مغانه. [ م ُ ن َ / ن ِ ] ( ص نسبی ) طرز و روش و قاعده و قانون وآداب آتش پرستان را گویند. ( برهان ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). منسوب به مغان. مربوط به مغان :
مؤمنی و می خوری بجز توندیدم
در جسد مؤمنانه جان مغانه.
ناصرخسرو.
گر من ز می مغانه مستم هستم
ور کافر و گبر و بت پرستم هستم.
( منسوب به خیام ).
که تا روز خواهی نیوشید و نوشید
سماع مغنی شراب مغانه.
انوری.
مرا غم تو به خمارخانه بازآورد
ز راه کعبه به کوی مغانه بازآورد.
خاقانی.
یک دو دم بر سه قول کاسه گری
چارکاس مغانه بستانیم.
خاقانی.
ساقی ز ره بهانه برخیز
پیش آر می مغانه برخیز.
نظامی.
قوت جان از می مغانه کنیم
نقل و می نوش عاشقانه کنیم.
نظامی.
یارب چه خوش آن می مغانه
کز دست توام دهدزمانه.
نظامی.
دهقان ز خم می مغانه
سرمست شده به سوی خانه.
نظامی.
در خانقه نگنجد اسرار عشق و مستی
جام می مغانه هم با مغان توان زد.
حافظ.
و رجوع به مغ و مغان شود. || ( ق مرکب ) همچو مغان. مانند مغان :
مغنی ره باستانی بزن
مغانه ، نوای مغانی بزن.
نظامی.
مغانه ، می لعل برداشته
به یاد مغان گردن افراشته.
نظامی.
وز آنجا سوی موقان کرد منزل
مغانه ، عشق آن بتخانه در دل.
نظامی.
درآمد مغ خدمت آموخته
مغانه ، چوآتش برافروخته.
نظامی.
و رجوع به مغ و مغان شود.
