[ویکی شیعه] المراقبات (کتاب). المُراقبات یا اعمال السَّنَه کتابی به زبان عربی تألیف میرزا جواد ملکی تبریزی. موضوع کتاب اخلاق مسلمانی و اصلاح ظاهر و باطن در سیر و سلوک عرفانی و دستوراتی در باب مراقبه نفس برای رسیدن به فضایل و کمالات اخلاقی برای تمام ماه های سال است. این کتاب نکاتی درباره برخی وقایع تاریخ اسلام، حقیقت قرآن، آداب و شرایط دعا، بعثت، غدیر، ولایت، اخلاص، اسرار حج و مباهله در خود دارد. این اثر دارای ترجمه های متعددی است.
علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان، مقدمه ای بر این کتاب نوشته است.
میرزا جواد مَلکی تبریزی(متولد اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ - ۱۳۴۳ق در تبریز) فقیه، عارف و استاد اخلاق شیعه قرن چهاردهم قمری است. اسرار الصلاة، رساله لقاء الله و حاشیه فارسی بر غایة القصوی از دیگر تألیفات اوست. وی در سال ۱۳۴۳ق (۱۲ تیر ماه ۱۳۰۴) درگذشت. پیکر او در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد.
میرزا جواد ملکی تبریزی انگیزه خود در تالیف این کتاب را تلاش و کوشش سالک برای تصحیح شرایط باطنی اصلاح اخلاق و تقویت ایمان حقیقی ذکر کرده است.
[ویکی نور] المراقبات «اعمال السنه». المراقبات یا أعمال السنة تألیف عالم عامل فقیه اصولی عارف اخلاقی حاج میرزا جواد آقا فرزند میرزا شفیع ملکی تبریزی قدس اللّه سرّه الشریف است.
مؤلف در متن کتاب به نام آن تصریحی نکرده است، ولی در مقدمۀ کتاب بطور ضمنی اشاره ای کرده است، که شاید مراد نام کتاب باشد. ایشان در این زمینه می فرماید: «و من بعض هذا الرفق أن تراقب أیام سنتک، و تعمل ببعض ما ورد فی کل سنة مرّة، و أنا أکتب فی هذا مجملا، اختار من الأعمال الواردة أهمّها و أشیر من المراقبات إلی ألزمها».
ترجمۀ آن چنین است: و از برخی از رفاقت و مدارا کردن (با نفس) این است که مراقب روزهای سال باشی، و به بعضی از اعمالی که در سال یکبار وارد شده است، عمل کنی، و من در این باره مختصری می نویسم، از اعمال وارد شده مهم ترین آنها را برمی گزینم، و از مراقبات به لازم ترین آنها اشاره می کنم.
همان گونه که ملاحظه می شود عبارات «المراقبات» و «الأعمال» و «سنة» در متن مذکور آمده است که نام معروف و مشهور کتاب از آنها تشکیل شده است و علامۀ طباطبایی در تقریظ «أعمال السنة» را ذکر نموده است.
موضوع اصلی کتاب اصلاح باطن و ظاهر سالک است، که مهم ترین راه این اصلاح مراقبت نمودن از روزهایی است که در اصلاح اخلاقی و لسان شرع مخصوص و منصوص است، و بجا آوردن اعمالی است، که از نظر شرع و اخلاق سالک را به فضایل اخلاقی و کمالات انسانی نائل می گرداند و او را به اخلاق الهی متخلق می گرداند که «تخلّقوا بأخلاق اللّه و تحلّوا بصفات اللّه».
