مترادف کتم : اختفا، پنهان، پوشیده، نهان، پوشیدن، نهان کردن، نهان داشتن، وسمه، شمشاد
کتم
مترادف کتم : اختفا، پنهان، پوشیده، نهان، پوشیدن، نهان کردن، نهان داشتن، وسمه، شمشاد
مترادف و متضاد
۱. اختفا، پنهان، پوشیده، نهان
۲. پوشیدن، نهان کردن، نهانداشتن
۳. وسمه
۴. شمشاد
فرهنگ فارسی
۱ - ( مصدر ) پنهان داشتن پوشیده داشتن . ۲ - ( اسم ) پوشیدگی اختفا . یا کتم عدم . جهان نیستی ( که در پرد. اختفا ست ) : [ تا چنین صورتی عجیب از کتم عدم بعرص. وجود آید ] . ( انور سهیلی ) یا کتم غیب . جهان پوشیده عالم غیب : [ اگر که رای تو شمعی برا دیده نهاد بکتم غیب توان دید راز پنهانی ] . ( وحشی )
کون خرما
کون خرما
فرهنگ معین
(کَ ) [ ع . ] ۱ - (مص م . ) پنهان کردن ، پوشاندن . ۲ - (اِمص . ) پوشیدگی ، اختفا. ۳ - (اِ. ) وسمه . ۴ - شمشاد.
لغت نامه دهخدا
کتم. [ ک ُ ] ( ع اِ ) برگ نیل. کَتَم. ( منتهی الارب ). برگ نیل و وسمه. ( ناظم الاطباء ). رجوع به کَتَم شود. || ( اِخ ) شهری است. ( منتهی الارب ).
کتم. [ ک َ ] ( ع مص ) پنهان داشتن چیزی را. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). پوشیدن و پنهان کردن چیزی. ( ترجمان القرآن جرجانی ص 81 ). پوشیدن راز. ( دهار ) ( تاج المصادر بیهقی ). کِتمان. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) :
نی ز بخل سیم و مال و زر خام
از برای کتم آن سر از عوام.
|| ( اِ ) سخن. ( یادداشت مؤلف ). کَتمَة :
در کتم همه اول گفتار تو بودی
گفتار هنر را همه کردار تو بودی.
- کتم عدم ؛ جهان نیستی ( که در پرده اختفاء است ). ( از فرهنگ فارسی معین ) :
ز آغازبودش به داد آورید
خدای این جهان را ز کتم عدم.
خیمه وجود بر سر کتم عدم زند.
در کتم عدم گریخت نقصان.
سوی وجود آمد و در باز کرد.
وزانجا به صحرای محشر برد.
- کتم غیب ؛ جهان پوشیده. عالم غیب. ( فرهنگ فارسی معین ) :
حرصهای رفته اندرکتم غیب
تاختن آورد و سر برزد ز جیب.
به کتم غیب توان دید راه پنهانی.
کتم. [ ک َ ت َ / ک َ ] ( ع اِ ) گیاهی است که وسمه نامندش به حنا آمیخته یا بدون آن خضاب کنند موی را و رنگش دیر ماند و چون بیخ آن بجوشانند سیاهی نوشتن شود. ( منتهی الارب ) . کِتمان. ( اقرب الموارد ). کُتمان. ( منتهی الارب ). وسمه را گویند و آن برگی باشد که زنان ابروها را بدان رنگ کنند و آن برگ نیل است چه به عربی ورق النیل خوانند. ( برهان ) ( آنندراج ). وسمه و برگ نیل که رنگ نیز گویند و بدان خضاب کنند. ( ناظم الاطباء ). جوهری گوید: «گیاهی است که به وسمه مخلوط کرده و بدان خضاب کنند». شاید کتم چیزی باشد که امروز بدان رنگ می گوییم. ( یادداشت مؤلف ). بعضی گویند وسمه است لیث گوید نباتی است که او را با وسمه از جهت خضاب موی استعمال کنند. ازهری گوید نباتی است که در لون او سرخی آمیخته بود. سعد گوید این نبات بر سرهای کوه باشد و عزیز باشد و به وسمه مشابه بود و در بعضی مواضعبا وسمه از یکجای روید. گویند در عرب روغنی است که او را مکتومه گویند بسبب آنکه کتم و زعفران داخل اجزای اوست. ( ترجمه صیدنه ابوریحان ). کتم وسمه است بری و بستانی می باشد و بری را در مازندران و شکابن شال خنی نامند یعنی حنای شغال و کتم غیر برگ نیل است چه گیاه نیل شبیه است به گیاه کتان و ساق نیل مجوف است وبرگ وسمه شبیه به برگ مورد و ساقش غیرمجوف و ثمرش بقدر فلفلی و بعد از رسیدن سیاه می شود و دشتی و کوهی آن در کنار رودخانه های ریگ دار می روید و شاخه های او انبوه تر از شاخه های نیل و برگش از آن عریض تر و درازترمی باشد و بعضی برگ نیل را وسمه دانسته اند و خلاف واقع است. ( تحفه حکیم مؤمن ص 216 ). رجوع به کُتمان و کُتم شود : بوبکر صدیق خضاب به حنا و کتم کرد و کتم وسمه باشد. ( یواقیت العلوم ص 216 ). || شمشاد. ( یادداشت مؤلف ). رجوع به شمشاد شود.
کتم. [ ک َ ] ( ع مص ) پنهان داشتن چیزی را. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). پوشیدن و پنهان کردن چیزی. ( ترجمان القرآن جرجانی ص 81 ). پوشیدن راز. ( دهار ) ( تاج المصادر بیهقی ). کِتمان. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) :
نی ز بخل سیم و مال و زر خام
از برای کتم آن سر از عوام.
مولوی.
و رجوع به کتمان شود.|| ( اِ ) سخن. ( یادداشت مؤلف ). کَتمَة :
در کتم همه اول گفتار تو بودی
گفتار هنر را همه کردار تو بودی.
منوچهری.
و رجوع به کَتمَة شود. || ( اِمص ) پوشیدگی. اختفا. اخفای سر. || امتناع. || ( اِ ) پرده. ( ناظم الاطباء ).- کتم عدم ؛ جهان نیستی ( که در پرده اختفاء است ). ( از فرهنگ فارسی معین ) :
ز آغازبودش به داد آورید
خدای این جهان را ز کتم عدم.
ناصرخسرو.
وز بهر آنکه نیست شود هر چه هست اوخیمه وجود بر سر کتم عدم زند.
خاقانی.
عبدالغفارکز کمانش در کتم عدم گریخت نقصان.
خاقانی.
مقبلی از کتم عدم ساز کردسوی وجود آمد و در باز کرد.
نظامی.
دگر ره به کتم عدم در بردوزانجا به صحرای محشر برد.
سعدی ( بوستان ).
تا چنین صورتی عجیب از کتم عدم به عرصه وجود آید. ( انوار سهیلی ).- کتم غیب ؛ جهان پوشیده. عالم غیب. ( فرهنگ فارسی معین ) :
حرصهای رفته اندرکتم غیب
تاختن آورد و سر برزد ز جیب.
مولوی.
اگر که رأی تو شمعی براه دیده نهادبه کتم غیب توان دید راه پنهانی.
وحشی.
کتم. [ ک َ ت َ / ک َ ] ( ع اِ ) گیاهی است که وسمه نامندش به حنا آمیخته یا بدون آن خضاب کنند موی را و رنگش دیر ماند و چون بیخ آن بجوشانند سیاهی نوشتن شود. ( منتهی الارب ) . کِتمان. ( اقرب الموارد ). کُتمان. ( منتهی الارب ). وسمه را گویند و آن برگی باشد که زنان ابروها را بدان رنگ کنند و آن برگ نیل است چه به عربی ورق النیل خوانند. ( برهان ) ( آنندراج ). وسمه و برگ نیل که رنگ نیز گویند و بدان خضاب کنند. ( ناظم الاطباء ). جوهری گوید: «گیاهی است که به وسمه مخلوط کرده و بدان خضاب کنند». شاید کتم چیزی باشد که امروز بدان رنگ می گوییم. ( یادداشت مؤلف ). بعضی گویند وسمه است لیث گوید نباتی است که او را با وسمه از جهت خضاب موی استعمال کنند. ازهری گوید نباتی است که در لون او سرخی آمیخته بود. سعد گوید این نبات بر سرهای کوه باشد و عزیز باشد و به وسمه مشابه بود و در بعضی مواضعبا وسمه از یکجای روید. گویند در عرب روغنی است که او را مکتومه گویند بسبب آنکه کتم و زعفران داخل اجزای اوست. ( ترجمه صیدنه ابوریحان ). کتم وسمه است بری و بستانی می باشد و بری را در مازندران و شکابن شال خنی نامند یعنی حنای شغال و کتم غیر برگ نیل است چه گیاه نیل شبیه است به گیاه کتان و ساق نیل مجوف است وبرگ وسمه شبیه به برگ مورد و ساقش غیرمجوف و ثمرش بقدر فلفلی و بعد از رسیدن سیاه می شود و دشتی و کوهی آن در کنار رودخانه های ریگ دار می روید و شاخه های او انبوه تر از شاخه های نیل و برگش از آن عریض تر و درازترمی باشد و بعضی برگ نیل را وسمه دانسته اند و خلاف واقع است. ( تحفه حکیم مؤمن ص 216 ). رجوع به کُتمان و کُتم شود : بوبکر صدیق خضاب به حنا و کتم کرد و کتم وسمه باشد. ( یواقیت العلوم ص 216 ). || شمشاد. ( یادداشت مؤلف ). رجوع به شمشاد شود.
کتم . [ ک َ ] (ع مص ) پنهان داشتن چیزی را. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). پوشیدن و پنهان کردن چیزی . (ترجمان القرآن جرجانی ص 81). پوشیدن راز. (دهار) (تاج المصادر بیهقی ). کِتمان . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) :
نی ز بخل سیم و مال و زر خام
از برای کتم آن سر از عوام .
و رجوع به کتمان شود.
|| (اِ) سخن . (یادداشت مؤلف ). کَتمَة :
در کتم همه اول گفتار تو بودی
گفتار هنر را همه کردار تو بودی .
و رجوع به کَتمَة شود. || (اِمص ) پوشیدگی . اختفا. اخفای سر. || امتناع . || (اِ) پرده . (ناظم الاطباء).
- کتم عدم ؛ جهان نیستی (که در پرده ٔ اختفاء است ). (از فرهنگ فارسی معین ) :
ز آغازبودش به داد آورید
خدای این جهان را ز کتم عدم .
وز بهر آنکه نیست شود هر چه هست او
خیمه ٔ وجود بر سر کتم عدم زند.
عبدالغفارکز کمانش
در کتم عدم گریخت نقصان .
مقبلی از کتم عدم ساز کرد
سوی وجود آمد و در باز کرد.
دگر ره به کتم عدم در برد
وزانجا به صحرای محشر برد.
تا چنین صورتی عجیب از کتم عدم به عرصه ٔ وجود آید. (انوار سهیلی ).
- کتم غیب ؛ جهان پوشیده . عالم غیب . (فرهنگ فارسی معین ) :
حرصهای رفته اندرکتم غیب
تاختن آورد و سر برزد ز جیب .
اگر که رأی تو شمعی براه دیده نهاد
به کتم غیب توان دید راه پنهانی .
نی ز بخل سیم و مال و زر خام
از برای کتم آن سر از عوام .
مولوی .
و رجوع به کتمان شود.
|| (اِ) سخن . (یادداشت مؤلف ). کَتمَة :
در کتم همه اول گفتار تو بودی
گفتار هنر را همه کردار تو بودی .
منوچهری .
و رجوع به کَتمَة شود. || (اِمص ) پوشیدگی . اختفا. اخفای سر. || امتناع . || (اِ) پرده . (ناظم الاطباء).
- کتم عدم ؛ جهان نیستی (که در پرده ٔ اختفاء است ). (از فرهنگ فارسی معین ) :
ز آغازبودش به داد آورید
خدای این جهان را ز کتم عدم .
ناصرخسرو.
وز بهر آنکه نیست شود هر چه هست او
خیمه ٔ وجود بر سر کتم عدم زند.
خاقانی .
عبدالغفارکز کمانش
در کتم عدم گریخت نقصان .
خاقانی .
مقبلی از کتم عدم ساز کرد
سوی وجود آمد و در باز کرد.
نظامی .
دگر ره به کتم عدم در برد
وزانجا به صحرای محشر برد.
سعدی (بوستان ).
تا چنین صورتی عجیب از کتم عدم به عرصه ٔ وجود آید. (انوار سهیلی ).
- کتم غیب ؛ جهان پوشیده . عالم غیب . (فرهنگ فارسی معین ) :
حرصهای رفته اندرکتم غیب
تاختن آورد و سر برزد ز جیب .
مولوی .
اگر که رأی تو شمعی براه دیده نهاد
به کتم غیب توان دید راه پنهانی .
وحشی .
کتم . [ ک ُ ] (ع اِ) برگ نیل . کَتَم . (منتهی الارب ). برگ نیل و وسمه . (ناظم الاطباء). رجوع به کَتَم شود. || (اِخ ) شهری است . (منتهی الارب ).
کتم . [ ک ُ ت ُ ] (اِ) کون خرما. (یادداشت مؤلف ).
کتم . [ ک ُ ت ُ ] (ع اِ) ج ِ کَتوم . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). رجوع به کتوم شود.
کتم . [ ک َ ت َ / ک َ ] (ع اِ) گیاهی است که وسمه نامندش به حنا آمیخته یا بدون آن خضاب کنند موی را و رنگش دیر ماند و چون بیخ آن بجوشانند سیاهی نوشتن شود. (منتهی الارب ) . کِتمان . (اقرب الموارد). کُتمان . (منتهی الارب ). وسمه را گویند و آن برگی باشد که زنان ابروها را بدان رنگ کنند و آن برگ نیل است چه به عربی ورق النیل خوانند. (برهان ) (آنندراج ). وسمه و برگ نیل که رنگ نیز گویند و بدان خضاب کنند. (ناظم الاطباء). جوهری گوید: «گیاهی است که به وسمه مخلوط کرده و بدان خضاب کنند». شاید کتم چیزی باشد که امروز بدان رنگ می گوییم . (یادداشت مؤلف ). بعضی گویند وسمه است لیث گوید نباتی است که او را با وسمه از جهت خضاب موی استعمال کنند. ازهری گوید نباتی است که در لون او سرخی آمیخته بود. سعد گوید این نبات بر سرهای کوه باشد و عزیز باشد و به وسمه مشابه بود و در بعضی مواضعبا وسمه از یکجای روید. گویند در عرب روغنی است که او را مکتومه گویند بسبب آنکه کتم و زعفران داخل اجزای اوست . (ترجمه ٔ صیدنه ابوریحان ). کتم وسمه است بری و بستانی می باشد و بری را در مازندران و شکابن شال خنی نامند یعنی حنای شغال و کتم غیر برگ نیل است چه گیاه نیل شبیه است به گیاه کتان و ساق نیل مجوف است وبرگ وسمه شبیه به برگ مورد و ساقش غیرمجوف و ثمرش بقدر فلفلی و بعد از رسیدن سیاه می شود و دشتی و کوهی آن در کنار رودخانه های ریگ دار می روید و شاخه های او انبوه تر از شاخه های نیل و برگش از آن عریض تر و درازترمی باشد و بعضی برگ نیل را وسمه دانسته اند و خلاف واقع است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ص 216). رجوع به کُتمان و کُتم شود : بوبکر صدیق خضاب به حنا و کتم کرد و کتم وسمه باشد. (یواقیت العلوم ص 216). || شمشاد. (یادداشت مؤلف ). رجوع به شمشاد شود.
فرهنگ عمید
پنهان کردن، پنهان داشتن امری یا چیزی.
* کتم عدم: [قدیمی، مجاز] جهانی که پنهان است و دیده نمی شود، جهان نیستی، نابودی.
* کتم عدم: [قدیمی، مجاز] جهانی که پنهان است و دیده نمی شود، جهان نیستی، نابودی.
پنهان کردن؛ پنهان داشتن امری یا چیزی.
⟨ کتم عدم: [قدیمی، مجاز] جهانی که پنهان است و دیده نمی‌شود؛ جهان نیستی؛ نابودی.
دانشنامه عمومی
کتم (به عربی: کتم) یک شهر در سودان است که در دارفور شمالی واقع شده است. کتم ۴۵٬۰۰۰ نفر جمعیت دارد.
فهرست شهرهای سودان
فهرست شهرهای سودان
wiki: کتم
دانشنامه اسلامی
[ویکی الکتاب] معنی کَتَمَ: پنهان کرد - کتمان کرد
تکرار در قرآن: ۲۱(بار)
کتم و کتمان به معنی پنهان کردن است «کَتَمَ الشَیْءَ کَتْماً وَ کِتْماناً اَخْفاهُ». . مردی از آل فرعون که ایمان خویش را مخفی میداشت، گفت... * . آیه شریفه راجع به کتمان علم و بی خبر گذاشتن مردم شدیداً تهدید میکند به قول ابن عباس و بعضی دیگر آن درباره علماء یهود و نصاری است که رسالت رسول خدا «صلی اللَّه علیه و آله» را که در تورات و انجیل بود کتمان کردند طبرسی بعد از نقل این، فرموده به قولی آیه شامل هر کسی است که ما انزل اللَّه را کتمان دارد و این قول اقوی و اختیار بلخی است. نگارنده نیز اطلاق و عموم را اختیار میکنم زیرا کتمان ما انزل للَّه سد راه خدا و راه سعادت است خواه به وسیله مسلمان باشد یا غیر مسلمان آنانکه وصایت رسول خدا «صلی اللَّه علیه و آله» را کتمان کرده و خلافت را از مسیر اسلامی منحرف کردند مگر ضررش کم بود. در کافی باب البدع از رسول خدا «صلی اللَّه علیه و آله» نقل شده: «اِذا ظَهَرَتِ الْبِدَعُ فی اُمَّتی فَلْیُظْهِر الْعالِمُ عِلْمَهُ فَمَنْ لَمْ یَفْعَلْ فَعَلَیْهِ لَعْنَةُ اللَّهِ». در مجمع از آن حضرت منقول است «مَنْ سُئِلَ عَنْ عِلْمٍ یَعْلَمُهُ فَکَتَمَهُ اُلْجَمَ یَوْمَ الْقَیمَةِ بِلِجامٍ مِنْ نارٍ» در تفسیر عیاشی روایاتی نقل شده که امام باید امام بعدی را معرفی کند و مراد از هدایت در آیه علی «علیه السلام» است و نظیر آن اینها همه از باب بیان مصداق اند.
تکرار در قرآن: ۲۱(بار)
کتم و کتمان به معنی پنهان کردن است «کَتَمَ الشَیْءَ کَتْماً وَ کِتْماناً اَخْفاهُ». . مردی از آل فرعون که ایمان خویش را مخفی میداشت، گفت... * . آیه شریفه راجع به کتمان علم و بی خبر گذاشتن مردم شدیداً تهدید میکند به قول ابن عباس و بعضی دیگر آن درباره علماء یهود و نصاری است که رسالت رسول خدا «صلی اللَّه علیه و آله» را که در تورات و انجیل بود کتمان کردند طبرسی بعد از نقل این، فرموده به قولی آیه شامل هر کسی است که ما انزل اللَّه را کتمان دارد و این قول اقوی و اختیار بلخی است. نگارنده نیز اطلاق و عموم را اختیار میکنم زیرا کتمان ما انزل للَّه سد راه خدا و راه سعادت است خواه به وسیله مسلمان باشد یا غیر مسلمان آنانکه وصایت رسول خدا «صلی اللَّه علیه و آله» را کتمان کرده و خلافت را از مسیر اسلامی منحرف کردند مگر ضررش کم بود. در کافی باب البدع از رسول خدا «صلی اللَّه علیه و آله» نقل شده: «اِذا ظَهَرَتِ الْبِدَعُ فی اُمَّتی فَلْیُظْهِر الْعالِمُ عِلْمَهُ فَمَنْ لَمْ یَفْعَلْ فَعَلَیْهِ لَعْنَةُ اللَّهِ». در مجمع از آن حضرت منقول است «مَنْ سُئِلَ عَنْ عِلْمٍ یَعْلَمُهُ فَکَتَمَهُ اُلْجَمَ یَوْمَ الْقَیمَةِ بِلِجامٍ مِنْ نارٍ» در تفسیر عیاشی روایاتی نقل شده که امام باید امام بعدی را معرفی کند و مراد از هدایت در آیه علی «علیه السلام» است و نظیر آن اینها همه از باب بیان مصداق اند.
wikialkb: ریشه_کتم
گویش مازنی
/kotom/ کاکل & تارک سر، از رستنگاه موی تا فرق سر - نوک درخت ۳موی بافته شده ی زنان & اطراف لب یا چانه - اطراف آلت تناسلی زن ۳ریش
کاکل
۱تارک سر،از رستنگاه موی تا فرق سر ۲نوک درخت ۳موی بافته شده ...
۱اطراف لب یا چانه ۲اطراف آلت تناسلی زن ۳ریش
پیشنهاد کاربران
کَتَمَ:پنهان کرد
ریشه : عربی
ریشه : عربی
پهن گاو که بشکل دایره وار درمی آوردند و می سوزاندند و از حرارتش در پخت و پز استفاده می کردند
درستش بی سرو صدا هست پنهانی
پوشاند
پنهان کرد
کلمات دیگر: