردی . (تذکرةالاولیاء عطار). حسن گفت اکنون وقت حج است برو حج بگزار. (تذکرةالاولیاء عطار).
نتوان گزارد حق ثنای ملک بشعر
نتوان به آسمان ز ره نردبان رسید.
کمال الدین اسماعیل .
ای ایاز این کار را زوتر گزار
زآنکه نوعی ز انتقام است انتظار.
مولوی .
او فرض خدا نمیگزارد
از قرض تو نیز غم ندارد.
سعدی (گلستان ).
دو رکعت نماز گزاردم . (انیس الطالبین نسخه ٔ خطی مؤلف ص 17).و او را بر دیگر آتشها تفضیل نهاد تا شکر نعمت او گزارده باشد. (تاریخ قم ص 83).
|| پرداختن . تأدیه کردن ، چنانکه در وام ، قرض ، خراج ، مالیات :
گزارم فام طبع خود به اندک مدح صدر تو
که از انعام اسلاف تو اندر فام بسیارم .
سوزنی .
آن مرد در تذکره نگاه کرد و در آنجا نوشته بود که هزار درم وام دارم ، پس آن مرد وام او بگزارد. (تذکرةالاولیاء).
خراج اگر نگزارد کسی بطیبت نفس
بقهراز او بستاند کمینه سرهنگی .
سعدی (گلستان ).
|| رسانیدن . تبلیغ، چنانکه در پیغام :
بدو گفت آری گزارم پیام
برینسان که گفتی و بردی تو نام .
فردوسی .
پیغام امیرالمؤمنین گزارد بنزدیک ایشان . (تاریخ سیستان ). من پیغام بتمامی بگزارم ... بازگشتم و جواب بازبردم . (تاریخ بیهقی ). رسول پیغامها گزارد و بهرام جواب این قدر دادکه ملک حق و میراث من است . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 76). و این پیغام به رسول (ص ) گزار و پیغمبر (ص ) جواب داد که اپرویز را دوش کشتند شما این سخن را بهر که میگویید. (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 106). || ادا کردن . بیان کردن . اظهار کردن . در میان نهادن ، چنانکه در سخن ، قول : پاسخ :
همان نیز داننده مرد کهن
که از پادشاهان گزارد سخن .
فردوسی .
سخنها شنیدی تو پاسخ گزار
که کندی نه خوب آید از شهریار.
فردوسی .
بپرسم ترا راست پاسخ گزار
اگر بخردی کام کژی مخار.
فردوسی .
روز و شب از آرزوی جنگ و شبیخون
جز سخن جنگ بر زبان نگزاری .
فرخی .
در سرم افکنده چرخ بر که سپارم عنان
بر لبم آورده جان با که گزارم عنا.
خاقانی .
|| صرف کردن : بدترین مال آن است که از حرام جمع آری و به آثام بگزاری . (راحةالصدور راوندی ). || خواب گزاردن . تعبیر کردن خواب : یوسف به زندان اندر شد و بنماز ایستاد نماز کردی و با زندانیان حدیث کردی و ایشان را دل خوش کردی و یا خواب گزاردی و هیچکس چندان خواب نبیند که مجوسان . (ترجمه ٔ طبری بلعمی ). ترا از نیکوکاران می شماریم تا زندانیان را خوابها میگزاری . (ترجمه ٔ طبری بلعمی ). و هر کسی خواب داند گزاردن و استاد بود چون کسی او را خوابی پرسد اگر آن خواب بد بود او خاموش بود نگزارد. (ترجمه ٔ بلعمی ).
که بگزارد او خواب شاه جهان
نهفته برآرد زبند نهان .
فردوسی .
حضرت خواجه با من این خواب را میگزاردند. (انیس الطالبین نسخه ٔ خطی مؤلف ص 138). || رها کردن . ترک کردن . (ناظم الاطباء). || نقش و طرح کردن اول نقاشان وطراحان . (برهان ).
گزاردن. [ گ ُ دَ ] ( مص ) ( از: گزار + دن ، پسوند مصدری ). گزاریدن. گزاشتن. جزو اول ویچار ( شرح کردن ، توضیح دادن )، سانسکریت ویچاریتی ( سنجیدن ، تأمل کردن ، وارسی کردن )، ویچارا ( تأمل ، سنجیدن )، ویچارانا ( تأمل ، شرح دادن )، پهلوی ویچاریشن ویچارتن . و رجوع شود به هوبشمان ایضاً. ( حاشیه برهان چ معین ). || ادا کردن. انجام دادن. بجا آوردن چنانکه در نماز، طاعت ، حق ،شکر، شغل ، کار، مقصود، فرض ، فریضه ، حج :
شب سده است یکی آتش بلندافروز
حق است مر سده را بر تو حق او بگزار.
کار همه دریابی حق همه بگزاری.
ز آن دل بتو سپردن تا حق من گزاری.
حق هر کس بکم آزاری بگزارم
که مسلمانی این است و مسلمانم.
کو کرد دل تو عقل را کان.
مرد از ره دین و زهد بگزارد.
فرض یزدان را بگزارد هر کس که کند
خدمت خاصه سلطان بخلا و بملا.
عمر آنچنان که باید بگسارم.
منت بکن و فریضه حق بگزار
و آن لقمه که داری ز کسان باز مدار.
طهارتی کرد و دو رکعت نماز بی نیاز بگزارد. ( سندبادنامه ).
حاجت بنمای تا برآرم
مقصود بگوی تا گزارم.
شب سده است یکی آتش بلندافروز
حق است مر سده را بر تو حق او بگزار.
فرخی.
شغل همه درسنجی ، داد همه بستانی کار همه دریابی حق همه بگزاری.
منوچهری.
من دل بتو سپردم تا شغل من بسنجی ز آن دل بتو سپردن تا حق من گزاری.
منوچهری.
سلطان آب خواست و طهارت کرد و دو رکعت نماز بگزارد. ( تاریخ سیستان ). و در بازنمودن آن حق نعمت این خاندان بزرگ را گزارده باشد. ( تاریخ بیهقی ). که مر ترا شغلی پیش آید، هرچند ترا کفایت گزاردن آن باشد، مستبد رأی خویش مباش. ( منتخب قابوسنامه ).حق هر کس بکم آزاری بگزارم
که مسلمانی این است و مسلمانم.
ناصرخسرو.
بگزار بشکر حق آن کس کو کرد دل تو عقل را کان.
ناصرخسرو.
آن است خرد که حق این جادومرد از ره دین و زهد بگزارد.
ناصرخسرو.
فرمود که چون آب نیست تیمم کنید و نماز گزارید. ( قصص الانبیاء ص 219 ).فرض یزدان را بگزارد هر کس که کند
خدمت خاصه سلطان بخلا و بملا.
مسعودسعد.
کار آنچنان که آید بگزارم عمر آنچنان که باید بگسارم.
مسعودسعد.
گفت بترسم که یزدان را شکر بواجبی نتوانم گزارد. ( نوروزنامه ).منت بکن و فریضه حق بگزار
و آن لقمه که داری ز کسان باز مدار.
خیام.
ما متعجبیم... که طاعت امیر خود نداشتی و فرمانی که خدای تعالی بر تو کرده بود نگزاردی. ( تاریخ بخارا نرشخی ). از قضا عفو خواست و به حج رفت و حج گزارد و مدتی به عراق باشید. ( تاریخ بخارا نرشخی ص 4 ). حق سخن بدین جمله گزارده نشدی. ( کلیله و دمنه ). هر که صلت دهد حق مهتری گزارد. ( راحةالصدور راوندی ).طهارتی کرد و دو رکعت نماز بی نیاز بگزارد. ( سندبادنامه ).
حاجت بنمای تا برآرم
مقصود بگوی تا گزارم.
فرهنگ عمید
ادا کردن، به جا آوردن، انجام دادن: اگر گفتم دعای می فروشان / چه باشد حق نعمت می گزارم (حافظ: ۶۵۲ ).
دانشنامه عمومی
گُزاردَن
جدول کلمات
نهادن
پیشنهاد کاربران
:ورزیدن ، انجام دادن
دکتر کزازی در مورد واژه ی " گزاردن" می نویسد : ( ( گزاردن که به معنی ورزیدن و انجام دادن به کار برده شده است، در پهلوی وزارتن wizārtan بوده است، با بُن اکنون وزار wizār . این مصدر را با وزاستن wizāstan با بن اکنون وزای wizāy که در پارسی "گزاییدن " و "گزای " شده است، نباید درآمیخت. ریخت نژاده ی این مصدر در پارسی گزاشتن می تواند بود. ) )
( ( یکی مرد بود اندر آن روزگار
ز دشت سواران نیزه گزار. ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 274. )
دکتر کزازی در مورد واژه ی " گزاردن" می نویسد : ( ( گزاردن که به معنی ورزیدن و انجام دادن به کار برده شده است، در پهلوی وزارتن wizārtan بوده است، با بُن اکنون وزار wizār . این مصدر را با وزاستن wizāstan با بن اکنون وزای wizāy که در پارسی "گزاییدن " و "گزای " شده است، نباید درآمیخت. ریخت نژاده ی این مصدر در پارسی گزاشتن می تواند بود. ) )
( ( یکی مرد بود اندر آن روزگار
ز دشت سواران نیزه گزار. ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 274. )
تأدیة
به معنی "ادا کردن" یا "انجام دادن" است مانند: نماز گزاردن ( که گاهی بغلط با ذ نوشته شده! ) . . . و یا شکر گزاری . . .
1. به جای آوردن، ادا کردن، انجام دادن، اجرا کردن، پرداختن به کاری
2. بیان کردن، تعبیر کردن، شرح و تفسیر دادن، تبلیغ و آگهی رساندن
مثال: 1. سپاسگزار، نماز گزار، خدمتگزار، برگزاری، گله گزار، حج گزار، کار گزار
2. گزارش، خبرگزاری، پیام گزاری و. . .
و هم آوا است با:
گذاردن: 1. نهادن، برپا کردن، قرار دادن، برقرار کردن 2. وضع کردن، ایجاد کردن، ساختن 3. دادن، سِپُردن
4. گذشتن ( بخشیدن ) ، سپری کردن 5. جا دادن، گرو گذاشتن، رهن دادن، امانت دادن، صبر کردن، امان دادن
6. دستور دادن، رخصت دادن، اجازه دادن 7. رها کردن، ول کردن، بی خیال شدن
مثال: 1. بنیانگذار، حروف گذاری، زیر پا گذاشتن 2. قانونگذار، تأثیر گذار ( اثر گذاری ) ، بارگذاری، صداگذاری
3. واگذاری، سرمایه گذاری 4. بگذر، وقت گذرانی، گشت و گذار 5. بذار باشه، بذار ببینم چی میشه 6. فرمانگذاری، بذارید برم من! 7. فروگذاری، بذار برو!
2. بیان کردن، تعبیر کردن، شرح و تفسیر دادن، تبلیغ و آگهی رساندن
مثال: 1. سپاسگزار، نماز گزار، خدمتگزار، برگزاری، گله گزار، حج گزار، کار گزار
2. گزارش، خبرگزاری، پیام گزاری و. . .
و هم آوا است با:
گذاردن: 1. نهادن، برپا کردن، قرار دادن، برقرار کردن 2. وضع کردن، ایجاد کردن، ساختن 3. دادن، سِپُردن
4. گذشتن ( بخشیدن ) ، سپری کردن 5. جا دادن، گرو گذاشتن، رهن دادن، امانت دادن، صبر کردن، امان دادن
6. دستور دادن، رخصت دادن، اجازه دادن 7. رها کردن، ول کردن، بی خیال شدن
مثال: 1. بنیانگذار، حروف گذاری، زیر پا گذاشتن 2. قانونگذار، تأثیر گذار ( اثر گذاری ) ، بارگذاری، صداگذاری
3. واگذاری، سرمایه گذاری 4. بگذر، وقت گذرانی، گشت و گذار 5. بذار باشه، بذار ببینم چی میشه 6. فرمانگذاری، بذارید برم من! 7. فروگذاری، بذار برو!
به جای آوردن ، انجام دادن
کاربرد در جمله : 🏀🏀🏀
اگر کسی همه ی عمر به صدق دل نماز گزارد
کاربرد در جمله : 🏀🏀🏀
اگر کسی همه ی عمر به صدق دل نماز گزارد
۱. تمام کردن، به فرجام رساندن ، سرانجام رساندن، مجری ساختن.
۲. تشخیص دادن ، تمیز دادن ، فقاهت.
۲. تشخیص دادن ، تمیز دادن ، فقاهت.
جا کردن، جای کردن، تپانیدن،
کلمات دیگر: