کلاهخود

کلاه خود یا خود کلاهی گنبدی شکل از آهن، فولاد یا فلز دیگر است که سپاهیان بر سر می گذارند. کلاه خود بخشی از زره به شمار می آید که گاه سر تا پای جنگاوران را می پوشاند.
ویکی پدیای انگلیسی.
کلاه خود در قدیم هم چنین پوششی از چرم های مخصوص و پخته شده یا از فلز برای محافظت سر و گردن و گاه صورت جنگجویان بوده است. گونه های دیگری از کلاه خود که در قدیم استفاده می شد اطرافی فروآویخته داشت چنان که پشت گردن و دو گوش شخص را در خود بگیرد و گاهی برای محافظت چهره و بینی نیز یک زره چشم پوش داشت.میان سر و کلاه خود لایه های نرم و سبکی قرار می دادند تا به سر آسیب نرسد و باند عرق گیر در آن قسمت قرار دارد که کلاه خود به سر منتهی می شود. در میدان جنگ، یک سرباز گاه از کلاهخود خود را به عنوان دیگچه و کتری، بشقاب یا دستشویی استفاده می کند.
از انواع کلاه خودها می توان به تیزخود، خود دهان باز، خود زنجیردامن و خود بورگوندی اشاره کرد. به انواعی از کلاه خود که هوانوردان، آتش نشان، برخی از پلیس ها، برخی ورزشکاران و برخی کارگران صنعتی بر سر می نهند کلاه ایمنی گفته می شود.
از کهن ترین کلاه خودهای یافت شده در آثار باستانی ایران می توان به کلاه خود پرنده و سه پیکر مربوط به دوران عیلام میانه اشاره کرد.

کُلاهخود
کُلاهخود
کُلاهخود
کُلاهخود
کُلاهخود
کُلاهخود
کُلاهخود
(یا: مغفر؛ ترگ؛ ترک) کلاهی فلزی که سربازان هنگام جنگ یا تشریفات نظامی بر سر می گذارند. در شاهنامه ساخت آن به جمشید نسبت داده شده است. سابقۀ تاریخی استفاده از آن در ایران به دورۀ هخامنشی می رسد. خودهای ایرانی بیشتر از فولادهای سخت و محکم ساخته می شد و دو بخش داشت. بخش بالایی آن که کلاه بود و بر سر گذاشته می شد و بخش دیگر، یال های اطراف آن بود که از زره بافته شده تشکیل می شد و به جز قسمت چهره بقیۀ اطراف سر را از گزند تیغ دشمنان نگاه می داشت. زیر کلاهخود هفت لایه از نمد یا رشته های ابریشم خام بر سر می نهادند تا سر دربرابر آسیب شمشیر و گرز نگه داشته شود. بخش فولادین کلاهخودها بیشتر با زرکوبی آرایش می یافت و بر آن جمله ها و دعاهایی با مفتول های زرین نوشته یا کوبیده می شد. در بالای کلاه، قبه ای نیزه مانند با میله ای بلند می ساختند که بر آن پرچمی کوچک از پارچۀ رنگین آویخته می شد تا سپاهیان به دست افراد خودی کشته نشوند. در دو سوی کلاه دو میلۀ توخالی کوچک نیز ساخته می شد که در آن پرهای زیبایی از دُم شترمرغ یا طاووس می گذاشتند. در میان کلاه در بالای پیشانی دریچۀ مشبک متحرکی تعبیه شده بود که هنگام جنگ برای نگهداری از چهره و دفاع از گزند شمشیر، آن را پایین می کشیدند. کلاهخود سربازان جنگی امروزی شکل تغییریافتۀ خودهای قدیمی است.