لایعقل

بی عقل، بی خرد
۱- ( جمله فعلی ) در نمی یابد فهم نمی کند. ۲- نادان بی خرد : هر آدمی که نظر با یکی ندارد و دل بصورتی ندهد صورتیست لایقعل . ( سعدی .کلیات )
نادان . بی خرد .

(یَ قِ ) [ ع . ] (ص مر. ) نادان ، بی خرد.

لایعقل. [ ی َ ق ِ ] ( ع ص مرکب ) ( از: لا + یعقل ) نادان. بی خرد. بی عقل. صیغه مضارع منفی است و برای استمرار می آید و در صفت حیوان واقع میشود بجهت اظهار کمال نادانی او یعنی الحال هم بی عقل است و در استقبال هم بی عقل خواهد ماند. ( غیاث ) :
ناصرخسرو به راهی میگذشت
مست و لایعقل نه چون میخوارگان
دید قبرستان و مبرز روبرو
بانگ برزد گفت کای نظارگان
نعمت دنیا و نعمت خواره بین
اینش نعمت اینش نعمت خوارگان.نگاری مست و لایعقل چو ماهی
درآمد از در مسجد پگاهی.هر آدمی که نظر با یکی ندارد ودل
به صورتی ندهد صورتیست لایعقل.چو ترتیبکی داشتم در شراب
ز لایعقلی کردمی اجتناب.بس بگشتم که بپرسم سبب درد فراق
مفتی عقل در این مسئله لایعقل بود.گفتم از مدرسه پرسم سبب حرمت می
در هرکس که زدم بیخود و لایعقل بود.

بی عقل، بی خرد.