کلمه جو
صفحه اصلی

قصرشیرین


برابر پارسی : کاخ شیرین

فارسی به انگلیسی

qasr-e shirin

فرهنگ فارسی

این شهر منسوب است بشیرین زن پرویز کسری که از زیباترین زنان جهان بود . ایرانیان میگفتند برای پرویز سه چیز است که برای هیچیک از شاهان قبل و بعد نبوده و نخواهد بود .
۱ - شهرستانی است که از شمال شرقی به بخش ثلاث ( کرمانشاهان ) از جنوب به بخش چوار ( ایلام ) از مشرق به بخش گیلان و کرند ( شاه آباد ) از مغرب و شمال بکشور عراق محدود است و آن شمال بکشور عراق محدود است و آن شامل بخش های سومار و سرپل ذهاب و بخش مرکزی است . جمع قرای آن ۴۵ و جمعیت ۱٠۱۹٠۲ تن است . ۲ - شهر قصر شیرین مرکزشهرستان حدود ۲۳۲۲۴ تن سکنه . در اطراف آن خرابه هایی است منسوب به خسروپرویز. قصر شیرین کنار الوند رود سر شاهراه تجارتی تهران به کرمانشاه و بغداد قرار دارد .

لغت نامه دهخدا

قصرشیرین. [ق َ رِ شی ] ( اِخ ) این شهر منسوب است به شیرین زن پرویز کسری که از زیباترین زنان جهان بود. ایرانیان میگفتند برای پرویز سه چیز است که برای هیچیک از شاهان قبل و بعد نبوده و نخواهد بود: اسب وی شبدیز و زن وی شیرین و خنیاگر وی باربد. در سبب بنای این شهر گویند پرویز که در کرمانشاه اقامت داشت دستور داد که برای وی باغی به مساحت دو فرسنگ در دو فرسنگ احداث کنند و در آن همه گونه وحوش و طیور فراهم آورند و هزار کس بر آن گماشت. پس از هفت سال که از بنای آن فراغت یافتند از باربد خواننده خواستند که شاه را از آن آگاه سازد. وی سرودی به نام باغ نخجیران ساخت و آن را در حضور شاه خواند، چون شاه از باده مست شد و از شنیدن آواز باربد به طرب آمد شیرین را گفت که از من چیزی بخواه ، شیرین گفت آرزوی من آن است که در این باغ دوجوی سنگی ساخته شود و در آنها شراب جریان یابد و درمیان آن دو برای من قصری بنیاد کنی که در سراسر کشور مانند آن نباشد، شاه که از باده مست بود گفت چنان کنم و سرانجام به قول خود وفا کرد. ( معجم البلدان ).
شهر کوچک قصرشیرین در 735 هزارگزی طهران و 21 هزارگزی مرز ایران و عراق کنار رودخانه الوند واقع شده. مختصات جغرافیایی آن به شرح زیر است : طول 45درجه و 35 دقیقه ، عرض 34 درجه و 31 دقیقه. ارتفاع از سطح دریا 326 متر. اختلاف ساعت با طهران 24 دقیقه و30 ثانیه است ( طهران ساعت 12، قصرشیرین ساعت 11 و 35 دقیقه و 30 ثانیه ). ضمناً طهران 824 گز از قصرشیرین بلندتر است. قصرشیرین به واسطه موقع سیاسی و اقتصادی و واقع شدن در مسیر بزرگترین راه عربستان و فلات مرکزی ایران از ازمنه قدیم دارای اهمیت بوده و بسیاری از سلاطین قدیم در احیاء و آبادی آن اقدام نموده اند، مخصوصاً در عصر خسروپرویز این شهر بسیار آباد و مدتی مقر زمستانی آن سلطان بوده است. در دوره صفویه نیز بناهای معتبری مانند رباط و مسجد در آن بنا گردیده ، از آن به بعد به واسطه ضعف حکومت مرکزی و مخصوصاًجنگ بین الملل اول مانند سایر نقاط غرب رو به ویرانی گذاشت. در زمان رضاشاه نهری از رودخانه الوند برای شهر منشعب گردید که کاملاً مسلط به شهر شده و گنجایش 23 سنگ آب دارد. خیابانها احداث و بناهای دولتی در آن بنا گردید. گرچه مانند سایر اقدامات به پایان نرسید ولی بااین حال شهر قصرشیرین از شهرهای غرب آبادتر و پاکیزه تر است. خیابانی که منتهی به جاده کرمانشاه میگردد خیابان مدائن نامیده شده ، از فلکه مرکزی آن خیابان شاهپور ( سابق ) منشعب در دویست گزی رودخانه به میدان خسرو میرسد، سپس از میدان مذکور در موازات رودخانه تا منبع آب ادامه می یابد و به خیابان خسرو مشهور است. از مقابل منبع آب خیابانی که شیرین نام داشت از مقابل فرمانداری گذشته به پل رودخانه الوند و راه شوسه نفت شاه منتهی میگردد.

قصرشیرین . [ ق َ رِ شی ] (اِخ ) یکی از شهرستان های استان پنجم کشور. حدود و مشخصات آن به شرح زیر است : از طرف شمال خاور به بخش ثلاث از شهرستان کرمانشاهان ، از طرف جنوب به بخش چوار از شهرستان ایلام ، از طرف خاور به بخش گیلان و کرند شهرستان شاه آباد، از طرف باختر و شمال به کشور عراق . شهرستان قصرشیرین از سه بخش به نام بخش مرکزی ، سرپل ذهاب و سومار تشکیل شده است . خلاصه ٔ اطلاعات بخش مرکزی آن به شرح زیر است : حدود: از طرف شمال و باختر به کشور عراق ، از جنوب به بخش سومار، از جنوب خاوری به بخش گیلان ، از خاور به بخش سرپل ذهاب . آب و هوا: هوای بخش مرکزی گرمسیری و آب اکثر قراء آن از رودخانه ٔ الوند تأمین میشود. ارتفاعات : در این بخش سه رشته کوهستان کم ارتفاع به شرح زیر وجود دارد:
1- انتهای کوههای شمالی گیلان غرب که در این بخش به کوه بازی دراز یا بازودراز نامیده میشود. در خاور شهر و خاور رودخانه ٔ الوند با زمین یکسان میشود و بلندترین نقطه ٔ آن در خاور گنبد صوفی به ارتفاع 2320 گز است .
2- رشته ٔ آغ داغ واقع در باختر قصرشیرین . خطالرأس این کوه مرز ایران و عراق است . بلندترین نقطه ٔ آن در شمال پاسگاه برج احمدی به ارتفاع 2105 گز است .
3- کوه سه سر. این کوه بین دهستان ذهاب و دهستان جگرلو واقع شده . رودخانه ٔ قوره تو، بین این کوه و کوه آهنگران جاری است . بلندترین نقطه ٔ آن در باخترآبادی قراویز به ارتفاع 2593 گز است .
مهمترین رودخانه ٔ بخش رودخانه ٔ الوند است که سرچشمه و شعبه ٔ آن در بخش سرپل ذهاب است و تقریباً از وسط بخش میگذرد. قراء دهستان جگرلو و خالصه در کنار شمالی و قراء دهستان نصرآباد در جنوب آن واقع شده اند. شهر قصرشیرین در قسمت شمالی رودخانه ٔ مذکور بنا شده و آب مورد نیاز شهر از آن رودخانه گرفته میشود. رودخانه ٔ شیرین تابستان بیش از یکصد سنگ آب دارد و در حدود آبادی تنگ آب نو از کشور ایران خارج شده وارد کشور عراق میگردد و قصبه ٔ خانقین و قراء تابعه ٔ آن را مشروب مینماید.
رودخانه ٔقوره تو. سرچشمه ٔ این رودخانه نیز در بخش سرپل ذهاب شرح داده شده . از حدود تنگ حمام وارد این بخش میشود ودر طول خود همه جا مرز ایران و عراق محسوب میگردد. آب آن نسبت به رودخانه ٔ الوند کم ، و کمی شور است .
بخش مرکزی از نظر سازمان وزارت کشور از چهار دهستان به نام نصرآباد، جگرلو، خالصه ، قوره تو تشکیل شده است .
جمعقراء بخش 45 و جمعیت آن در حدود 5250 تن است . جمع قراء شهرستان و جمعیت آن به شرح زیر است :
شهر قصرشیرین 1 آبادی 10000 تن
بخش مرکزی 45 آبادی 5250 تن
بخش سومار 18 آبادی 5000 تن
بخش سرپل ذهاب 91 آبادی 13100 تن
جمع 155 آبادی 33350 تن
(از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).


قصرشیرین . [ق َ رِ شی ] (اِخ ) این شهر منسوب است به شیرین زن پرویز کسری که از زیباترین زنان جهان بود. ایرانیان میگفتند برای پرویز سه چیز است که برای هیچیک از شاهان قبل و بعد نبوده و نخواهد بود: اسب وی شبدیز و زن وی شیرین و خنیاگر وی باربد. در سبب بنای این شهر گویند پرویز که در کرمانشاه اقامت داشت دستور داد که برای وی باغی به مساحت دو فرسنگ در دو فرسنگ احداث کنند و در آن همه گونه وحوش و طیور فراهم آورند و هزار کس بر آن گماشت . پس از هفت سال که از بنای آن فراغت یافتند از باربد خواننده خواستند که شاه را از آن آگاه سازد. وی سرودی به نام باغ نخجیران ساخت و آن را در حضور شاه خواند، چون شاه از باده مست شد و از شنیدن آواز باربد به طرب آمد شیرین را گفت که از من چیزی بخواه ، شیرین گفت آرزوی من آن است که در این باغ دوجوی سنگی ساخته شود و در آنها شراب جریان یابد و درمیان آن دو برای من قصری بنیاد کنی که در سراسر کشور مانند آن نباشد، شاه که از باده مست بود گفت چنان کنم و سرانجام به قول خود وفا کرد. (معجم البلدان ).
شهر کوچک قصرشیرین در 735 هزارگزی طهران و 21 هزارگزی مرز ایران و عراق کنار رودخانه ٔ الوند واقع شده . مختصات جغرافیایی آن به شرح زیر است : طول 45درجه و 35 دقیقه ، عرض 34 درجه و 31 دقیقه . ارتفاع از سطح دریا 326 متر. اختلاف ساعت با طهران 24 دقیقه و30 ثانیه است (طهران ساعت 12، قصرشیرین ساعت 11 و 35 دقیقه و 30 ثانیه ). ضمناً طهران 824 گز از قصرشیرین بلندتر است . قصرشیرین به واسطه ٔ موقع سیاسی و اقتصادی و واقع شدن در مسیر بزرگترین راه عربستان و فلات مرکزی ایران از ازمنه ٔ قدیم دارای اهمیت بوده و بسیاری از سلاطین قدیم در احیاء و آبادی آن اقدام نموده اند، مخصوصاً در عصر خسروپرویز این شهر بسیار آباد و مدتی مقر زمستانی آن سلطان بوده است . در دوره ٔ صفویه نیز بناهای معتبری مانند رباط و مسجد در آن بنا گردیده ، از آن به بعد به واسطه ٔ ضعف حکومت مرکزی و مخصوصاًجنگ بین الملل اول مانند سایر نقاط غرب رو به ویرانی گذاشت . در زمان رضاشاه نهری از رودخانه ٔ الوند برای شهر منشعب گردید که کاملاً مسلط به شهر شده و گنجایش 23 سنگ آب دارد. خیابانها احداث و بناهای دولتی در آن بنا گردید. گرچه مانند سایر اقدامات به پایان نرسید ولی بااین حال شهر قصرشیرین از شهرهای غرب آبادتر و پاکیزه تر است . خیابانی که منتهی به جاده ٔ کرمانشاه میگردد خیابان مدائن نامیده شده ، از فلکه ٔ مرکزی آن خیابان شاهپور (سابق ) منشعب در دویست گزی رودخانه به میدان خسرو میرسد، سپس از میدان مذکور در موازات رودخانه تا منبع آب ادامه می یابد و به خیابان خسرو مشهور است . از مقابل منبع آب خیابانی که شیرین نام داشت از مقابل فرمانداری گذشته به پل رودخانه ٔ الوند و راه شوسه ٔ نفت شاه منتهی میگردد.
آب شهر قسمتی به وسیله ٔ لوله و قسمتی به وسیله ٔ نهرهای کوچک که از نهر پهلوی منشعب میگردند تأمین میشود. فقط آب مخصوص بهداری و قرنطینه تصفیه میشود. هوای قصرشیرین گرمسیری است ولی به واسطه ٔ وجودرودخانه ٔ الوند و اینکه در حدود 326 گز از سطح دریامرتفعتر است تابستان زیاد گرم نمی شود. گاراژ و مسافرخانه های شهر در طول خیابان شاهپور (سابق ) و اکثر دکاکین شهر در طول خیابان خسرو واقع است . از عمارات زیبا و قابل توجه ، بنای قرنطینه ٔ شهر است . روشنائی شهر به وسیله ٔ دو موتور مولد برق که به شرکت سهامی دایر شده است تأمین شده و فقط شبها روشن است . در این شهر بیمارستان وجود ندارد، فقط دارای دو درمانگاه دولتی درمانگاه شهرداری و درمانگاه قرنطینه است . شهر قصرشیرین در حدود 10هزار تن جمعیت دارد ولی در زمستان به واسطه ٔ مراجعت ایلات عشایر از ییلاق بیش از 12هزار تن سکنه پیدا میکند. از آثار و ابنیه ٔ باستانی خرابه هائی در اطراف شهر دیده میشود که وضع فعلی آنها قابل اهمیت نیست .


دانشنامه عمومی

قصر شیرین (فیلم). قصر شیرین فیلمی به کارگردانی و تهیه کنندگی رضا میرکریمی و به نویسندگی محسن قرایی و محمد داودی ساخته سال ۱۳۹۷ است. این فیلم برای اولین بار در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر اکران شد.
جلال مرادی ۴۲ ساله در طی تصادفی خانواده ای را به قتل می رساند، اما تصادف در دادگاه غیرعمد شناخته می شود. او پس از گذراندن دوران زندان، همسر و فرزندانش را ترک کرده و به شهری دیگر می رود، پس از دو سال به شهرش بازمی گردد زیرا که زنش دچار مرگ مغزی شده است.

فرهنگ فارسی ساره

کاخ شیرین


نقل قول ها

قصر شیرین از شهرهای استان کرمانشاه در غرب ایران است..
• «میانهٔ بغداد و همدان در کنار نهر واقع است و آن قصر را کسری پرویز برای شیرین، معشوقهٔ خود، بنا نهاده. از برای کسری پرویز، سه چیز بود که از برای پادشاهان دیگر نبوده: معشوقه ای چون شیرین و خواننده ای چون باربد، اسبی چون شبدیز؛ و قصر شیرین الی الآن باقی است و آن، قصری است بلند و عالی؛ مشتمل بر ایوانات و غرفات. در سبب بنای آن، اختلاف کرده اند. گویند چنان که در کتب فرس مسطور است شیرین به سبب تحریک پرویز از ارمن به مداین آمد. در آن حال، خسروپرویز از خوف پدر، از مداین گریخته بود. زنان خسرو، چون شیرین را دیدند بر او حسد بردند و به او گفتند که خسرو امر نموده که از برای تو، قصری بسازیم که در آنجا باشی تا خسرو بازگردد و به عداوت، در زمینی شوره زار و بدهوا، قصر شیرین رابنا نهادند؛ و گویند که شیرین، مایل به شیر بود و گوسقند در نزدیک قصر به سبب بدی زمین و کمی علف، نگهداشتن مقدور نبود، بدان سبب، گوسفندان در دو فرسخی قصر به چرا مشغول بودند و شیر را تا قصر، چون می آوردند روغن از او، سوا می شد و خوب نمی آمد. پس به دستیاری فرهاد، جویی از سنگ تراشیده شده و روی جوی به سنگهای تراش پوشیده گردید و چون جایی که گوسفندان چرا می نمودند نسبت به مکان قصر، مرتفع بود، همه جا خاک ریخته و جوی را مرتفع ساختند و از دو فرسخی، شیر را دوشیده از جوی روان می شد و در میان قصر به حوضی که ساخته بودند می ریخت و تا حال، آن علامات باقی است.» در «آثار البلاد و اخبار العباد/ اقلیم رابع / قصرشیرین» (نگاشته به سال ۶۷۴ق/ ۱۲۷۵م) -> ابوعبدالله زکریا قزوینی

پیشنهاد کاربران

در پارسی " کاخ شیرین" : برابر تاریخ ایران در زمان ساسانیان ( نوشته کریستین سن ) خسرو جوان ساسانی پیش از تاجگذاری و شورش بهرام چوبین با شیرین ارمنی آشنا شد و در پی زناشویی برآمد ولی مرگ پدر و پس از آن شورش بهرام چوبین و رخداد های دیگر این پیوند به درازا کشید از اینرو وی برای شیرین در نزدیکی کرمانشاه کاخی ساخت که به کاخ شیرین و تازی آن قصر شیرین نام گرفت، داستان فرهاد و شیرین نیز از همین جا آغاز گردید.


کلمات دیگر: