جایزهٔ نوبل فیزیک (به سوئدی: Nobelpriset i fysik) یکی از پنج جوایز نوبل است و هرسال از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد به واجدان شرایط این رشته اعطا می شود. این جایزه بزرگترین جایزه ای شناخته می شود که یک فیزیک دان می تواند آن را دریافت کند.
فیزیک
فهرست فیزیکدانان
مراسم اعطای آن هر سال در ۱۰ دسامبر در سالگرد درگذشت آلفرد نوبل برگزار می شود؛ اهدای جوایز نوبل بر اساس وصیت وی شکل گرفته است.
از سال ۱۹۰۱ تا سال ۲۰۱۱ به ۱۹۲ نفر جایزه اهدا شده است. تا کنون در ۶ مورد کسی موفق به دریافت جایزهٔ آن سال نشده و نیز در برخی سال ها این جایزه به ۲ یا ۳ نفر اعطا شده است. بر اساس آمار تا سال ۲۰۱۱، دانشمندانی از ۲۱ کشور جهان موفق به دریافت جایزهٔ نوبل فیزیک شده اند که در این بین کشورهای؛ آمریکا (۸۶ جایزه)، آلمان (۲۳ جایزه)، و انگلستان با (۲۲) جایزه، با اختلاف قابل توجهی نسبت به دیگر کشورها به ترتیب در جایگاه اول تا سوم از نظر تعداد جوایز دریافتی قرار دارند.اولین جایزهٔ نوبل فیزیک در سال ۱۹۰۱ میلادی به ویلهلم رونتگن برای کشف اشعه ایکس اعطا شد. جوان ترین برندهٔ نوبل فیزیک لارنس براگ است که در ۲۵ سالگی به همراه پدرش این جایزه را به خاطر تحلیل ساختار بلوری مواد با بکارگیری پرتو ایکس دریافت کرد. لارنس براگ در میان تمامی رشته های جوایز نویل نیز جوان ترین برنده می باشد؛ کهنسالترین برندهٔ نوبل فیزیک نیز ریموند دیویس است که در سن ۸۸ سالگی به خاطر شناسایی نوترون های کیهانی موفق به دریافت این جایزه گردید. جان باردین تنها فیزیکدانی است که دو بار (در سال های ۱۹۵۶ و ۱۹۷۲) موفق به دریافت نوبل فیزیک شد. از نکات جالب پدر و پسرانی هستند که این جایزه را دریافت کرده اند و این رابطه خانوادگی تنها در رشتهٔ فیزیک دیده می شود. ویلیام براگ و پسرش لارنس براگ (سال ۱۹۱۵)، جوزف جان تامسون (سال ۱۹۰۶) و پسرش جورج پاگت تامسون (سال ۱۹۳۷)، مانه سیگبان (سال ۱۹۲۴) و پسرش کای سیگمان (سال ۱۹۸۱)، نیلز بوهر (سال ۱۹۲۲) و پسرش آگه بوهر (سال ۱۹۷۵) فیزیکدانان پدر و پسری بوده اند که تا کنون موفق به دریافت جایزهٔ نویل شده اند. سهم زنان فیزیکدان در میان برندگان جایزهٔ نوبل فیزیک تا کنون ۲ نفر بوده است.
در آسیا تا کنون دانشمندانی از کشورهای ژاپن، هند، چین و پاکستان توانسته اند این جایزه را دریافت کنند. در این قاره نخستین جایزه را چاندرا سخارا از کشور هندوستان در سال ۱۹۳۰ از آن خود کرد و پس از آن هایدکی یوکاوا از ژاپن توانست در سال ۱۹۴۹ این جایزه را دریافت کند. محمد عبدالسلام نیز تنها مسلمانی است که در سال ۱۹۷۹ از کشور پاکستان موفق به دریافت جایزهٔ نوبل فیزیک شده است. در میان کشورهای آسیایی ژاپن با ۹ جایزه در رتبهٔ اول آسیا قرار دارد.
فیزیک
فهرست فیزیکدانان
مراسم اعطای آن هر سال در ۱۰ دسامبر در سالگرد درگذشت آلفرد نوبل برگزار می شود؛ اهدای جوایز نوبل بر اساس وصیت وی شکل گرفته است.
از سال ۱۹۰۱ تا سال ۲۰۱۱ به ۱۹۲ نفر جایزه اهدا شده است. تا کنون در ۶ مورد کسی موفق به دریافت جایزهٔ آن سال نشده و نیز در برخی سال ها این جایزه به ۲ یا ۳ نفر اعطا شده است. بر اساس آمار تا سال ۲۰۱۱، دانشمندانی از ۲۱ کشور جهان موفق به دریافت جایزهٔ نوبل فیزیک شده اند که در این بین کشورهای؛ آمریکا (۸۶ جایزه)، آلمان (۲۳ جایزه)، و انگلستان با (۲۲) جایزه، با اختلاف قابل توجهی نسبت به دیگر کشورها به ترتیب در جایگاه اول تا سوم از نظر تعداد جوایز دریافتی قرار دارند.اولین جایزهٔ نوبل فیزیک در سال ۱۹۰۱ میلادی به ویلهلم رونتگن برای کشف اشعه ایکس اعطا شد. جوان ترین برندهٔ نوبل فیزیک لارنس براگ است که در ۲۵ سالگی به همراه پدرش این جایزه را به خاطر تحلیل ساختار بلوری مواد با بکارگیری پرتو ایکس دریافت کرد. لارنس براگ در میان تمامی رشته های جوایز نویل نیز جوان ترین برنده می باشد؛ کهنسالترین برندهٔ نوبل فیزیک نیز ریموند دیویس است که در سن ۸۸ سالگی به خاطر شناسایی نوترون های کیهانی موفق به دریافت این جایزه گردید. جان باردین تنها فیزیکدانی است که دو بار (در سال های ۱۹۵۶ و ۱۹۷۲) موفق به دریافت نوبل فیزیک شد. از نکات جالب پدر و پسرانی هستند که این جایزه را دریافت کرده اند و این رابطه خانوادگی تنها در رشتهٔ فیزیک دیده می شود. ویلیام براگ و پسرش لارنس براگ (سال ۱۹۱۵)، جوزف جان تامسون (سال ۱۹۰۶) و پسرش جورج پاگت تامسون (سال ۱۹۳۷)، مانه سیگبان (سال ۱۹۲۴) و پسرش کای سیگمان (سال ۱۹۸۱)، نیلز بوهر (سال ۱۹۲۲) و پسرش آگه بوهر (سال ۱۹۷۵) فیزیکدانان پدر و پسری بوده اند که تا کنون موفق به دریافت جایزهٔ نویل شده اند. سهم زنان فیزیکدان در میان برندگان جایزهٔ نوبل فیزیک تا کنون ۲ نفر بوده است.
در آسیا تا کنون دانشمندانی از کشورهای ژاپن، هند، چین و پاکستان توانسته اند این جایزه را دریافت کنند. در این قاره نخستین جایزه را چاندرا سخارا از کشور هندوستان در سال ۱۹۳۰ از آن خود کرد و پس از آن هایدکی یوکاوا از ژاپن توانست در سال ۱۹۴۹ این جایزه را دریافت کند. محمد عبدالسلام نیز تنها مسلمانی است که در سال ۱۹۷۹ از کشور پاکستان موفق به دریافت جایزهٔ نوبل فیزیک شده است. در میان کشورهای آسیایی ژاپن با ۹ جایزه در رتبهٔ اول آسیا قرار دارد.
wiki: جایزه نوبل فیزیک